Z czego zbudować ściany zewnętrzne? Beton komórkowy, ceramika poryzowana lub silikaty
Ściany zewnętrzne powinny być wytrzymałe, ciepłe i zdrowe. Zobacz, z czego zbudować ściany domu. Czy lepszy będzie beton komórkowy, ceramika poryzowana, czy może silikaty. Dowiedz się też, jakie są zasady murowania z tych materiałów.
Autor: Andrzej T. Papliński
Pierwszą warstwę pustaków ustawia się na warstwie zaprawy, która wyrównuje poziom fundamentów. Nie może być w niej zbyt dużych ziaren kruszywa, aby nie uszkodziła izolacji poziomej ułożonej na ścianach fundamentowych
Gazobeton i pustaki poryzowane
Z betonu komórkowego i ceramiki poryzowanej możesz budować ściany w każdej technologii. Te materiały nadają się na ściany jednowarstwowe, bo dzięki niskim wartościom współczynnika przewodzenia ciepła mury, których nie trzeba ocieplać, nie będą grubsze niż 50 cm. Stosuje się wtedy bloczki z betonu komórkowego najniższych klas gęstości 350 i 400, a ściana ma grubość między 40 a 48 cm. Jednowarstwowe ściany z ceramiki poryzowanej muruje się z pustaków grubości 44 i 50 cm. Najczęściej jednak beton komórkowy i ceramika są budulcem ścian warstwowych – ocieplonych styropianem czy wełną mineralną. Wtedy stosuje się zazwyczaj beton komórkowy o wyższej klasie gęstości (500, 600) lub cieńsze pustaki ceramiczne. Grubość najpopularniejszych murów konstrukcyjnych w ścianach warstwowych z ceramiki to 25 cm, a z betonu komórkowego – 24 cm.
Silikaty
Wykorzystuje się wyłącznie na ocieplane mury. Mają one najwyższą klasę wytrzymałości spośród wszystkich elementów murowych, dzięki czemu konstrukcyjna warstwa ściany może mieć zaledwie 18 cm. Zwarta struktura silikatów sprawia, że jest to najcięższy materiał. Dobór grubości bloczków i pustaków wynika nie tylko z ich parametrów cieplnych. Ważna jest też odpowiednia klasa ich wytrzymałości, aby mury ścian zewnętrznych mogły przenieść obciążenia z dachu i stropów w dół na fundamenty.
Wymiary bloczków i pustaków
Bloczki i pustaki są oferowane w wielu grubościach, ale o jednakowej wysokości i długości (mogą się one różnić zależnie od producenta i systemu). Waga największego elementu w danym systemie przeznaczonego do ręcznego wbudowania w mur nie może przekroczyć 25 kg. Właśnie tyle ważą bloczki z gazobetonu klasy 600 w najpopularniejszej grubości 24 cm. Ale te na ściany jednowarstwowe, choć są grubsze i ważą mniej, na przykład te klasy 350 i grubości 48 cm zaledwie około 20 kg. Aby zmieścić się w tej wadze, pustaki z ceramiki poryzowanej są mniejsze od bloczków z betonu komórkowego – na ściany jednowarstwowe grubości 44 cm mają wysokość 24 i długość 25 cm, a ich waga nie przekracza 19 kg. Podobną wagę mają pustaki na ściany warstwowe grubości 25 cm, mają bowiem inny układ drążeń. Najmniejsze są bloczki silikatowe – na ścianę grubości 25 cm mają wysokość 22 cm i długość 25 cm, a ważą około 18 kg.
Zasady murowania ścian
Pustaki i bloczki mają profilowane boki, ale bloczki silikatowe i z betonu komórkowego można też kupić z gładkimi bokami. Jeśli boki są wyprofilowane w pióra i wpusty spoin pionowych nie wypełnia się zaprawą. Wszystkie gładkie boki stykających się elementów trzeba skleić zaprawą, dlatego układa się ją we wszystkich spoinach poziomych, a w bloczkach z gładkimi bokami także w spoinach pionowych. Wznoszenie ścian z elementów łączonych na pióra i wpusty jest szybsze. Sprzyja także zmniejszeniu zużycia zaprawy, a w związku z tym ograniczeniu potencjalnych mostków cieplnych, które mogłyby powstać na spoinach. Konieczne jest staranne zestawianie elementów – szczelina między nimi nie powinna być większa niż 2 mm. Jednak jeżeli jeden z zestawianych elementów nie ma na boku odpowiednich wyprofilowań, zaprawę należy ułożyć także w spoinie pionowej. Dzieje się tak, gdy musisz wbudować docięty pustak czy bloczek oraz podczas murowania narożników.
