Mozaiki do domu – jakie wybrać i na co przykleić mozaikę? Zobacz inspiracje i sprawdź, co warto wiedzieć
Mozaika to bardzo małe elementy z ceramiki, szkła, kamienia lub innych materiałów. W niektórych miejscach łatwiej zrobić z nich okładzinę niż z dużych płytek, ale mozaika jest wybierana także ze względów estetycznych. Jakie wymagania stawia glazurnikom?
Autor: BISAZZA
Mozaika może utworzyć na wybranej ścianie płaszczyznę z rozległym dekoracyjnym ornamentem, tak jak dawniej w reprezentacyjnych wnętrzach rzymskich patrycjuszy
Spis treści
- Mozaiki na ściany i nie tylko
- Mozaiki i imitacje. Czym się różnią?
- Jakie mozaiki do domu? Poznaj różne materiały
- Na co przykleić mozaikę? Różny materiał – różne kleje
- Jaka fuga do mozaiki w domu?
Mozaiki na ściany i nie tylko
Mozaika to okładzina z najmniejszych elementów z ceramiki, szkła, kamienia lub bardziej zaskakujących produktów, jak choćby drewno. Ma formę małych kostek, podłużnych pasków, owali, krążków, trójkątów bądź elementów o bardziej fantazyjnym obrysie, naklejonych zazwyczaj na siatkę papierową bądź poliestrową lub połączonych z wierzchu folią albo papierem, żeby nie trzeba było każdej z kosteczek naklejać na podłoże osobno.
Mozaika stosowana jest przeważnie do wykańczania pewnych fragmentów ścian w łazienkach lub kuchniach i tworzy wtedy zgodną kompozycję z dużymi elementami. Ładnie prezentuje się także na podłodze, używana bywa do obudowy blatów, wykłada się nią ponadto kabiny prysznicowe, a nawet niecki basenów. Mozaiki skomponowane z drobnych, regularnych kawałków świetnie nadają się do dekoracji powierzchni zaokrąglonych i wklęsłych. Pod tym względem żadne płytki im nie dorównują. Ponadto są bardziej odporne na uszkodzenia niż duże, które łatwiej doprowadzić do pęknięcia, upuszczając na nie jakiś ciężki przedmiot.
Mozaiki i imitacje. Czym się różnią?
Klasyczna mozaika powstaje w wyniku rozmienienia dużych płytek na drobne, czyli ich pocięcia na mniejsze kawałki lub formowania i szkliwienia niewielkich elementów. Kostki mają grubość 6-7 mm. Najtańsze są mozaiki ze zwykłej ceramiki szkliwionej (glazura, terakota) o nasiąkliwości między 0,5 a 10%.
Za najtwardszy rodzaj ceramiki uważany jest gres – techniczny, polerowany lub szkliwiony. Wykonane z niego mozaiki mogą zdobić ściany i podłogi także na świeżym powietrzu, gdyż ma on nasiąkliwość nie większą niż 0,5%.
Imitację mozaiki utworzą z kolei duże płytki, którym wzór kostek nadano na przykład metodą ich wytłaczania lub nacinania siatki wgłębień udających fugi i wymagających wypełnienia zaprawą spoinującą zupełnie jak prawdziwa mozaika. Oczywiście takie płytki nie nadają się do wykańczania zaokrąglonych powierzchni.
- Dowiedz się także: Jak fajnie urządzić poddasze pod skosami? Może taki pomysł na poddasze?
Jakie mozaiki do domu? Poznaj różne materiały
Mozaika szklana – dziś przewyższa popularnością typową mozaikę ceramiczną. Powstaje z kostek wycinanych ze szkła niehartowanego – przeważnie barwionego. Może być użyte transparentne, mleczne lub matowe. Znajdziemy też kolekcje mozaik ze szkła witrażowego, wzbogaconego nadrukiem, laminowanego, malowanego czy żłobionego. Mozaiki szklane mają grubość 4-12 mm. Krawędzie pojedynczych elementów są przeważnie szlifowane. Nadają się przede wszystkim do wnętrz, ale mogą być także stosowane na zewnątrz budynków. Ponieważ są podatne na zarysowanie, nie trafiają na podłogi, a jedynie na ściany lub inne powierzchnie, ale takie, po których nikt nie będzie chodził.
Mozaika kamienna – pod względem popularności plasuje się na trzecim miejscu. Powstaje z rozmaitych skał i ma bardzo rożne kształty: od ciętych kostek, przez wąskie paski, nieregularne kawałki powstałe w wyniku łamania kamiennych płytek, aż po formy stworzone siłami natury – wypolerowane przez wodę otoczaki lub drobne kamyczki stanowiące pozostałość kruszenia się skał. Mozaiki z kamieni nienasiąkliwych bywają także ozdobą elewacji, gdyż nie szkodzą im surowe warunki atmosferyczne.
