Komunikacja dachowa: ławy, stopnie kominiarskie, drabiny… Co wybrać, jak zamocować
Dach wymaga przeglądów okresowych i czasami napraw. Żeby można się było po nim bezpiecznie poruszać, montuje się elementy komunikacji dachowej: ławy, stopnie kominiarskie czy drabiny. Co wybrać i jak zamontować podpowiada ekspert.
Dach jest konstrukcją, której funkcje narzucają konieczność systematycznej obsługi. Oprócz nieprzewidzianych napraw, standardowych prac konserwacyjnych i okresowych przeglądów kominiarskich mogą być na nim przeprowadzane: czyszczenie kanałów wentylacyjnych i grzewczych, montaż kolektorów słonecznych i paneli fotowoltaicznych, urządzeń teletechnicznych i przesyłowych, udrażnianie rynien, a w okresie zimowym nawet ich odśnieżanie. Na dach muszą wchodzić zarówno specjaliści (dekarze, monterzy, instalatorzy, kominiarze, hydraulicy, ekipy czyszczące), jak i sami właściciele domów. Aby bez zbędnych utrudnień, a przede wszystkim bezpiecznie móc poruszać się po dachu (czyli powierzchni położonej na wysokości i zazwyczaj o dużym stopniu nachylenia) powinno się zamontować elementy komunikacji dachowej.
W skład systemu komunikacji dachowej wchodzą pojedyncze elementy, które można instalować oddzielnie zależnie od indywidualnych potrzeb. Jednak najlepszą ochronę i ułatwienie w poruszaniu się po dachu uzyskujemy, komponując je w całość i odpowiednio rozplanowując na powierzchni dachu.
Spis treści
- Ławy kominiarskie
- Stopnie kominiarskie
- Drabiny dachowe
- Pomosty kominiarskie
- Wyłazy dachowe
- Systemowe dachówki bazowe
- System komunikacji dachowej: projekt i montaż
- Wymogi prawne
- Czy trzeba mieć komunikację dachową
Ławy kominiarskie
System do poruszania się po dachu można zbudować, wykorzystując różnorodne elementy. Najpopularniejsze są ławy kominiarskie. Dzięki nim można swobodnie poruszać się w poziomie. Kompletny zestaw składa się z ławy, wspornika, kołyski i łącznika. Ławy kominiarskie powinny być ażurowe, co zapobiega gromadzeniu się śniegu i tworzeniu oblodzeń, a także mieć antypoślizgową powierzchnię. Długość ław kominiarskich można dopasować do indywidualnych potrzeb. Lokuje się je najbliżej strategicznych punktów, takich jak np. komin, tak by można było bezpiecznie stanąć lub usiąść na nich podczas prowadzenia prac.
Stopnie kominiarskie
Stopnie kominiarskie służą do swobodnego przemieszczania się ku górze dachu, czyli do tzw. komunikacji pionowej. Składają się z dwóch elementów: stopnia właściwego oraz jego wspornika. Te dobrej jakości powinny być doposażone w uchwyty umieszczone na zewnątrz lub wewnątrz stopnia, dzięki którym można się przytrzymać w trakcie poruszania. Najlepszym rozwiązaniem jest umiejscowienie stopni kominiarskich od wyłazu dachowego bądź brzegu dachu w stronę komina. W ten sposób utworzą optymalny ciąg komunikacyjny, który zapewni bezpieczeństwo podczas wspinania się po połaci dachu. Stopnie kominiarskie rozmieszcza się w rzędach, naprzemiennie, mniej więcej w odległości jednego kroku, by tworzyły wygodną drabinkę. Gęstość ustawienia zależna jest od kąta nachylenia dachu. Na takim o mniejszym niż 30 stopni rozkładamy je w odległości ok. 70 cm od siebie, na bardziej stromym – w rozstawie od 35 do 40 cm.
Zarówno ławy, jak i stopnie kominiarskie są montowane do łat lub ewentualnie do sztywnego poszycia na krokwi, dlatego decyzję o rozmieszczeniu najlepiej podjąć przed położeniem pokrycia. Z kolei rodzaj wsporników jest uzależniony od rodzaju pokrycia dachu. W przypadku dachówki ceramicznej lub cementowej używamy wsporników typu DB albo DC lub też montujemy je za pomocą specjalnych dachówek wsporczych, które wymagają wcześniejszego ułożenia łat podpórkowych (pośrednich). Pod blachodachówkę lub płyty faliste używamy wsporników BD-350 lub BD-400, a do dachów krytych gontem bitumicznym lub papą - wspornika typu U.
