Okna dachowe: czego o nich nie wiemy? Prawdy i mity o oknach połaciowych
Ponad 30 lat temu okna dachowe zaczęły się pojawiać na poddaszach użytkowych polskich domów, a ich jakość jest znacznie rzadziej kwestionowana niż zwykłych okien pionowych. Postanowiliśmy przyjrzeć się pogłoskom na temat okien połaciowych i wyjaśnić, które są prawdziwe, a które wyssane z palca. O pomoc poprosiliśmy producentów oraz doświadczonych wykonawców.
Wątpliwości przy wyborze okien dachowych docierają do potencjalnych klientów i nie ułatwiają im decyzji, czy montować takie przeszklenia w dachu, czy wydać więcej i zbudować lukarny z oknami pionowymi. Postanowiliśmy więc wyjaśnić wszelkie wątpliwości dotyczące okien połaciowych.
Przez okna połaciowe ucieka ciepło: prawda
Ciepło ucieka przez każde okno – pionowe i dachowe. Konstrukcja okien dachowych spełnia wymogi stawiane tego rodzaju produktom pod względem energooszczędności, a nawet je znacznie przewyższa. Standardowo okna dachowe muszą miec współczynnik przenikania ciepła Uw nie wyższy niż 1,1 W/(m2.K). Obecnie dostępne są już okna o rekordowym współczynniku przenikania ciepła Uw = 0,58 W/(m2.K). Ale to inwestor musi zadbać o to, aby zaoferowano mu produkt o parametrach wyższych niż standardowe. Ponadto konieczny jest prawidłowy, ciepły montaż. Okna są też źródłem pasywnego ogrzewania energią słoneczną w zimie, a ich rozmieszczenie jest najważniejsze dla bilansu energetycznego budynku.
Latem nie da się uniknąć przegrzewania poddasza: mit
Warunkiem uchronienia się przed przegrzewaniem jest stosowanie akcesoriów przeciwsłonecznych. Najlepsze efekty zapewniają przesłony zewnętrze, ponieważ zatrzymują promienie słoneczne, zanim dotrą do szyby i ją nagrzeją. Najbardziej uniwersalne, bez względu na porę roku, są rolety zewnętrze – zatrzymują 97% ciepła i dlatego mogą być alternatywą dla drogiej i energochłonnej klimatyzacji. Funkcję ochrony przed przegrzewaniem pełni też markiza ze specjalnej siateczki, która nawet o 73% redukuje ilość ciepła przedostającego się do pomieszczenia. Markiza nie zaciemnia wnętrza, zatem może być stosowana wszędzie tam, gdzie w ciągu dnia korzystamy z pomieszczeń. Ta w wersji solarnej automatycznie reaguje na poziom nasłonecznienia, dzięki czemu optymalnie chroni wnętrza przed nadmiernym nagrzewaniem.
Pod każdym oknem musi być grzejnik: prawda
Umieszczanie grzejników pod oknami ma na celu zapewnienie prawidłowej cyrkulacji ciepłego powietrza we wnęce okiennej, a co za tym idzie – zapobieganie lub ograniczanie zjawiska kondensacji pary wodnej na szybach i ościeżnicach. Kondensacja jest zjawiskiem naturalnym. Może być efektem kilku czynników, głównie dużej wilgotności powietrza w pomieszczeniu i temperatury na zewnątrz oraz wewnątrz. Wszyscy producenci zalecają zastosowanie grzejników pod oknami połaciowymi, choć zdarzają się domy, w których ich tam nie ma. Grzejników na pewno nie może zabraknąć pod oknami w łazience, pralni lub kuchni. Działanie ogrzewania podłogowego również może sprawić, że ciepłe powietrze opływa okno od dołu. Obieg ten nie powinien być zaburzony przez półki, szafki lub źle zamontowany parapet. Ważnie jest również poprawne wykonanie wnęki okiennej umożliwiające swobodny przepływ powietrza.
