Umowa dostawy i montażu okien i drzwi - jaka najkorzystniejsza? Jak zawrzeć umowę z dostawcą?

Kupując okna i drzwi, zawieramy zwykle umowę z dostawcą na ich dostawę i montaż. Na co zwrócić uwagę, podpisując taką umowę dostawy?

Spis treści

1. Umowa z dostawcą okien - jaką wybrać?
2. Najważniejsze zapisy umowy z dostawcą okien i drzwi
3. Jaka umowa jest najkorzystniejsza?
4. Kiedy można odstąpić od umowy?
5. Gwarancja na montaż okien i drzwi - czy warto ją mieć

Zawierając umowę dostawy i montażu okien oraz drzwi, stajemy się stroną tej umowy, a tym samym podmiotem wynikających z niej praw i obowiązków. Wszystko jest jasne, dopóki relacja z naszym kontrahentem przebiega bezkonfliktowo. Strony realizują postanowienia umowy zgodnie ze swoją wolą, w związku z czym nikomu nie zależy na ich szczegółowej interpretacji. Problem pojawia się w sytuacji, gdy dojdzie do sporu. Wówczas każda ze stron zaczyna interpretować klauzule umowne inaczej, w najbardziej korzystny dla siebie sposób. Jeśli nie uda się rozwiązać konfliktu polubownie, konieczne będzie wystąpienie do sądu powszechnego, który w takiej sytuacji jako kluczowe uzna określenie rodzaju umowy łączącej nas z kontrahentem.

Umowa z dostawcą okien - jaką wybrać?

W praktyce bardzo często dochodzi do sporów związanych z wykonywaniem umów montażu. Dlatego warto wiedzieć, czy ze sprzedawcą okien łączy nas umowa o dzieło, czy też umowa o roboty budowlane. Jak się okazuje, wiele osób mylnie twierdzi, że montaż okien to roboty budowlane, a co za tym idzie – umowa między inwestorem i wykonawcą ma charakter umowy o roboty budowlane.

Należy pamiętać, że zarówno umowa o dzieło, jak i umowa o roboty budowlane należą do umów nazwanych, czyli posiadających szczególną regulację kodeksową. Ta regulacja to grupa przepisów prawa, gdzie określone są wzajemne uprawnienia i obowiązki stron:

• zagadnienia związane z umową o dzieło są unormowane w art. 627-646 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 627, przez umowę o dzieło wykonawca zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia;
• umowę o roboty budowlane regulują natomiast art. 647-658 k.c. W myśl art. 647 przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Biorąc pod uwagę stanowisko Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w sprawie wymiany stolarki okiennej i drzwiowej zaprezentowane na jego stronie internetowej (jeśli montaż okien nie wiąże się ze zmianą wielkości otworów okiennych w budynku, nie mamy do czynienia z robotami budowlanymi), należy przyjąć, że umowy zawierane pomiędzy sprzedawcami a nabywcami okien, których przedmiotem jest wykonanie usługi polegającej na dostawie okien wraz z ich montażem mają charakter umowy o dzieło, a nie umowy o roboty budowlane. Jest to niezwykle istotne, ponieważ decyduje o prawach i obowiązkach stron umowy.

Zobacz galerię 3 zdjęcia

Autor: Piotr Mastalerz

Z wykonawcami takich prac jak dostawa z montażem okien, drzwi czy bramy garażowej zawieramy umowy o dzieło

Najważniejsze zapisy umowy z dostawcą okien i drzwi

Umowa o dzieło polegające na montażu elementów stolarki bądź instalacji może być zawarta w dowolnej formie, również w sposób dorozumiany. Może to być zatem forma ustna, pisemna, pisemna z urzędowo poświadczoną datą, pisemna z podpisami notarialnie lub urzędowo poświadczonymi, dokumentowa lub akt notarialny. Oczywiście najlepiej jest, gdy wszystkie uzgodnienia zostaną zapisane.

W treści umowy o dzieło powinien być określony jej przedmiot, czyli rodzaj prac lub rzeczy, które mają być wykonane, oraz sposób wykonania montażu. Jeśli umowa nie określa szczegółowo warunków jej realizacji, to wykonawca nie musi się stosować do wskazówek zamawiającego. Może się jednak do nich zastosować, uprzedzając zamawiającego o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia dzieła. Jednak w takim przypadku odpowiedzialność za ewentualne wady ponosić będzie zamawiający.

Podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest wykonanie montażu w sposób prawidłowy i oznaczony w umowie. Może to zrobić sam lub zlecić wykonanie montażu podwykonawcy, lecz w takim przypadku będzie ponosił odpowiedzialność za działania tej osoby jak za swoje własne. Co ważne, zamawiający może zastrzec w umowie, że montaż musi zostać wykonany przez wykonawcę osobiście.