Mozaika drewniana – bynajmniej nie chodzi tu o znaną dobrze mozaikę parkietową, choć i ta może stać się ozdobą niejednej podłogi. To drewniany odpowiednik typowej mozaiki ceramicznej, której producent zastąpił kostki z wypalanej gliny kostkami wysokiej jakości drewna egzotycznego o grubości 8 mm. Stosowane są głównie we wnętrzach.
Mozaika metalowa – w tej kategorii mieszczą się dwa rodzaje mozaiki – pierwsza powstaje z autentycznych elementów metalowych, aluminiowych albo stalowych (ze stali nierdzewnej), druga to złączone siatką kostki ceramiczne, z których każda oklejona jest metalową blaszką, w droższych wersjach nawet srebrną lub złotą. Płytki metalowe, a zwłaszcza metalizowane, nie są polecane na podłogi, bo mogą się szybko porysować.
Myli się ten, kto myśli, że nie ma więcej materiałów, z których dałoby się wyprodukować mozaikę. Przykładem jest żywica epoksydowa. Z niej także wytwarza się przeźroczyste kostki, do złudzenia przypominające szklane, a często kryjące w środku jakieś zatopione niespodzianki o wysokich walorach dekoracyjnych. Artyści, rzemieślnicy i niektórzy producenci przemysłowi proponują nawet modele wykonane z łupin kokosowych, bambusa, kawałków bursztynu lub kamieni półszlachetnych.
- Sprawdź też: Jak urządzić wygodny i elegancki hol?
Podłoże pod płytki, jak pod prawie każdy materiał wykończeniowy, musi być czyste, suche i nośne. W przypadku mozaiki ważne też, żeby było w miarę gładkie, dlatego często konieczne jest wyrównanie go zaprawą szpachlową.
Gdy podłoże jest chłonne (po polaniu wodą tworzą się na nim mokre plamy), trzeba je pomalować preparatem gruntującym, zmniejszającym chłonność, bo mogłoby odciągać wodę ze świeżo nałożonego kleju, a przez to zmniejszyłaby się przyczepność płytek. Dla bezpieczeństwa miejsca najbardziej narażone na kontakt z wodą (powierzchnie wokół wanien, brodzików, umywalek oraz styk ścian z podłogą) warto najpierw pomalować płynną folią uszczelniającą.
Na co przykleić mozaikę? Różny materiał – różne kleje
Mozaiki ceramiczne kleimy do podłoża tym samym, czym duże płytki, dobierając klej do podłoża i miejsca użycia. Jeśli podłoże jest odkształcalne (ogrzewana podłoga) lub – posługując się nomenklaturą glazurniczą – krytyczne (stara okładzina z płytek, podłoże drewniane), to wtedy zamiast taniego kleju mineralnego klasy C1 (do ceramiki zwykłej) lub C1T (do gresu) trzeba użyć zaprawy klasy C1S1 lub C2S2. W przypadku podłoży krytycznych zamiast kleju C2S2 warto użyć kleju reaktywnego klasy R, na przykład epoksydowego, zwłaszcza jeśli podłoże takie jest mało nasiąkliwe.
Na zewnątrz, do klejenia mozaiki gresowej lub kamiennej, potrzebny jest klej mrozoodporny klasy C2S2. Mozaikę z kostek szklanych najlepiej układać na klej o kolorze białym. Podobny klej dobieramy do mozaiki z kamienia chłonnego, podatnego na zabrudzenia, na przykład marmuru, porfiru. Klej biały można też z powodzeniem zastąpić tu klejem epoksydowym, zwłaszcza gdy chcemy ją mocować na zewnątrz domu.
Kleju o ograniczonym spływie będziemy potrzebowali do wykańczania powierzchni zaokrąglonych. Mozaikę drewnianą mocujemy na klej reaktywny, na przykład epoksydowy. Klej mineralny (oznaczony C), po rozrobieniu wodą i wymieszaniu lub tylko po wymieszaniu – jeśli mamy klej w postaci gotowej do użytku, rozprowadza się po ścianach za pomocą pacy ząbkowanej.
Klej reaktywny wymaga wymieszania dwóch składników A i B. Wody się tu nie dodaje.
