Skalniak w ogrodzie - jak założyć skalniak ogrodowy
Skalniak (ogród skalny) wygląda najpiękniej gdy rośliny oraz kamienie są dobrze wyeksponowane. Dlatego też skalniaki urządza się na skarpach lub niewielkich pochyłościach terenu, zarówno tych naturalnych, jak i usypanych sztucznie. Jak założyć skalniak w ogrodzie?
Spis treści
- Kiedy najlepiej założyć skalniak ogrodowy?
- Prawidłowo wykonany podkład oraz podłoże na skalniak
- Jakie kamienie na skalniak
- Dobre miejsce na skalniak w ogrodzie
- Miejsce na skalniak a stanowisko
- W jakich miejscach unikać budowy skalniaka
- Jak zbudować ogród skalny
- Najpopularniejsze rośliny na skalniak
Skalniak swoją wielkością powinien być dopasowany do ogrodu i stanowić akcent wzbogacający jego kompozycję. Unikajmy lokalizacji wzniesionego skalniaka pośrodku trawnika, gdyż efekt końcowy będzie nienaturalny. Usypaną skarpę można „oprzeć” o jedną ze ścian domu, ogrodzenia lub tarasu.
Kiedy najlepiej założyć skalniak ogrodowy?
Zakładanie skalniaka wymaga sporo pracy, znajomości roślin i ich wymagań oraz zdobycia odpowiednich kamieni. Najlepszym terminem na zakładania skalniaka jest wiosna. O tej porze roku pogoda jest sprzyjająca – nie ma jeszcze upałów. Rośliny posadzone wiosną mają cały sezon na dobre ukorzenienie się i zaaklimatyzowanie do nowych warunków.
Wiosną też najłatwiej kupić rośliny – centra i sklepy ogrodnicze oferują bogaty asortyment roślin na skalniaki. Warto wybierać rośliny w doniczkach, ponieważ można sadzić je przez cały sezon. Jeśli planujemy je przetrzymać, doniczki warto zakopać w ziemi.
Dla spóźnialskich na założenie skalniaka zostaje jeszcze późne lato. Iglaki można sadzić o dowolnej porze roku, poza okresami największych upałów i zimy.
Autor: photos.com
Skalniak to kompozycja roślin i kamieni
Prawidłowo wykonany podkład oraz podłoże na skalniak
Prawidłowo zbudowany ogród skalny powinien posiadać podkład – swego rodzaju fundament, który będzie stabilizował skarpę. Jest to element niewidoczny, więc może być wykonany np. z gruzu pobudowlanego (cegła, beton) lub żwiru. Ważne, aby był przepuszczalny. Podkład usypujemy w dole o głębokości około 30 cm, powstałym po uprzednio wybranej ziemi. Kształt usypanej warstwy podkładu powinien odpowiadać kształtowi skarpy, którą chcemy uzyskać.
Aby zapobiec przenikaniu wilgoci z podłoża i podkładu należy zastosować folię kubełkową, którą okłada się mur lub podmurówkę, Na podkład usypujemy przynajmniej 30-centymetrową warstwę ziemi z wykopu i na tak przygotowaną skarpę sypiemy około 30 cm podłoża dobranego pod względem wymagań zastosowanych roślin. Na tak przygotowanej skarpie układamy kamienie. Całość można wykończyć wysypując korą drzewną, żwirem lub łupanymi skałami osadowymi.
Najlepszym podłożem dla roślin rosnących w ogrodach skalnych jest gleba przepuszczalna i niezbyt żyzna (na zasobnej rośliny rosną zbyt intensywnie) z dodatkiem odkwaszonego torfu (nieodkwaszonego dla roślin wrzosowatych).
- Jeżeli sadzimy rośliny wysokogórskie, 50–70 proc. podłoża powinny stanowić piasek i rozdrobniony kamień różnej wielkości, a pozostałą część – ziemia żyzna.
- Dla roślin wapniolubnych zamiast tłucznia kamiennego warto użyć rozdrobnionego gruzu i sproszkowanej starej zaprawy murarskiej czy tynku.