Drabiny dachowe
Drabiny dachowe przeznaczone do prac dekarskich na dachu pochyłym. Ułatwiają dotarcie do komina i trudno dostępnych miejsc, np. między okapem a kalenicą. Drabina dachowa może być przystawna (lekka ze specjalnym przyczepnym pałąkiem) lub o różnych długościach – montowana na stałe. Istotne jest, by była wyposażona w profile, podłużnice i stopnie o odpowiednich parametrach (grubość, szerokość, kształt).
Pomosty kominiarskie
Pomosty kominiarskie to elementy mocowane na stałe do konstrukcji nośnej dachów pochyłych. Służą do poruszania się po dachu równolegle do kalenicy i pokonywania długich ciągów komunikacyjnych. Używa się ich najczęściej do prac naprawczych lub konserwatorskich. Dobór miejsca montażu zależny jest od konstrukcji dachu. Pomosty kominiarskie najczęściej montowane są na wspornikach przy końcu podestów lub stopni szerokich.
Wyłazy dachowe
Wyłazy dachowe wyglądem przypominają tradycyjne okno połaciowe. Wyłaz umożliwia wygodne wejście na dach od środka budynku. Co istotne, traktowany jest jako droga ewakuacyjna. Pełni także funkcje przeciwpożarowe oraz doświetleniowe, dostarczając naturalne światło do poddasza. Otwiera się w trzech kierunkach (do góry, na lewo oraz na prawo). Miejsce pod wyłaz powinno być zaplanowane już na etapie projektu całego domu. Zazwyczaj montuje się go na dachach o kącie nachylenia od 7 stopni, przymocowując do łat montażowych umocowanych na więźbie jeszcze przed położeniem pokrycia. Przy połączeniu wyłazu z membraną bardzo istotne jest użycie odpowiedniego kołnierza paroprzepuszczalnego, by zapobiec przedostawaniu się wilgoci.
Systemowe dachówki bazowe
Systemowe dachówki bazowe dostępne są w kompletnych systemach komunikacji dachowej. Jest to produkt łudząco podobny do właściwych dachówek z danej serii, ale wyposażony w specjalne uchwyty. Wykorzystuje się je do montowania stopni ław kominiarskich, a także zabezpieczeń przeciwśniegowych oraz wsporników pod instalacje OZE. Do pokryć cementowych przeznaczone są dachówki z tego samego materiału, a do ceramicznych z aluminium.
System komunikacji dachowej: projekt i montaż
Decydując się na zamocowanie na dachu systemu komunikacji dachowej warto rozważyć jego zaprojektowanie już na wstępnym etapie planowania dachu. Wiąże się to z wieloma aspektami. Po pierwsze, zainstalowanie systemu komunikacji dachowej podczas prowadzenia prac dekarskich jest szybsze i tańsze niż jego montowanie na dachu już gotowym, kiedy trzeba ściągać fragmenty pokrycia. Po drugie, samo rozmieszczenie poszczególnych elementów systemu komunikacji dachowej należy dopasować do kąta nachylenia, stylu dachu i położenia na nim istotnych punktów, takich jak komin, anteny czy chociażby instalacje fotowoltaiczne. Po trzecie, rynek obfituje w wielorakie elementy systemu komunikacji dachowej, które różnią się od siebie sposobem montażu (np. jedne przytwierdza się do krokwi, inne do łat) i dopasowane są do konkretnego, wybranego rodzaju pokrycia dachowego, dlatego nie powinno się ich łączyć w innych wariantach.
Wprawdzie dystrybutorzy często oferują tzw. systemy komunikacji dachowej uniwersalne, które mocować można na dachach wykonanych z większości modeli dachówek i innych pokryć od różnych producentów, ale jedynymi zaletami takiego rozwiązania są szeroka dostępność i niska cena. Poza tym trzeba jasno powiedzieć, że ma ono szereg istotnych wad. Jedną z nich, zauważalną już na pierwszy rzut oka, jest niska estetyka. Zwykle dość toporny wygląd i mocno ograniczona gama kolorów powodują, że takie elementy znacząco odróżniają się od oryginalnych dachówek i psują efekt wizualny całego dachu. Jednak do najważniejszych minusów można zaliczyć skomplikowany, czasochłonny, wymagający precyzji i doświadczenia montaż.