Błędem jest pokrywanie klejem zbyt dużych płaszczyzn na raz. W przypadku mozaiki wystarczy naniesienie kleju na ściany. Równe odstępy między płytkami uzyskuje się dzięki plastikowym krzyżykom dystansowym, umieszczanym na skrzyżowaniach spoin. Grubość krzyżyków dobieramy do odstępów między kostkami mozaiki. Jeżeli mozaika ma być uzupełnieniem między płaszczyznami z dużych płytek, zaczynamy od tych drugich. Zanim wpasujemy mozaikę w pozostawione miejsca, sprawdźmy, czy nie wypadnie głębiej w stosunku do nich, i jeśli jest takie ryzyko, to nałóżmy najpierw warstwę kleju i starannie go wyrównajmy. Mozaikę będziemy mogli przyklejać, gdy taki podkład zwiąże z podłożem i wyschnie. Po przyklejeniu kilku arkuszy dokonujemy ostatecznej korekty ich położenia. Przy użyciu płaskiej gumowej pacy dociskamy mozaikę do podłoża, co powoduje dokładne pokrycie jej spodniej strony klejem oraz ostateczne wyrównanie powierzchni okładziny.
- Polecamy również: Lampy vintage są supermodne! Jak dobrać oświetlenie w stylu vintage?
Jaka fuga do mozaiki w domu?
Małe kostki tworzą rozległą sieć spoin, do wypełnienia których użyjemy zdecydowanie więcej zaprawy niż do płytek dużego rozmiaru. Fugowanie zaczynamy po 2-3 dniach od ułożenia płytek. Puste przerwy między nimi wypełniamy mineralną zaprawą spoinującą klasy CG1 lub CG2 o wybranym kolorze. Gdy mozaika ułożona jest w łazience, lepiej użyć fugi hydrofobizowanej, żeby nie chłonęła wody. Na zewnątrz potrzebna będzie elastyczna fuga mrozoodporna CG2.
Do płytek szklanych lub metalizowanych warto wybrać fugę z dodatkiem dekoracyjnym w postaci brokatu. W kuchni, zwłaszcza do spoinowania mozaiki nad blatem, warto zastosować dwuskładnikową fugę epoksydową, klasy RG. Jest nienasiąkliwa i odporna na wszelkiego rodzaju zabrudzenia. Fuga taka będzie niezbędna, jeśli okładzina z mozaiki znajduje się na tak zwanym podłożu krytycznym. Sięgniemy po nią także, gdy przyjdzie spoinować mozaikę drewnianą.
Do spoinowania kamienia naturalnego najbezpieczniej jest stosować spoinę cementową o szybkim czasie wiązania. Przyśpieszone wiązanie ograniczy ryzyko powstania przebarwień na krawędziach płytek i umożliwi szybsze wykonanie prac.
Do mozaiki szklanej i metalizowanej, podatniejszej niż inne na zarysowania, lepiej jest używać fug o możliwie najdrobniejszym uziarnieniu lub fug epoksydowych. Fugę mineralną nanosimy i profilujemy gumową pacą. Po upływie 30-60 min przemywamy wykończoną powierzchnię celulozową gąbką zwilżoną czystą wodą. Na drugi dzień z całej okładziny zmywamy wilgotną gąbką osad pozostały po fugowaniu.
Fugi epoksydowe, po dokładnym wymieszaniu składników A i B, rozprowadzamy pacą z twardej gumy albo silikonową szpachelką. Zaraz po tym powierzchnię obficie zwilżamy ciepłą wodą i okrężnymi ruchami energicznie zacieramy fugę padem z szorstkiej włókniny (paca Scotch Brite). Na koniec zmywamy resztki masy zwilżoną gąbką celulozową, profilując jednocześnie fugi. Zmywanie prowadzimy dwa razy, często płucząc gąbkę i wymieniając zabrudzoną wodę. Dzięki temu na okładzinie nie pojawi się tak zwany film poepoksydowy, czyli nieestetyczny, matowy nalot. Jeśli zdarzy się, że go jednak zauważymy, możemy go zmyć acetonem.
Pamiętajmy, że podczas używania mas epoksydowych temperatura powietrza nie może być niższa niż 12oC.
W wewnętrznych narożach okładziny oraz między nią a wanną, umywalką lub brodzikiem, tradycyjną fugę zastępujemy spoiną dylatacyjną z silikonu sanitarnego. Silikony takie sprzedawane są jako produkt uzupełniający masę spoinującą i mają identyczny kolor jak ona.
- Przejdź do galerii: Mozaika do domu – inspiracje. Zobacz zdjęcia
Autor: BISAZZA
Mozaika może utworzyć na wybranej ścianie płaszczyznę z rozległym dekoracyjnym ornamentem, tak jak dawniej w reprezentacyjnych wnętrzach rzymskich patrycjuszy