- Jeżeli sadzimy rośliny pochodzące z terenów położonych niżej, ziemia powinna być bardziej zasobna w próchnicę i składniki pokarmowe i składać się w 70–80 proc. z ziemi żyznej i torfu, a w pozostałych 20–30 proc. z piasku gruboziarnistego.
Polecany artykuł:
Autor: GettyImages
Jakie kamienie na skalniak
Dobór kamieni na skalniak zależy przede wszystkim od charakteru ogrodu oraz użytych w nim materiałów budowlanych. Jeżeli w ogrodzie mamy dużo elementów z granitu, warto zastosować ten sam kamień na skalniaku. Wybierając kamienie powinniśmy też wziąć pod uwagę rośliny, które chcemy posadzić w naszym skalnym zakątku, wiele z nich ma szczególne wymagania w stosunku do odczynu podłoża. Wybierając wapień lub bazalt podłoże naszego skalniaka będzie miało odczyn zasadowy, natomiast jeśli zastosujemy granit – podłoże będzie miało kwaśny odczyn. Pamiętać jednak należy, że granit to jedna z najtwardszych skał, proces jej wypłukiwania jest bardzo wolny, spowoduje więc niewielkie tylko zakwaszenie podłoża. Do skał obojętnych zaliczany jest piaskowiec, z którego produkowane są płaskie łupki, płyty oraz większe bryły. Jest to jednak skała dość miękka i łatwo poddaje się warunkom atmosferycznym. Po pewnym czasie traci swój piękny jasny kolor i przybiera szarą barwę. Na skalniaku zastosować możemy również otoczaki, ale według wielu ekspertów nie dają one tak naturalnego efektu, jak skały o ostrych, łamanych krawędziach.
Dobre miejsce na skalniak w ogrodzie
Skalniak może mieć dowolny kształt, wielkość i wysokość, jednak zawsze powinien naśladować naturę i tworzyć górski krajobraz w miniaturze. Skalniak wygląda naturalnie tylko wtedy, gdy jest wkomponowany w otaczający krajobraz i harmonizuje z pozostałymi elementami ogrodu.
- naturalne zagłębienie lub wzniesienie terenu
Najlepiej założyć skalniak w naturalnym zagłębieniu lub wzniesieniu terenu, a jeśli takiego nie ma – trzeba je stworzyć.
- kamienna rabata
Zamiast skalistego wzgórza można założyć kamienną rabatę wzdłuż murków, ogrodzenia lub ścian domu.
- miejsce obok tarasu lub altany
Jednak najlepiej założyć skalniak obok ulubionego i często użytkowanego miejsca wypoczynku – przy tarasie, altanie lub oczku wodnym ze strumieniem lub wodospadem. Malowniczo wygląda skalniak zbudowany wzdłuż kamiennej dróżki wijącej się przez ogród lub jako ścieżka w skalnym wąwozie.
Miejsce na skalniak a stanowisko
Wybór odpowiedniego miejsca na skalniak warto poprzedzić obserwacją ogrodu – przede wszystkim nasłonecznienia.
- Wystawa południowo-wschodnia lub zachodnia. Najlepszym miejscem na skalniak jest teren nasłoneczniony lub znajdujący się w lekkim półcieniu, np. wystawa południowo-wschodnia lub zachodnia. Wschodzące słońce nie jest tak intensywne dla roślin.
- Na zachodnim stoku powinniśmy sadzić rośliny bardziej odporne na intensywne nasłonecznienie oraz krzewy, które dadzą im nieco cienia.
- Stok północny jest miejscem chłodnym – należy posadzić tam odpowiednie gatunki roślin. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby część skalniaka była zacieniona – wybierzemy tam rośliny, które dobrze rosną na takim stanowisku.
W jakich miejscach unikać budowy skalniaka
Najgorzej prezentuje się skalniak założony na środku ogrodu – wygląda nienaturalnie, jak skalista „wyspa” na zielonym trawniku. W bliskim sąsiedztwie skalniaka nie powinny rosnąć drzewa, zwłaszcza wysokie drzewa liściaste, które mogą zacieniać rośliny na skalniaku, a ich opadające jesienią liście dodają pracy. Za to posadzone za skalniakiem iglaki – zarówno drzewa iglaste (świerki, jodły i sosny), jak i iglaste krzewy (cisy, tuje oraz jałowce) stanowią doskonałe tło dla skalniaka.
