Operatorzy programu Czyste Powietrze poszukiwani! Nabór rusza na początku 2025
W styczniu lub lutym 2025 ma ruszyć nabór na gminnych operatorów programu Czyste Powietrze - poinformowała szefowa NFOŚiGW Dorota Zawadzka-Stępniak. W niektórych przypadkach udział gminnego operatora będzie obowiązkowy, aby skorzystać z dofinansowania do termomodernizacji. Kto może zostać operatorem w Czystym Powietrzu? Czym taki operator będzie się zajmował?
Spis treści
- Czym się zajmie operator programu Czyste Powietrze?
- Za każdą inwestycję z udziałem operatora gmina dostanie 1700 zł
- Kto może zostać operatorem programu Czyste Powietrze?
- Naruszeń w Czystym Powietrzu nawet na 600 mln zł
Aktualnie program Czyste Powietrze jest zawieszony, m.in. z powodu licznych nieprawidłowości i nadużyć. Ma być jednak kontynuowany w przyszłym roku. Powrót programu Czyste Powietrze w “nowej, lepszej wersji” planowany jest 31 marca 2025, jak powiadomił Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zmiany w programie Czyste Powietrze 2025 mają być spore, a jedna z nich to pojawienie się nowego podmiotu - operatora. Czym ma się zająć i kto może nim zostać? Nabór na tę funkcję już wkrótce, bo najpóźniej w lutym 2025.
Czym się zajmie operator programu Czyste Powietrze?
Jak można przeczytać na rządowej stronie programu, „zadaniem operatorów będzie prowadzenie „za rękę” potencjalnych beneficjentów podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania programu Czyste Powietrze, którzy bez dodatkowego wsparcia nie są w stanie samodzielnie podołać ciężarowi organizacyjnemu inwestycji realizowanej w ramach programu. Pomoc operatorów będzie polegała na identyfikacji potencjalnych beneficjentów, przekonaniu ich o niezbędności podjęcia działań związanych z wymianą nieefektywnego źródła ciepła lub termomodernizacją budynku mieszkalnego oraz przeprowadzeniu przez cały proces począwszy od wnioskowania o dotację, realizację przedsięwzięcia, aż do całkowitego rozliczenia dotacji”.
Operatorzy gminni mają wiec chronić najuboższych beneficjentów Czystego Powietrza przed naciągaczami i nieuczciwymi praktykami wykonawców. Trzeba też dodać, że udział operatorów ma być obowiązkowy w przypadku beneficjentów uprawnionych do najwyższego wsparcia.
Przypomnijmy, że program Czyste Powietrze przewiduje 3 wysokości wsparcia, w zależności od dochodu - im jest on niższy, tym wyższa jest dotacja. Zgodnie z propozycją przekazaną do konsultacji, najwyższe wsparcie na termomodernizację, wymianę źródła ogrzewania na pompę ciepła powietrze/woda wyniesie 136 tys. zł.
Za każdą inwestycję z udziałem operatora gmina dostanie 1700 zł
Prezes NFOŚiGW Dorota Zawadzka-Stępniak poinformowała, że w przypadku każdej zrealizowanej inwestycji termomodernizacyjnej z pomocą operatora gmina dostanie dodatkowe pieniądze.
„Konsultujemy to z samorządami, ale mówimy o kwocie 1,7 tys. zł za dowiezioną inwestycję” – przekazała szefowa NFOŚiGW.
Dodatkowe środki mają być zachętą do zaangażowania się gmin i ich pracowników w program. Problem w tym, że nie ma zbyt wielu samorządów gminnych chętnych na tę funkcję.
Kto może zostać operatorem programu Czyste Powietrze?
Tego jeszcze do końca nie wiadomo. Na razie trwa pilotaż przedsięwzięcia w dwóch województwach: małopolskim i świętokrzyskim. Operatorami są w przewadze pracownicy gmin, choć jest też kilka osób prywatnych. Wszyscy zostali odpowiednio przeszkoleni z zakresu programu i wsparcia beneficjentów w uzyskaniu dotacji, przeprowadzenia i rozliczenia inwestycji termomodernizacyjnej.
Ponieważ nabór na operatorów ma ruszyć na początku 2025, najpewniej wówczas poznamy dokładne warunki, jakie trzeba spełnić, aby pełnić taką funkcję w gminie.
Naruszeń w Czystym Powietrzu nawet na 600 mln zł
Szefowa NFOŚiGW zwróciła uwagę, że w ramach złożonych przez Fundusz i wojewódzkie fundusze zawiadomień do prokuratury, najwięcej nieprawidłowości dotyczyło właśnie najwyższego poziomu dotacji i prefinansowania inwestycji. Podejrzane umowy mają opiewać na ok. 600 mln zł.
Mechanizm prefinansowania wprowadzono w lipcu 2022. Jeszcze przed rozpoczęciem remontu można było otrzymać z wyprzedzeniem do 50 proc. maksymalnej kwoty dotacji, a pozostałe 50 proc. wypłacane było po zakończeniu inwestycji. Te pieniądze trafiały do wykonawcy robót, który miał podpisaną umowę z beneficjentem programu na realizację zadania.
Z prefinansowania mogły skorzystać osoby kwalifikujące się do podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania. Zgodnie z założeniami, ta forma pomocy była skierowana do osób, których nie stać na samodzielne przeprowadzenie inwestycji termomodernizacyjnej.
W skierowanym do konsultacji projekcie zmian w programie Czyste Powietrze, które zakończyły się 27 grudnia, prefinansowanie ma być zachowane. Pieniądze mają być jednak przekazywane na rachunek celowy beneficjenta. Zaliczka w ramach jednej umowy z wykonawcą będzie mogła wynieść maksymalnie do 20 proc. przyznanej dotacji.
Nowy program Czyste Powietrze ma być „finalnie dopięty” w styczniu lub na początku lutego 2025 r. W połowie lutego - jak przekazała Zawadzka-Stępniak - ma być złożony wniosek na 10 mld zł do Europejskiego Banku Inwestycyjnego w ramach Funduszu Modernizacyjnego, z którego program ma być finansowany.
Źrodło: PAP, czystepowietrze.gov.pl