Zimą trudno usunąć śnieg z okna dachowego : prawda
Ze względu na usytuowanie i to, że okna mają obecnie bardzo dobre parametry termoizolacyjne, po intensywnych opadach śnieg na nich zalega i nie topnieje. Świadczy to o tym, że przez okna nie ucieka ciepło z poddasza i nie rozgrzewa śniegu. Można go usunąć, ale nie jest to łatwe. Ale są również opinie mówiące o tym, że śnieg zalega na oknach montowanych w pomieszczeniach nieogrzewanych, a w ogrzewanych nie ma z tym kłopotu, w oknach od strony południowej zaś śnieg topi się samoistnie. Przy dużych opadach śnieg może zalegać dłużej od strony północnej i wtedy żeby go usunąć, trzeba wejść na dach.
Zobacz także:
Zimą mogą przemarzać : mit
Standardowo współczynnik przenikania ciepła przez szyby Ug wynosi mniej niż 1 W/(m2.K), a przez całe okno Uw = 1,1 W/(m2.K). Kondensacja na wewnętrznej szybie powstaje między innymi wskutek nieprawidłowej wentylacji (okna dobrej jakości są wyposażone w nawiewniki). Takie zjawisko zdarza się w pomieszczeniach nieogrzewanych lub niedogrzanych. Nie da się go uniknąć również w dobrze ogrzanych wnętrzach, jeśli okno zostało niewłaściwie zamontowane, rozszczelniło się z czasem, nie zostało dokładnie domknięte albo wnęka okienna ma nieprawidłową konstrukcję.
Gdy zalega na nich śnieg, mogą przeciekać : mit
Dopóki śnieg zalega na szybie i ramie okna, nic złego się nie dzieje. Podczas roztopów woda powinna spłynąć na połać poniżej. Sam śnieg nie powoduje żadnych problemów, ale to może się zmienić, gdy śnieg leży i występują zmiany temperatury. Śnieg często zaczyna też topnieć na oknie wskutek nieznacznych strat ciepła przez nie i dookoła niego. Woda przemieszcza się wówczas w dół połaci, gdzie (najczęściej w nocy) napotyka chłodniejsze, lepiej zaizolowane powierzchnie konstrukcji dachu i powtórnie zamarza, tworząc, narastającą z czasem, barierę lodową. Taka zapora może zablokować topniejący śnieg. Bywa wtedy, że w czasie odwilży stojąca w kołnierzu woda przecieka przez okno, ponieważ zarówno ono, jak i jego połączenie z konstrukcją dachu (kołnierz uszczelniający) zostały zaprojektowane do odprowadzania dopływającej wody. Aby zapobiec podobnym sytuacjom, należy zapewnić swobodny odpływ wody z okolic okna, czyszcząc okna i kołnierz.
Zobacz także:
Czasem podczas zalegania dużych ilości śniegu w wyjątkowo mroźne dni mogą powstawać na oknach tak zwane poduszki wodne. Zlodowaciały śnieg uniemożliwia odpływ wody, a ciepło przenikające przez okno rozpuszcza warstwę śniegu mającego kontakt z szybą. Jeżeli dostęp na dach jest niemożliwy lub utrudniony, warto zainstalować przewody grzewcze po bokach okien i pod nimi oraz w rynnach i rurach spustowych. Przed przedostawaniem się wody z topniejącego śniegu do środka zabezpieczają też uszczelki w profilu przyszybowym. Dodatkowo niektóre okna mają otwory w narożach ościeżnic umożliwiające odpływ wody bezpośrednio na membranę dachową, tak by ominąć zaporę lodową. W rejonach o obfitych opadach śniegu i na dachach o niewielkim kącie nachylenia połaci poleca się podwyższenie montażu okna o 3 cm względem standardowych rozwiązań, co dodatkowo zmniejsza zagrożenie przeciekami.
Okna dachowe mogą zastąpić wyłaz dachowy: mit
Często, na życzenie klientów, stosuje się takie rozwiązanie, ale wychodzenie na dach w ten sposób to nie jest najlepszy pomysł. Najczęściej skutkuje szybkim powstaniem wgnieceń i zarysowań na ościeżnicy nieprzystosowanej do tego typu eksploatacji. Typowe wyłazy są zwykle przeznaczone do montażu w pomieszczeniach nieogrzewanych, choć współczesne mają już bardzo korzystny współczynnik U. Jednak ich wygląd od wewnątrz odbiega od wyglądu klasycznych okien. W ofercie producentów są także okna, które mogą jednocześnie pełnić funkcję wyłazu. Korzystanie z okien dachowych jak z wyłazu powinno się odbywać tylko w sytuacjach awaryjnych.