Jak zbudować ogród skalny
Tworząc ogród skalny (skalniak), najlepiej czerpać wzorce z natury. Miniaturowe krajobrazy mogą powstać na naturalnym stoku albo sztucznym wzniesieniu uformowanym z gruzu, tłucznia kamiennego, żwiru i nieurodzajnej ziemi pozostałej z wykopów. Zboczom nadaje się łagodny spadek, zwykle nie większy niż 30°, i kolejno układa kamienie.
- Kamienie na skarpie muszą być starannie układane: najniżej powinny się znaleźć największe, ale wyżej trzeba układać je w sposób urozmaicony, aby uniknąć monotonii. Ważny jest sposób układania kamieni. Dobrze, jeśli są lekko nachylone w kierunku skarpy.
- Kamienie należy zagłębić w skarpie co najmniej w 2/3 ich długości, niezależnie od tego, czy układane są równolegle lub prostopadle do podłoża, czy też prostopadle do powierzchni skarpy. Niestabilnie ułożone kamienie będą się osuwać pod wpływem wody opadowej lub podczas prac pielęgnacyjnych.
- Bardzo ważny jest też sposób ukształtowania sztucznej bryły ogrodu skalnego. Warto modelować ją tak, aby umożliwić zbliżanie się do wszystkich roślin, bo wiele z nich osiąga niewielkie rozmiary i z daleka nie będą widoczne.
- Po ułożeniu ostatniego kamienia całość polewamy wodą. W końcu rozmieszczamy mniejsze kamienie, uzupełniamy podłoże i ponownie polewamy. Skalniak pozostawiamy na kilka tygodni, aby osiadł (usuwamy wyrastające chwasty), a potem możemy już sadzić rośliny.
- Najlepiej poprowadzić ścieżkę wokół czy obok skalniaka. Interesującym elementem mogą być kamienne schody prowadzące na wzniesienie. Dzięki temu będziemy mogli cieszyć się roślinami oglądanymi z bliska.
Na płaskim terenie dobrze wyglądają kamienie i głazy różnej wielkości obsadzone roślinami. Ponieważ na takiej rabacie panują mniej spartańskie warunki niż na skarpach, można tu też sadzić rośliny bardziej wymagające. Można też stworzyć wyrafinowaną kompozycję, wykorzystując kilka kamieni albo nawet tylko jeden bardzo efektowny głaz.
Najpopularniejsze rośliny na skalniak
Dobór roślin na skalniak zależy od podłoża i wykorzystanych kamieni.
Do gatunków wymagających podłoża zasadowego należą m.in.:
- gęsiówka skalna,
- dzwonek karpacki,
- goździk alpejski,
- skalnica Arendsa.
Rośliny o małych wymaganiach w stosunku do gleby to m.in.:
- chaber górski,
- wilczomlecz pstry,
- płomyk kanadyjski,
- macierzanka wczesna,
- macierzanka piaskowa,
- rozchodniki.
Do roślin wymagających kwaśnego podłoża należą m.in.:
- azalia japońska,
- wrzos pospolity,
- janowiec lidyjski,
- rojniki.
Wybierając rośliny warto też zwrócić uwagę na okres ich kwitnienia, aby na skalniaku było kolorowo od wiosny aż do jesieni. W ogrodach skalnych można sadzić krzewy iglaste i liściaste. Doskonale nadają się karłowe odmiany sosen, żywotników i jałowców. Z liściastych stosować można wierzby, pięciorniki, lawendę, karłowe odmiany berberysu. Wybierając rośliny na skalniak należy unikać zbytniej różnorodności gatunkowej. Najlepiej stosować kilka gatunków w większej ilości, komponując „plamy” z bylin, aby całość jak najbardziej przypominała naturalne środowisko.
Autor: GettyImages
Kompozycja ogrodu skalnego zależy od naszej inwencji - ważne. by odpowiednio połączyć kamienie z roślinami
