Zmiana kąta nachylenia dachu i adaptacja więźby zależnie od typu konstrukcji dachu: zdaniem eksperta
Poprosiliśmy eksperta – doświadczonego inżyniera konstruktora – o komentarz w sprawie zmiany kąta nachylenia dachu. Inwestorzy czasem chcą to zrobić w czasie adaptacji projektu gotowego lub remontu starego domu. Przeczytaj, jeśli masz to w planach.
Zmianę kąta nachylenia dachu - w zakresie wizualnym projektu - powinien wykonać architekt. To on oceni i dostosuje wygląd budynku do wprowadzanych zmian. Ze względu na ryzyko związane z zaburzeniem proporcji budynku i jego estetyki nie wolno takich zmian robić samodzielnie. Jeżeli jest to projekt gotowy, to będzie wymagana zgoda autora projektu. Zmiana kąta nachylenia dachu ingeruje w podstawowe parametry budynku, takie jak wysokość i kubatura, dlatego wymagane jest nowe pozwolenie na budowę wydane na projekt ze zmianami.
Zmiana kąta nachylenia dachu: więźba
Za część nośną dachu (czyli więźbę) zawsze odpowiada inżynier konstruktor mający wiedzę i umiejętność przeliczenia przekrojów elementów więźby (słupków, płatwi, krokwi), tak aby zapewnione było bezpieczeństwo użytkowania budynku. Zmiana kąta nachylenia dachu wiąże się m.in.
- ze zmianą długości elementów konstrukcji więźby (np. krokwi),
- inną wysokością komina,
- zmianą wysokości pomieszczeń na poddaszu,
- a niekiedy również koniecznością zaprojektowania schodów wewnętrznych, jeżeli poddasze zostanie przeznaczone na cele użytkowe.
Ingerencja w dach budynku powoduje zmianę obciążeń ścian i fundamentów, a czasami również stropu poddasza (w przypadku oparcia na nim słupków więźby dachowej). Elementy te powinny zostać zweryfikowane przez inżyniera konstruktora, czy nie są wymagane zwiększenie ich gabarytów lub zmiana zbrojenia przekrojów elementów żelbetowych.
Zmiana kąta nachylenia dachu: obciążenia klimatyczne
Zmienią się również wartości obciążeń klimatycznych. Obciążenie śniegiem dachu jest uzależnione od kąta jego nachylenia. Ogólnie można przyjąć, że im mniejszy kąt (bardziej płaski dach), tym wartość tego obciążenia jest większa. Jest to odwrotna zależność niż w przypadku drugiego z obciążeń klimatycznych – obciążenia wiatrem. Tutaj im większy kąt (stromszy dach), tym to obciążenie ma wyższą wartość. Należy pamiętać, że w naszym klimacie to obciążenie śniegiem ma wartość wyższą i zazwyczaj decyduje o wielkości przekrojów elementów nośnych więźby dachowej.
Zmiana kąta nachylenia dachu i konstrukcji więźby
Zmiana kąta dachu może wymusić również zmianę rodzaju konstrukcji więźby dachowej. Przykładowo, więźba krokwiowa zazwyczaj jest stosowana przy kącie połaci dachowej >40 stopni. Zmniejszenie kąta nachylenia dachu spowoduje wzrost poziomych sił rozpierających ściany kolankowe. Dlatego w celu ich zniwelowania konieczne jest np. zastosowanie dodatkowego podparcia krokwi płatwiami opartymi na słupkach stojących na stropie poddasza.
Nie przegap:
Zmiana rodzaju dachu z dwuspadowego na czterospadowy wymusi oprócz zmian w samej więźbie dachowej, również dostosowanie konstrukcji ścian poddasza. W budynku z dachem dwuspadowym ściany szczytowe są usztywniane słupkami żelbetowymi i związywane wieńcem. Przy zmianie na dach czterospadowy zazwyczaj pozostaną jedynie niskie ściany kolankowe. O ile w przypadku dachu dwuspadowego więźba mogła być zaprojektowana jako krokwiowa, bez płatwi i słupków na poddaszu, o tyle dla dachu czterospadowego konieczne jest już zastosowanie płatwi i słupków pośrednich stojących na stropie. Będzie to miało wpływ na użytkowanie pomieszczeń na poddaszu.
Zmiana kąta nachylenia dachu: wiązary lub ramy
Czasami, w wyjątkowych przypadkach ze względu na wysokie koszty, stosuje się układ drewnianych wiązarów kratowych lub ram stalowych (wykonywanych w miejscu krokwi narożnych) dla realizacji konstrukcji więźby dachowej bez podpór pośrednich w przestrzeni poddasza. Sztywność ścian jest zapewniona słupkami żelbetowymi w ścianach kolankowych.
Polecany artykuł:
Zmiana kąta nachylenia dachu na poddaszu nieużytkowym
Należy pamiętać, że każda zmiana kąta nachylenia dachu lub liczby połaci dachowych jest łatwiejsza do wykonania w przypadku nieużytkowego poddasza. Nie występują wtedy ograniczenia w liczbie i lokalizacji dodatkowych podparć więźby. Szczególnie wtedy, gdy więźba jest wykonywana z prefabrykowanych drewnianych wiązarów dachowych.
Dariusz Karolak, mgr inż. budownictwa lądowego, absolwent Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, właściciel biura projektowego T.K.M. Inżynier konstruktor z uprawnieniami do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-budowlanej, rzeczoznawca w specjalności konstrukcyjno-budowlanej i budownictwa zabytkowego.
