Jaka farba do malowania ścian i sufitu? Od farby akrylowej do strukturalnej
Do malowania wnętrz trzeba wybrać farbę o odpowiednim rodzaju i kolorze. Ściany i sufity malujemy głównie farbą akrylową i lateksową, czyli emulsyjną. Może być też potrzebna farba ftalowa lub poliuretanowa, a może nawet strukturalna - do wykonywania efektów dekoracyjnych. Kolor farby wybierzemy z palety kolorów.
Autor: Piotr Mastalerz
Farby poliuretanowe zalecane są do łazienek i kuchni. Można malować nimi również ściany strukturalne.
Malowanie ścian - ostatni etap wykańczania wnętrz
Pierwsze malowanie ścian i sufitów kończy prace wykończeniowe. Do dyspozycji mamy tradycyjne farby emulsyjne (dyspersyjne), których rozcieńczalnikiem jest woda, emulsyjne farby strukturalne – pozwalające nadać ścianom dekoracyjną fakturę – oraz alkidowe farby rozpuszczalnikowe do malowania lamperii. Mogą się też przydać farby podkładowe lub renowacyjne. Raczej nie używa się już farb klejowych, cementowych i wapiennych. Jaka farba będzie najlepsza dla Ciebie? Oto przewodnik dla domowego malarza pokojowego.
Grunt to gruntowanie
Preparaty gruntujące mają wzmocnić powierzchnię ścian, zmniejszyć ich chłonność i poprawić przyczepność farby nawierzchniowej. Stosuje się je w pomieszczeniach wykończonych płytami g-k, na ścianach chłonnych lub pylących. Zamiast preparatów można też stosować farby podkładowe. Malowanie ścian i sufitów można rozpocząć przeważnie dobę po gruntowaniu.
Farby, które nie kapią i nie ciekną
Najnowocześniejsze farby do malowania ścian i sufitów produkowane są także z myślą o wygodzie ich używania. Producenci zdają sobie sprawę, że większośćich wyrobów trafi w ręce amatorów, więc ważne, by były dostosowane do ich umiarkowanych umiejętności. Dla nich wymyślono farby tiksotropowe, czyli takie, które konsystencją przypominają budyń – gęste i niekapiące z pędzla lub wałka do malowania.
Farby akrylowe i lateksowe
Podstawowym spoiwem farb akrylowych jest żywica akrylowa często łączona z silikonem lub polioctanem winylu. Od ilości spoiwa zależy jakość farby (głównie siła krycia i odporność na szorowanie). Farby akrylowe mają dobrą paroprzepuszczalność. Farby lateksowe zawierają specjalny rodzaj lub większą ilość żywicy akrylowej, rzadziej kopolimer butadienowo-styrenowy. Tworzą szczelne powłoki odporniejsze na czyszczenie i na wilgoć. Oba rodzaje farb nadają się na wszystkie podłoża. Akrylowe można myć, niektóre też szorować, inne nakładać w łazienkach. Litr tych farb wystarczy na 6-15 m2 ściany. Schną 2-3 godziny, a do pełnego użytkowania są gotowe już po 12-24 godzinach. Mogą tworzyć powierzchnię matową, półmatową lub błyszczącą. Są odporne na uszkodzenia mechaniczne.
Farby winylowe
Ich głównym składnikiem jest polioctan winylu. Mają podobne właściwości do tradycyjnych farb akrylowych, choć mniejszą paroprzepuszczalność i odporność na zbrudzenia. Ich wydajność wynosi 6-8 m2/l. Schną około 3 godzin.
Farby poliuretanowe
Są dwuskładnikowe, a komponenty miesza się tuż przed malowaniem w odpowiednich proporcjach. Dają bardzo trwałe i odporne na szorowanie matowe powłoki. Poleca się je do łazienek i kuchni.
Farby krzemianowe (silikatowe)
Ich podstawowym składnikiem jest wodne szkło potasowe lub kopolimer krzemianowy. Są bardziej paroprzepuszczalne niż farby akrylowe lub winylowe i nie porastają pleśnią. Tworzą odporne na zmywanie powłoki o głęboko matowej powierzchni. Do ich produkcji stosuje się głównie substancje naturalne, więc nazywa się je farbami w pełni ekologicznymi. Można je stosować we wszystkich pomieszczeniach, szczególnie w łazienkach. Ich wadą jest odczyn alkaliczny – używając ich, trzeba chronić metal, szkło i drewno oraz osłonić ręce i oczy. Farby krzemianowe mają wydajność około 5 m2/l i do całkowitego wyschnięcia potrzebują 6-8 godzin.
Farby strukturalne i lazury
Są to głównie farby o dużej gęstości, które przy odpowiednim nakładaniu mogą tworzyć dekoracyjną fakturę na powierzchni ściany. Wygląd faktury zależy od pomysłowości wykonawcy i użytych narzędzi, ale niekiedy też od składu farby. Mogą się bowiem znajdować w niej kruszywa tworzące fakturę typu piaskowiec lub baranek. W sprzedaży są także farby strukturalne akrylowo-styrolowe zawierające włókna. Umożliwiają uzyskanie na ścianach takiego efektu, jakby te były oklejone tapetą typu rauhfaza. Niektóre farby strukturalne imitują tynki typu stiuk i marmur. Schną około 12 godzin, ale modelować je można przez 5 do 15 minut od naniesienia. Ich zużycie wynosi 10-20 m2/l. Ściany często jeszcze maluje się akrylowymi lub krzemianowymi farbami transparentnymi, czyli tzw. lazurami. Wtedy spod półprzezroczystej lazury przebija kolor farby strukturalnej.
