Silikaty: to warto wiedzieć, zanim zaczniesz budowę domu z bloczków silikatowych

Mimo że silikaty produkowane są od lat, to wciąż bloczki silikatowe postrzega się jako budulec drugiej kategorii. Zupełnie niesłusznie, gdyż silikaty są zdrowe, mocne, uniwersalne i tanie. Można z nich bez problemu budować dom. Przeczytaj, co musisz wiedzieć o silikatach, zanim zaczniesz budowę domu.

Cegły, kształtki oraz bloczki silikatowe to wyroby ekologiczne, nie zawierające żadnych szkodliwych domieszek. Ich produkcja nie powoduje zanieczyszczenia ani degradacji środowiska. Naturalne składniki – wapno i piasek – miesza się z wodą aż do uzyskania masy o pożądanej konsystencji. Leżakuje ona przez zaledwie kilka godzin. Później formuje się z niej elementy i poddaje je "naparzaniu". W trakcie tego procesu są one przez 8 godzin hartowane parą wodną w temperaturze 203 st. C podciśnieniem 1,6 MPa. W efekcie tych zabiegów powstają silikatowe elementy ścienne przewyższające twardością tradycyjną ceramikę. Jak dowodzą badania, wyroby silikatowe wykazują najniższą promieniotwórczość naturalną ze wszystkich materiałów budowlanych.

Silikaty: na jakie ściany?

Ściany zewnętrzne z bloczków silikatowych muszą być ocieplone, by uzyskały wymagany współczynnik przenikania ciepła U=0,23 W/m²K.
Elementy wapienno-piaskowe nadają się do budowy różnego rodzaju ścian. Najczęściej z silikatów wznosi się ściany konstrukcyjne oraz działowe. Przede wszystkim muruje się z nich ściany trójwarstwowe z warstwa termoizolacji (wełna mineralna lub styropian). Z cegieł lub bloczków wznosi się wówczas warstwę nośną, ociepla ją, a termoizolację obudowuje warstwa osłonową z cegieł lub kształtek. Z silikatów można też wznosić ściany dwuwarstwowe o nieco grubszej warstwie nośnej i termoizolacji pokrytej tynkiem cienkowarstwowym lub inna okładziną elewacyjną.

Elewacje z silikatów

Wśród wielu zalet materiały silikatowe mają i taką, że wykonane z nich elewacje mogą pozostać nieotynkowane. Mają na tyle estetyczny wygląd i wystarczającą odporność na warunki atmosferyczne, że wystarczy je starannie wymurować i zrobić spoiny, by wyglądały niemal tak ładnie jak elewacje klinkierowe.
Producenci wyrobów silikatowych zalecają jednak, by nieotynkowane ściany zewnętrzne zabezpieczać specjalnym bezbarwnym impregnatem, który chroni mur przed rozwojem glonów i sprawia, że mur się nie brudzi. Ściany mogą zostać również otynkowane lub pomalowane farbami nie zmniejszającymi ich paroprzepuszczalności.
Decydując się na tynk, trzeba jednak pamiętać, by w trakcie budowy domu murować elementy silikatowe na tak zwaną niepełną spoinę. Oznacza to, że warstwa zaprawy nie może dochodzić do lica ściany. Taki sposób murowania korzystnie wpływa na poprawę przyczepności tynku. Pamiętać także należy, by tynkowanie odbywało się nie wcześniej niż pół roku po postawieniu ścian. Do tego czasu bowiem ściany będą jeszcze osiadać. Wcześniejsze nałożenie tynku spowodowałoby, że po jakimś czasie pojawiłyby się na nim spękania.

Ściany silikatowe: murowanie na wiele sposobów

Ściany silikatowe muruje się tak samo jak ceramiczne. Technologia dopuszcza używanie zapraw tradycyjnych (cementowo-wapiennych), z których są wykonywane pionowe lub poziome spoiny, oraz zapraw cienkowarstwowych, używanych przede wszystkim do robienia spoin poziomych (gr. około 3 mm).
Większość bloczków silikatowych jest przeznaczona do łączenia na wpust i wypust. Nie wykonuje się wówczas spoin pionowych. Niektóre można łączyć “na kieszeń”. W ich bokach są wówczas wyprofilowane pionowe wnęki. Po ustawieniu dwóch elementów tworzy się między nimi kieszeń, którą wypełnia się zaprawą.