• Zobacz też: Jak prawidłowo zamontować okna i drzwi?

Wykonanie dzieła polegającego na montażu elementów stolarki bądź instalacji wymaga użycia odpowiednich materiałów, narzędzi oraz innych środków (np. projektów i pomiarów). Strony powinny określić w umowie, czyim obowiązkiem będzie dostarczenie materiałów potrzebnych do wykonania montażu, ponieważ przepisy nie nakładają sztywnych reguł w tym zakresie. Jeśli materiały dostarcza zamawiający, to wykonawca powinien użyć ich w odpowiedni sposób, a także złożyć rachunek z ich wykorzystania oraz zwrócić niezużytą część. Powinien on także ocenić przydatność dostarczonego materiału. Jeśli się okaże, że jest niezdatny do prawidłowego wykonania dzieła lub pojawią się inne okoliczności utrudniające jego realizację, to wykonawca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego. Powinien także wstrzymać się z prowadzeniem montażu do czasu dalszych uzgodnień.

Jaka umowa jest najkorzystniejsza?

Niezbędnym elementem umowy o dzieło jest ustalenie wynagrodzenia wykonawcy. Może ono przybrać postać wynagrodzenia :

• ryczałtowego (określonego z góry co do kwoty);
• kosztorysowego (określonego poprzez zestawienie materiałów i prac oraz cen za jednostkowych za ich wykonanie);
• ustalonego w inny sposób (na przykład poprzez połączenie ryczałtu i kosztorysu).

Niewątpliwie najlepszy dla zamawiającego jest ryczałt, daje mu bowiem pewność co do kosztów związanych z wykonaniem umowy o dzieło. Ustalone w ten sposób wynagrodzenie należy się wykonawcy bez względu na poniesione przez niego ostatecznie koszty. Nie ma tu też potrzeby prowadzenia rozliczeń dotyczących ilości wykorzystanych materiałów lub zakresu wykonanej pracy. Ryzyko ustalenia zbyt niskiego wynagrodzenia ciąży na wykonawcy, który nie może się domagać podwyższenia wynagrodzenia, nawet gdy w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.

Jedynie gdyby nastąpiła zmiana stosunków, której nie dało się przewidzieć, a wykonanie dzieła groziłoby wykonawcy rażącą stratą, sąd mógłby podwyższyć ryczałt albo rozwiązać umowę o dzieło. Zmiana stosunków musi być zdarzeniem zewnętrznym, niezależnym i niemożliwym do przewidzenia przez strony (przykładowo niezapowiedziana wcześniej zmiana stawek celnych lub podatkowych).

W razie umówienia wynagrodzenia kosztorysowego każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany umówionego wynagrodzenia, jeżeli zmienią się wysokości urzędowych cen lub stawek obowiązujących do tej pory w obliczeniach kosztorysowych. Nie dotyczy to jednak należności uiszczonej za materiały lub robociznę przed zmianą cen lub stawek. Ponadto, jeśli w toku wykonywania umowy zaszła konieczność przeprowadzenia dodatkowych prac – nieuwzględnionych w zestawieniu będącym podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego – to rozliczenie umowy o dzieło jest uzależnione od tego, kto sporządził to zestawienie:

• jeżeli zamawiający – to wykonawca może żądać odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia,
• a jeśli był to wykonawca – to może żądać on podwyższenia wynagrodzenia tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie mógł przewidzieć konieczności dodatkowych prac.Wykonawca nie może jednak żądać podwyższenia wynagrodzenia, gdy wykonał dodatkowe prace bez zgody zamawiającego.

Jeśli z okoliczności sprawy wynika konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego, zamawiający może odstąpić od umowy o dzieło. W takim wypadku musi on jednak zapłacić odpowiednią część wynagrodzenia za dotychczas wykonane prace.

Warto też wiedzieć, że w sytuacji, gdy dzieło nie zostało wykonane, trzeba mimo wszystko za nie zapłacić, jeżeli:

• wykonanie dzieła doznało przeszkody z przyczyn leżących po stronie zamawiającego;
• dzieło zostało zniszczone albo uszkodzone wskutek wadliwości materiału dostarczonego przez zamawiającego lub w następstwie wykonania dzieła według jego wskazówek;
• zamawiający bez uzasadnionej przyczyny odstąpił od umowy.

W dwóch pierwszych wypadkach zamawiający może jedynie odliczyć od wynagrodzenia to, co wykonawca oszczędził, nie realizując dzieła (wartość materiałów i koszt robocizny).

Kiedy można odstąpić od umowy?

Z umowy o dzieło wynika obowiązek wzajemnej lojalności i współpracy. Podczas jej realizacji strony powinny więc dokonywać niezbędnych uzgodnień co do sposobu montażu (na przykład w którą stronę mają się otwierać drzwi), dostarczenia rzeczy (materiałów, narzędzi) lub udzielenia stosownych zezwoleń (w tym na wejście wykonawcy na teren obiektu, w którym ma być wykonywana usługa).