Farby fatalowe (alkidowe)
Produkowane są na bazie modyfikowanych olejów roślinnych, a ich rozcieńczalnikiem jest np. benzyna lakowa. Tworzą mocną, błyszczącą lub satynową powierzchnię wyjątkowo odporną na czyszczenie i uszkodzenia mechaniczne, ale słabo przepuszczają parę wodną. Mają dużą siłę krycia i przyczepność, więc można zamalowywać nimi pobrudzone ściany bez obawy, że będą przebijać. Znakomicie nadają się do malowania ścian w kuchni, łazienkach, korytarzach i klatkach schodowych. Ich zużycie wynosi 9-11 m2/l. Pełną suchość uzyskują po 24 h. Mogą być rzadkie lub tiksotropowe.
Farby podkładowe
To dość tanie farby akrylowe, winylowe i lateksowe. Maluje się nimi wstępnie ściany z trudnymi do usunięcia plamami, więc farba nawierzchniowa lepiej kryje i mniej się jej zużywa. W sklepach znajdziemy farby podkładowe:
- gruntujące – mają takie same właściwości jak preparaty gruntujące. Są też warstwą pośrednią między dwoma intensywnymi kolorami;
- izolujące – zazwyczaj białe, służą do zamalowywania plam. Mogą być dyspersyjne, o spoiwieakrylowym lub rozpuszczalnikowe (alkidowe). Są też akrylowe farby w sprayu;
- renowacyjne – to specjalne, głównie akrylowe i lateksowe farby o bardzo dobrej sile krycia, dużej elastyczności, niekiedy zawierają włókna zbrojące. Stosuje się je do odnawiania powierzchni z drobnymi rysami i pęknięciami tynku.
- świeże farby do ścian i sufitów nie wymagają rozcieńczania. Wystarczy je dokładnie wymieszać, przelać potrzebną ilość do wiaderka, a opakowanie szczelnie zamknąć. Farbę rozcieńcza się, gdy zgęstnieje wskutek złego przechowywania i po to, by ją rozrzedzić i użyć podkładu. Nigdy nie należy stosować rozcieńczalnika innego niż polecany przez producenta;
- ściana do malowania powinna być sucha, temperatura pomieszczenia wynosić nie mniej niż 5°C, a wilgotność powietrza – 80%;
- najpierw maluje się pasami sufit – od okna w głąb pomieszczenia. Każdy pas powinien zachodzić nieco na poprzedni. Malowanie ścian rozpoczyna się od narożników;
- dobre krycie uzyskuje się, wykonując na przemian pociągnięcia pionowe, poziome i ukośne;
- gniazdka, włączniki, ościeżnice trzeba zabezpieczyć taśmą i obmalowywać małym pędzelkiem. Niedużym wałkiem na długiej rączce maluje się ścianę za grzejnikiem.
Barwienie ścian na życzenie
Kupić możemy farby śnieżnobiałe, najtańsze i wciąż bardzo popularne, kolorowe oraz tzw. farby bazowe, które można kolorować, wybierając barwę z palety kolorów. Oferta farb kolorowych – zależnie od producenta – nie przekracza dziesięciu lub sięga aż sześćdziesięciu. Niekiedy są to całe zestawy kolorów. Wybór barwy z próbnika nie jest prosty, bo zawierają one niekiedy ponad 1000 próbek. Zaletą systemu jest możliwość dorobienia porcji farby dokładnie w tym samym kolorze nawet po kilku latach. Wystarczy tylko mieć zapisany numer farby bazowej i pigmentu. W niektórych sklepach są urządzenia pokazujące, jak dana barwa prezentuje się w świetle sztucznym, dziennym lub neutralnym. Znajdziemy też stanowiska komputerowe z programem pokazującym, jak dany kolor wygląda w wirtualnym wnętrzu i jak komponuje się z innymi barwami. Do kupienia są także testery, którymi można pomalować kawałek białego kartonu i sprawdzić, czy dany kolor pasuje do mebli i innych elementów wyposażenia.
Autor: archiwum muratordom
Chcąc zrobić fakturę przypominającą stary rustykalny tynk, należy delikatnie rozcierać gąbką plamy farby naniesione po wyschnięciu masy dekoracyjnej
Cechy dobrej farby
Dobra farba to taka, która przez wiele lat od malowania będzie wyglądać, jak tuż po malowaniu ścian, czyli jej kolor i wygląd powierzchni nie zmienią się nawet przy częstym czyszczeniu. Cechy te zależą od jakości i ilości substancji bazowej oraz od odpowiedniego doboru i proporcji składników w farbie. Farba nie powinna pękać, odpadać, blaknąć ani się przebarwiać, musi mieć dobre właściwości kryjące. Gdy pomaluje się nią ściany, nie powinny spod spodu przebijać żadne plamy i smugi ani kolor poprzedniej farby. Poza tym dobre farby nie wydzielają intensywnego zapachu. Za dobre uznawane są farby o zawartości części stałych przekraczającej 4,5%. To samo dotyczy farb o gęstości powyżej 1,40 g/cm3 przy temperaturze 20°C. W przypadku lazur i farb podkładowych wartości te mogą być oczywiście mniejsze. Transparentne lazury mają zazwyczaj gęstość około 1,06-1,1 g/cm3.