Silikaty: klasy

Wyroby silikatowe mogą mieć różne klasy: 5; 7,5; 10; 15; 20; 25; 35; 40 i 60 (w przypadku budownictwa jednorodzinnego najcześciej stosuje się klasy 15, 20 i 25). Odpowiadają one za wytrzymałość danego elementu na ściskanie. Tak więc im klasa wyższa, tym mocniejszy i bardziej wytrzymały wyrób.
Silikaty należą do produktów bardzo trwałych. Wybudowane z nich ściany mogą przetrwać w dobrym stanie nawet 100 lat, zwłaszcza że po zbudowaniu drobiny wapna wchodzą w reakcję z dwutlenkiem węgla zawartym w atmosferze, co powoduje, że cegły lub bloczki twardnieją jeszcze bardziej.

Silikaty: nowe kolory

Wyroby silikatowe najczęściej były białe lub jasnopopielate. Coraz częściej jednak producenci, by zwiększyć atrakcyjność, barwią ja na różne kolory. Robią tak w przypadku elementów, które mogą być przeznaczone na warstwę osdłonową w ścianach trójwarstwowych. Kolorowe są też wapienno-piaskowe płytki elewacyjne. Warto jednak wiedzieć, że ostateczny kolor ścian silikatowych ustala się dopiero po mniej więcej roku od wymurowania.

Bloczki i cegły silikatowe zastosowanie

• Cegły silikatowe można wykorzystywać do budowy wszystkich typów ścian. Najczęściej muruje się z nich ściany działowe i warstwę osłonową w ścianach trójwarstwowych. Nadają się również do wykonywania warstwy nośnej. Produkowane są cegły pełne i drążone. Te ostatnie dzięki pionowym otworom są lżejsze i dlatego wygodniejsze w układaniu.
• Bloczki silikatowe (większe od cegieł) służą do murowania warstwy nośnej w ścianach dwu- i trójwarstwowych oraz, rzadziej, do budowania ścian działowych. Większość bloczków ma otwory o okrągłym przekroju, które zmniejszają ich masę. Bloczki mogą mieć profilowane brzegi, by można je było łączyć na wpust i wypust lub na tzw. kieszeń. W bloczkach mogą też być zrobione uchwyty ułatwiające ich przenoszenie.

Silikaty do zadań specjalnych

Kształtki silikatowe wykorzystywane są głównie do budowy warstwy osłonowej w ścianach trójwarstwowych i do ścian działowych.
Pustaki wentylacyjne są przeznaczone do budowy przewodów wentylacyjnych. Mają wewnątrz otwór o przekroju okrągłym średnicy 15 cm. Niekiedy robi się z nich słupki ogrodzeniowe lub ogrodzenia ażurowe. Częściej jednak producenci oferują pustaki zbliżone wyglądem do wentylacyjnych, lecz przeznaczone do budowy filarów i słupków ogrodzeniowych.
Płytki i cegły silikatowe elewacyjne mają większą wytrzymałość na ściskanie niż pozostałe elementy. Ich powierzchnia często przypomina faktura kamień łupany. Płytki mocuje się do ściany mrozoodporną zaprawa klejącą. Z cegieł elewacyjnych buduje się zaś warstwę osłonową ścian trójwarstwowych, jeżeli ma być ona wyjątkowo dekoracyjna.

Silikaty zalety:

• mają dużą wytrzymałość na ściskanie (10-25 MPa) – można z nich budować ściany przenoszące duże obciążenia;
• charakteryzują się wysoką odpornością na mroź i deszcz – zbudowane z nich ściany nie wymagają tynkowania;
• bardzo dobrze izolują akustycznie (dla ściany grubości 25 cm współczynnik tłumienia hałasu wynosi 51 dB);
• akumulują ciepło – nagrzewają się wolno, za to długo utrzymują temperaturę i oddają ciepło bardzo powoli;
• sprzyjają wyrównaniu poziomu wilgotności w pomieszczeniach – pochłaniają nadmiar wilgoci i oddają ją, gdy robi się sucho;
• dzięki zawartemu w nich wapnu mają właściwości odkażające – na powierzchni ścian silikatowych nie rozwijają się pleśnie ani grzyby;
• są bardzo odporne na działanie ognia – naruszenie ich struktury następuje dopiero w temperaturze 600 st. C;
• są tanie w porównaniu z innymi materiałami używanymi do budowy domów.

Silikaty wady:

• mają słabą izolacyjność termiczną, dlatego wykonywane z nich ściany zewnętrzne trzeba ocieplać;
• są kruche, jeśli więc są niewłaściwie transportowane i przechowywane, mogą popękać;
• są ciężkie i z tego względu mają nieduże rozmiary, co nie ułatwia murowania i wydłuża czas wznoszenia ścian.

Zobacz wideo: Bloczki silikatowe - murowanie pierwszej warstwy

Radosław Murat