Przeczytaj też:
Dachówki funkcyjne: jak wyglądają, do czego są potrzebne >>>
Dekarz w takim wypadku musi ingerować w dachówki połaciowe, położyć łaty pośrednie i użyć dodatkowych materiałów. Przez to koszty jego pracy wzrastają, skutecznie niwelując korzyści osiągnięte przy zakupie. Systemy komunikacji dachowej uniwersalne nie najlepiej pasują do dachówek, co może powodować problemy z ich pękaniem, a co za tym idzie ze szczelnością całego dachu. Do tego dochodzą problematyczne właściwości użytkowe i niski poziom bezpieczeństwa. Wiele elementów z systemów uniwersalnych wykonanych jest z miękkiej stali, przez co bardzo często wyginają się pod ciężarem człowieka. Nie bez znaczenia wydaje się też fakt, że producenci w trosce o poziom i wytrzymałość układanych dachów nierzadko udzielają na nie gwarancji tylko pod warunkiem użycia wszystkich materiałów jednej marki. Dotyczy to zarówno systemów ochrony, akcesoriów dachowych, membran, jak i dachówek.
Polecany artykuł:
Wymogi prawne
Zamontowanie systemu komunikacji dachowej jest inwestycją, która przede wszystkim ma służyć bezpieczeństwu poruszających się na dachu osób, ale też nie może wpływać na obniżenie trwałości całej konstrukcji dachowej, dlatego tak ważna jest jakość wybranych produktów. Muszą być one stabilne, zharmonizowane z innymi elementami dachu, odporne na uszkodzenia mechaniczne i zmienne warunki atmosferyczne, mieć doskonałe parametry i atesty wytrzymałościowe, spełniać najwyższe normy surowcowe i budowlane (Europejska EN516:2006 – znak CE, Polska PN-EN 516).
Wymagania te spełnia zaprojektowany przez CREATON system przeznaczony do wszystkich dachówek marki, który stanowi kompleksowe uzupełnienie całej oferty. Cechuje go wykonanie z najwyższej jakości trwałego duraluminium, specjalnie opracowana konstrukcja zapewniająca maksymalne bezpieczeństwo użytkowania (zastosowano opatentowane systemy asekuracyjne), prosty i szybki montaż, który nie wymaga użycia łaty pośredniej, szeroki wachlarz zastosowań i dbałość o każdy detal. Co więcej, jego zaletą jest też wygląd. Dostępny w szerokiej gamie kolorystycznej, skomponowany z wykorzystanym pokryciem sprawi, że cały dach będzie wyglądał niezwykle elegancko.
Czy trzeba mieć komunikację dachową
Pomijając kwestię wyboru konkretnego systemu komunikacji dachowej, warto zwrócić uwagę na fakt, że wielu inwestorów zastanawia się, czy w ogóle go montować, traktując inwestycję jako dodatek, który niepotrzebnie podnosi koszty budowy dachu. Trzeba jednak wiedzieć, że chociaż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury, wymóg wykonania stałego dojścia do kominów dotyczy tylko dachów o spadku połaci większym niż 25% oraz dachów pokrytych materiałami łamliwymi, to jednak wszystkich nas obowiązują przepisy dotyczące zasad zachowania bezpieczeństwa.
Przeczytaj też: Remont dachu: wymiana pokrycia dachowego czy tylko jego naprawa?
Informują one, że jesteśmy zobowiązani do jego zapewnienia osobom, które wykonują prace na terenie naszej posiadłości. Do nich oczywiście zaliczamy fachowców, którzy muszą dokonywać na dachu cyklicznych przeglądów oraz różnych napraw, konserwacji, montaży czy czyszczenia. Jeżeli zdarzy się to w okresie, gdy dach jest mokry, śliski, oszroniony czy oblodzony lub specjalista uzna, że konstrukcja nie jest bezpieczna, może po prostu odmówić na nią wejścia. Pozostaje nam wtedy bardzo kosztowne wynajęcie podnośnika koszowego lub rezygnacja z usługi. To z kolei skutkuje narażeniem się na nałożenie kar administracyjnych i ryzykiem awarii wielu instalacji w naszym domu.
Związany z CREATON Polska od 2016 roku. Kieruje Akademią CREATON, profesjonalnym centrum szkoleniowym dla dekarzy, handlowców oraz przedstawicieli branży budowlanej i partnerów biznesowych firmy. Odpowiada również za wsparcie techniczne, testy produktowe oraz badania i analizy rynku. Od 2017 roku, pełniąc dodatkową funkcję product managera, intensywnie rozwija ofertę i wspiera sprzedaż akcesoriów dachowych CREATON.