WIDEO: Jak powstaje pustak poryzowany (Jak to jest zrobione)
Zaprawy murarskie
Dokładność, z jaką są produkowane bloczki i pustaki, wpływa na wybór zaprawy. Jeśli odchyłki wymiarowe nie przekraczają 1,5 mm, można je łączyć zaprawą klejową, czyli na cienkie 2-3-milimetrowe spoiny. W ten sposób muruje się ściany z bloczków z betonu komórkowego i większości silikatów oraz ze szlifowanych pustaków ceramicznych. Gdy wyroby są produkowane z mniejszą dokładnością, na przykład pustaki ceramiczne nieszlifowane i bloczki z betonu komórkowego z oznaczeniem GPLM, trzeba je łączyć na grube spoiny (1-1,5 cm). Pozwalają one zniwelować różnice wysokości sąsiednich elementów, które na przykład w nieszlifowanych pustakach ceramicznych mogą wynosić nawet 6 mm. To najpopularniejszy sposób murowania ścian warstwowych z ceramiki poryzowanej, a także niektórych betonów komórkowych i silikatów. Decydują o tym względy ekonomiczne. Tradycyjna zaprawa jest tańsza niż klejowa, a szlifowanie pustaków po wypaleniu podnosi ich cenę.
Pierwsza warstwa
Między ścianą fundamentową a ścianą nadziemną musi się znaleźć izolacja pozioma. Robi się ją zwykle z dwóch warstw papy lub jednej warstwy folii fundamentowej. Zabezpiecza się w ten sposób ściany nadziemne przed podciąganiem wilgoci z gruntu. Ponieważ takie podłoże nie jest idealnie poziome, pierwszą warstwę muru układa się na grubej warstwie zaprawy cementowej. Postępuje się tak zarówno wtedy, gdy ściana będzie murowana na tradycyjną zaprawę, jak i wtedy, kiedy elementy muru będą łączone zaprawą klejową. Szczególnie starannie trzeba wypoziomować bloczki i pustaki w murach wznoszonych na cienkie spoiny. Mniej więcej 2-milimetrowa warstwa zaprawy jest na tyle cienka, że nie da się skorygować nierówności w następnych rzędach.
Przy otworach
Mur bardzo dobrze przenosi obciążenia pionowe, jednak dużo słabiej siły ukośne, które działają na niego na przykład przy otworach okiennych. Powstają tam naprężenia rozciągające, z którymi słabo sobie radzą elementy niepołączone zaprawą w spoinach pionowych. Dlatego wzmacnia się go zbrojeniem układanym w poziomych spoinach pod otworami okiennymi. Mogą to być kratowniczki stalowe lub pręty zbrojeniowe średnicy 6 mm. Układa się je pod otworem w ostatniej spoinie wypełnianej zaprawą. Nie może się stykać bezpośrednio z bloczkami lub pustakami, musi być zatopione w zaprawie. Wielu producentów zaleca także na tym odcinku wypełnienie zaprawą spoin pionowych. Niezależnie od wybranego rozwiązania zbrojenie powinno się wypuścić poza pionową krawędź otworu okiennego na co najmniej 50 cm z każdej strony.
Nadproża
Każdy otwór okienny i drzwiowy trzeba od góry zamknąć nadprożem. W jednowarstwowych ścianach zewnętrznych najlepszym rozwiązaniem są gotowe belki prefabrykowane. Ponieważ ściany mają zazwyczaj grubość 40 cm albo więcej, nad otworem należy ułożyć równolegle kilka takich belek. W ścianach warstwowych można wykorzystać prefabrykaty lub zastąpić je nadprożem żelbetowym wykonywanym na budowie. Choć żelbet lepiej przewodzi ciepło niż materiały ścienne, mostek minimalizuje izolacja cieplna układana na zewnętrznej stronie muru konstrukcyjnego.