Okna połaciowe brudzą się szybciej niż pionowe : raczej prawda
Łatwiej osadza się na nich kurz, ale jednocześnie w czasie każdych, nawet najmniejszych opadów deszczu zanieczyszczenia są spłukiwane. Są też dostępne okna z tak zwanymi szybami łatwo zmywalnymi, do których brud mniej przywiera i deszcz szybciej go spłukuje. Mycie zewnętrznych szyb jest niezwykle proste – wystarczy obrócić skrzydło o 180º zablokować je w tej pozycji i przetrzeć szybę.
Lepiej doświetla więcej małych okien dachowych niż jedno duże: prawda
Jedno duże okno doświetli mniejszą powierzchnię niż dwa mniejsze. Cztery małe (o tej samej łącznej powierzchni szyb co duże okno) zamontowane na przeciwległych połaciach dachu jeszcze bardziej zwiększają powierzchnię skutecznego doświetlenia. Po prostu większa liczba okien daje bardziej równomierny rozkład światła niż jedno duże. Na równomierny rozkład światła ma też wpływ wysokość montażu. Im wyżej się znajdą, tym lepsze będą efekty doświetlenia. Istotne znaczenie ma także efektywna powierzchnia szyby i sposób wykonania wnęki okiennej. Czasem małe okno z silnie rozszerzoną w bocznej części wnęką okienną wpuści do pomieszczenia więcej światła niż to pokaźnych rozmiarów. Dużo zależy również od usytuowania budynku i kąta padania promieni słonecznych.
Trudno się przez nie wychylić: mit
Przez okna obrotowe trudno się wychylić, ale okna uchylno-obrotowe oraz obrotowe z podniesioną osią obrotu nie mają tego ograniczenia, gdyż ich skrzydło unosi się wysoko. Te ostatnie mają tę zaletę, że nawet wysoka osoba może wygodnie stać przy tak otwartym oknie. Trudności w wychylaniu się można uznać za zaletę okien, cenną ze względu na nasze bezpieczeństwo.
Nie da się na nich zainstalować moskitiery : mit
Na oknie dachowym da się zamontować moskitierę. Mocuje się ją do szpalety. Moskitiery poruszają się w aluminiowych prowadnicach. Gdy nie są używane, zwija się je do górnej kasety.
Zobacz także:
Deszcz bębni o szyby: prawda
Standardowy pakiet szybowy ma grubość około 3 cm i mimo że świetnie tłumi hałas pochodzący z otoczenia, to uderzenia rzęsistego deszczu będą wyraźnie słyszalne. Uciszą go między innymi nowoczesne uszczelki przyszybowe w czasie opadów ograniczające mikrodrgania oblachowania okna oraz poprawiające jego właściwości akustyczne oraz okna z tak zwanym pakietem wyciszania deszczu ze specjalną konstrukcją szyby i oblachowań zewnętrznych. Innymi sposobami są: montaż rolet zewnętrznych, które chronią także przed hałasem z zewnątrz, lub markizy – zaciągnięta eliminuje dźwięk kropli deszczu.
Widok jest ograniczony : mit
Okno dachowe powinno być zainstalowane na tej samej wysokości co fasadowe, czyli jego dolna krawędź powinna się znajdować na wysokości około 1 m od podłogi. Wtedy mamy doskonały widok na okolicę. Można kupić okna o wysokości nawet powyżej 200 cm, zapewniające szeroki widok na zewnątrz. Okna dachowe można też połączyć z kolankowymi i zwiększyć komfort i pole widzenia albo wybrać okna balkonowe.
Nadają się tylko na połacie o dużym spadku: mit
Okna dachowe można zamontować na każdym dachu. Skośne powinny mieć nachylenie od 15 do 90º (nachylenie ma istotny wpływ na długość okna – im spadek jest mniejszy, tym okno powinno być dłuższe). Jeśli ktoś woli stropodach, również może zamontować w nim okno przeznaczone do dachów płaskich. Montuje się je na dachach o kącie nachylenia od 2º do 15º.