Wykonawca może odstąpić od umowy o dzieło, czyli na przykład zaprzestać montowania instalacji, gdy do wykonania montażu potrzebne jest współdziałanie zamawiającego, a zamawiający takiej współpracy odmawia. Wcześniej jednak wykonawca może wyznaczyć zamawiającemu odpowiedni termin z zagrożeniem, że po jego bezskutecznym upływie będzie mógł od umowy odstąpić.

Zamawiający może odstąpić od umowy, jeżeli:

• wykonawca opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem montażu tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał go ukończyć w umówionym czasie. Nie ma tu znaczenia przyczyna opóźnienia, a zamawiający nie musi wyznaczać dodatkowego terminu przed złożeniem oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Po odstąpieniu od umowy zamawiający i wykonawca powinni zwrócić sobie wzajemnie otrzymane świadczenia (w tym zapłacone do tej pory wynagrodzenie) i naprawić wynikłą w związku z tym szkodę;
• wykonawca mimo wezwania do zmiany sposobu montażu i wyznaczenia w tym celu odpowiedniego terminu wykonuje montaż w sposób wadliwy albo sprzeczny z podpisaną umową. W takiej sytuacji zamawiającemu przysługuje też prawo, aby po upływie zakreślonego wcześniej terminu powierzyć poprawienie lub dalsze wykonywanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo wykonawcy. Zamawiający może wybrać jedno z tych praw i zrealizować je wedle swojego wyboru;
• wykonawca żąda znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego ze względu na zmianę stawek lub opłat ustalanych w drodze zarządzenia organu państwowego lub ze względu na konieczność wykonania dodatkowych prac. W tym wypadku zamawiający może odstąpić od umowy tylko wtedy, gdy usługa montażu nie została jeszcze w całości wykonana. Powinien jednak zapłacić wykonawcy odpowiednią część umówionego wynagrodzenia.

Ponadto zamawiający może odstąpić od umowy przed zakończeniem montażu bez podania przyczyny, ale pod warunkiem zapłaty uzgodnionego wynagrodzenia. Może jedynie odliczyć to, co wykonawca oszczędził z powodu niedokończenia dzieła;

Gwarancja na montaż okien i drzwi - czy warto ją mieć

Umowa może przewidywać, że wykonane dzieło w postaci montażu będzie objęte gwarancją. W takiej sytuacji powinniśmy dopilnować, żeby zostało w niej określone, jakie wady i przez jaki okres będą objęte gwarancją oraz w jaki sposób i w jakich terminach będą usuwane. Na przykład mogą to być takie zapisy:

"1. Wykonawca udziela dwuletniej gwarancji na wykonane prace opisane w § 1 umowy. Termin gwarancji liczony jest od dnia protokolarnego odebrania prac.

2. W ramach gwarancji Wykonawca zobowiązuje się do bezpłatnego usunięcia wad przedmiotu umowy w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania zawiadomienia o wystąpieniu wady.

3. Wybór sposobu usunięcia wad przysługuje Wykonawcy. Niniejsza gwarancja nie obejmuje wymiany rzeczy na nową.

4. Zawiadomienie o wystąpieniu wady powinno zostać dokonane w formie pisemnej, listem poleconym na adres miejsca wykonywania działalności Wykonawcy, w terminie tygodnia od dnia wykrycia wady.

5. Brak terminowego zawiadomienia o wykryciu wady powoduje utratę roszczeń wynikających z gwarancji.

6. Na żądanie zgłoszone przez Zamawiającego na miesiąc przed upływem gwarancji, Wykonawca zobowiązuje się do pogwarancyjnego przeglądu oraz bezzwłocznego usunięcia stwierdzonych usterek. Za przegląd pogwarancyjny Wykonawcy należy się wynagrodzenie w wysokości… zł, płatne zgodnie z wystawioną fakturą…".

Jeśli wykonawca udzielił zamawiającemu pisemnej gwarancji co do jakości zamontowanego elementu stolarki bądź założonej instalacji, to w razie wątpliwości poczytuje się, że musi on usunąć wadę fizyczną w zamontowanej rzeczy albo dostarczyć rzecz bez wad.

Uwaga! Zakres udzielonej gwarancji nie wyłącza odpowiedzialności wykonawcy za zamówienie w ramach rękojmi. Te sposoby przyjmowania odpowiedzialności za wady są od siebie niezależne, chociaż ich zakres czasami może się pokrywać. Zamawiający może sam zdecydować, które uprawnienia będzie realizował (w wielu przypadkach uprawnienia wynikające z gwarancji są mniej korzystne niż wynikające z rękojmi).

Podstawa prawna:

• Kodeks cywilny