Możesz palić węglem brunatnym, ale licz się z awarią pieca. Dlaczego węgiel brunatny może zniszczyć piec?

2022-10-26 15:52

Węgiel brunatny zawiera dużo więcej wody niż węgiel kamienny i jest od niego o wiele mniej kaloryczny. Do tego spalanie go w domowym kotle może doprowadzić do jego zniszczenia. Wyjaśniamy, dlaczego nie warto palić węglem brunatnym.

węgiel brunatny
Autor: PGE Górnictwo i Energetyka Węgiel brunatny można kupić z kopalni Bełchatów

Wobec niedoboru kilkuset tysięcy ton węgla kamiennego na polskim rynku, minister Sasin polecił Polskiej Grupie Energetycznej sprzedaż odbiorcom indywidualnym miału węglowego oraz węgla brunatnego - paliw, które od paru lat nie mogły być legalnie sprzedawane osobom prywatnym rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych. Zakaz ich stosowania w domowych kotłach obowiązywał jeszcze wcześniej w niektórych województwach, na mocy lokalnych uchwał antysmogowych.

Czy można palić węglem brunatnym? Czy to legalne?

W 2022 r. weszło jednak w życie rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie odstąpienia od stosowania wymagań określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych. Na mocy tego rozporządzenia w okresie od 28 sierpnia do 26 października 2022 r. „istnieje możliwość wprowadzania do obrotu paliw stałych niespełniających wymagań określonych w rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych”. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało też projekt rozporządzenia w sprawie wydłużenia odstąpienia od stosowania tych wymagań do 30 kwietnia 2023 r., czyli do końca najbliższego sezonu grzewczego. Rozporządzenia powinno wejść w życie 27 października 2022 r., jeśli ma być zachowana ciągłość we wprowadzaniu do obrotu tych paliw.

Przeczytaj też: Normy jakościowe węgla zawieszone decyzją rządu. Zimą czeka nas smog?

Mówiąc krótko, palenie węglem brunatnym w domowych kotłach w 2022 roku znów stało się legalne i od 11 października 2022 r. osoby prywatne mogą go kupować w należących do PGE kopalniach Bełchatów i Turów. Lecz trzeba sobie zadać pytanie, czy warto?

Czy ogrzewanie na węgiel brunatny jest tanie? Jaka jest cena węgla brunatnego?

Węgiel brunatny to paliwo mniej kaloryczne niż węgiel kamienny. Na stronie kopalni Bełchatów można przeczytać, że oferowany przez nią węgiel brunatny ma wartość opałową nie mniejszą niż 7,2 MJ/kg, jednak z zastrzeżeniem, że „Parametry jakościowe i sortyment węgla może odbiegać od deklarowanych powyżej parametrów. Sprzedający nie ponosi odpowiedzialności z tytułu reklamacji po opuszczeniu punktu sprzedaży i wystawieniu dokumentu sprzedaży.” Natomiast deklarowana wartość opałowa węgla kamiennego, na przykład z kopalni należących do PGG, to 24-33 MJ/kg. To znaczy, że trzeba spalić od dwóch do nawet czterech razy więcej węgla brunatnego niż kamiennego, żeby uzyskać tę samą ilość ciepła.

Przeczytaj też:

To jeszcze nie jest największym problemem, bo sortowany węgiel brunatny jest sprzedawany indywidualnym odbiorcom w cenie 305,56 zł za tonę sortymentu 80-300 mm i 191,51 zł za tonę sortymentu 0-80 mm (takie ceny mają obowiązywać do końca 2022 r.). Bo jeśli nawet cenę tego pierwszego pomnożymy przez 4 to uzyskamy wydatek 1222,24 zł za ekwiwalent tony węgla kamiennego, który jest przecież teraz znacznie droższy. Owszem, na składowanie węgla brunatnego potrzeba więcej miejsca, więcej zapłacimy za transport, ale pod względem kosztów i tak wydaje się być paliwem atrakcyjnym. Dlaczego więc z niego nie skorzystać?

Czy węgiel brunatny zniszczy piec?

Kopalnia Bełchatów informuje: ”Węgiel brunatny nie nadaje się do spalania we wszystkich typach pieców węglowych. Przed dokonaniem zakupu prosimy o sprawdzenie, czy Państwa instalacja grzewcza jest przystosowana do bezpiecznego spalania węgla brunatnego. Spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody z tego tytułu.” O co chodzi?

Przeczytaj też: Jak kupić węgiel z PGG przez sklep internetowy?

Otóż węgiel brunatny łatwo chłonie wodę. Tuż po wydobyciu  zawiera jej zwykle nie mniej niż 30% (kopalnia Bełchatów deklaruje, że w sprzedawanym przez nią węglu brunatnym jest nie więcej niż 55% wody). To, wraz z wysoką zawartością popiołu (około 15%), przekłada się na stosunkowo niską wartość opałową tego paliwa, ale ma też inne konsekwencje. Wysoka wilgotność i obecność w paliwie znacznej ilości siarki (do 1,5%)  są przyczyną przyspieszonej korozji kotła i komina. Czy można tego uniknąć?

Węgiel brunatny da się spalić w każdym piecu węglowym. Jednak takie paliwo powinno być wcześniej wysuszone. Dlatego dobrze jest je kupić kilka miesięcy przed sezonem grzewczym i ułożyć niezbyt grubą warstwę w nasłonecznionym miejscu. To dość kłopotliwe, bo potrzeba tego miejsca sporo. Trzeba wiedzieć, że wyschnięty węgiel brunatny pęka i bardzo łatwo się kruszy, co powoduje problem przy jego transporcie. Dlatego lepiej go nie suszyć z dala od kotłowni.

Przeczytaj też: Porównywarka cen węgla cieplo.gov.pl - jak działa? Czy podane ceny są realne?

Korozji instalacji grzewczej (kotła, komina, oraz zasobnika i ślimaka w kotłach podajnikowych) sprzyja niska temperatura spalania. O przedwczesną korozję pieca bardzo łatwo, gdy temperatura spalin nie przekracza 100oC, a wody na powrocie z instalacji 50oC, bo wtedy pojawiają się skropliny, które w przypadku znacznej ilości siarki w paliwie mają mocno kwaśny odczyn. Należy więc węglem brunatnym palić intensywnie – tak, aby uzyskać wysoką temperaturę. W systemie grzewczym, który nie jest do tego przystosowany oznacza to większe zużycie paliwa – powstaje nadmiar ciepła, którego nie da się zmagazynować, więc się je traci.