Wybieramy fugi i mocny klej do płytek wielkoformatowych
Podpowiadamy, jakiego kleju i fugi użyć, by płytki wielkoformatowe nie popękały i nie odpadły. Im większe płytki, tym wyższe są wymagania dotyczące ich jakości, odpowiedniego przygotowania podłoża, stosowania specjalnych zapraw klejowych oraz odpowiedniej techniki wykonania okładziny.
Płytki wielko- i megaformatowe to najczęściej płyty gresowe oraz spieki kwarcowe o zbliżonych do nich właściwościach, wzmocnione od spodu plecionką z włókna szklanego. Megaformaty są bardzo cienkie, ich grubość wynosi 3-9 mm, dlatego często określane są jako płyty slim. Na podłogę polecane są płyty wielkoformatowe najgrubsze, a na ściany – cieńsze o grubości 3-6 mm. Im większe płytki, tym różnice wymiarów mogą być znaczące, dlatego częściej są one wytwarzane jako płytki rektyfikowane. Dzięki bardzo precyzyjnej obróbce krawędzi - ich brzegi są po wypaleniu szlifowane - poszczególne płytki danego modelu niemal nie mają odchyłek wymiarów, a krawędzie zachowują kąt prosty. Decydując się na okładzinę z płytek formatu XXL, oczekujemy idealnie płaskiej powierzchni podłogi bądź ściany. Warto zatem znaleźć wyroby o minimalnej tolerancji dla wypukłości płytki, związanej z procesem produkcji płytek i ich formowania. W przypadku mniejszych formatów odchyłki zwykle nie przekraczają 2-3 mm, co jest praktycznie niezauważalne i niewyczuwalne. Jednak w przypadku wielkich formatów płytek tolerancja dla płaskości wynosi często około 0,5% w stosunku do powierzchni płytki. Na przykład dla płytek o wymiarach 100 x 100 cm oznacza to ponad 7 mm, co jest już widoczne, zwłaszcza na ścianie, i nie wygląda estetycznie.
Jaki klej do wielkoformatowych płytek
Do przyklejenia wielkoformatowych płytek stosuje się elastyczne cementowe zaprawy klejące o podwyższonych parametrach, głównie przyczepności i wytrzymałości na zrywanie, klasyfikowane co najmniej jako kleje klasy C2 (według PN-EN 12004). Ważnym składnikiem takich zapraw są żywice polimerowe, które poprawiają urabialność zaprawy klejowej i ułatwiają jej nakładanie. Dodatek polimerów zwiększa także przyczepność kleju, co umożliwia przyklejanie płytek o niewielkiej nasiąkliwości do nieporowatych podłoży i sprawia, że połączenie to jest znacznie trwalsze i bardziej wytrzymałe na zrywanie niż przy zastosowaniu standardowych klejów cementowych. Zawartość polimerów w niektórych klejach jest wystarczająco duża, by zaprawa osiągnęła wymagane parametry. Inne zawierają ich znacznie więcej i lepszej jakości, dzięki czemu klej spełnia bardzo wysokie wymagania co do wytrzymałości i odkształcalności (określane są czasem jako kleje ekstremalne). Przy wybieraniu kleju do płytek wielkoformatowych nie warto się kierować jedynie ceną, należy także porównywać zużycie produktu. Czasem mimo wysokiej ceny opłaca się stosować daną zaprawę ze względu na jej bardzo wysoką wydajność. Zwykle do ułożenia warstwy kleju o grubości 1 mm zużywa się 1,5-2,5 kg suchej mieszanki, w tych najmocniejszych może wystarczyć zaledwie 0,8 kg.
Galeria: układanie płytek wielkoformatowych krok po kroku
Autor: Mapei
Diagnoza dla podłoża Jeśli zależy nam na trwałości posadzki, nie powinniśmy zabierać się do pracy bez oceny stanu podłoża. Generalna zasada mówi, że musi ono być nośne, suche i czyste.Nośność sprawdza się testerem twardości. Wykonane nim zarysowania powinny być regularne, o prostych krawędziach. Jeżeli wzdłuż linii prowadzenia rysika pojawią się wykruszenia, to znak, że bez wzmocnienia podłoża nie można zacząć dalszych prac
Elastyczne kleje cementowe do płytek wielkoformatowych
Kleje C2 o podwyższonych parametrach, choć dość drogie, są bardzo uniwersalne, ponieważ sprawdzają się na niemal wszystkich podłożach budowlanych wewnątrz i na zewnątrz, np. tynkach cementowych, cementowo-wapiennych i gipsowych, betonie czy jastrychach cementowych i anhydrytowych. Nadają się też na podłoża trudne i krytyczne – śliskie, mało przyczepne, podlegające odkształceniom, drganiom. Mogą to być płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe, lastryko, płyty OSB, deski, stare płytki ceramiczne albo kamienne, stare olejne lamperie czy też metal i tworzywa sztuczne.
Elastyczne kleje klasy C2 sprawdzą się również przy mocowaniu płytek na powierzchniach obciążonych intensywnym ruchem, a także w pomieszczeniach mokrych lub narażonych na zawilgocenie: łazienkach, natryskach, pralniach czy kuchniach. Dzięki zwiększonej przyczepności i elastyczności można takie kleje wykorzystywać do mocowania płytek na podłożach odkształcalnych, czyli np. z ogrzewaniem płaszczyznowym, gdzie zaprawa musi wytrzymać duże naprężenia termiczne spowodowane rozgrzewaniem i wychładzaniem się podłóg (bądź ścian). Umożliwiają układanie płytek z materiałów o bardzo niskiej nasiąkliwości, przede wszystkim gresu (dla którego ten parametr wynosi mniej niż 0,5%), spieków kwarcowych, a także różnego rodzaju płytek mrozoodpornych na zewnątrz. Stosując je na zewnątrz, możemy mieć pewność, że okładzina z płytek nie ulegnie uszkodzeniu pod wpływem znacznych różnic temperatury latem oraz mrozu i odmarzania zimą.
Przeczytaj też: Dlaczego płytki na tarasie odpadają? Jak je dobrze przyklejać
Poza elastycznością i przyczepnością ważnym parametrem klejów do płytek wielkoformatowych jest odkształcalność, której stopień określają klasy:
- S1 – klej odkształcalny (do 5 mm),
- S2 – wysokoodkształcalny (powyżej 5 mm).
W przypadku przyklejania dużych płytek występuje ryzyko ich odkształcenia się, dlatego na podłożu o takich właściwościach, czyli np. na posadzce z ogrzewaniem podłogowym albo w pomieszczeniach wystawionych na silne działanie słońca, powinno się używać klejów klasy C2S1 jednoskładnikowych. Dotyczy to również podłoży o małej przyczepności, np. płyt drewnopochodnych lub lamperii. Do największych formatów płytek polecane są zaprawy klasy C2S2 – dwuskładnikowe wysokoodkształcalne.
Na powierzchniach pionowych płyty należy mocować na odkształcalną zaprawę klejową o minimalnej klasie C2S1, mogą to być kleje o normalnym czasie wiązania lub klej szybkosprawny, natomiast na podłogi najlepszy będzie typowy klej rozpływny, by w 100% wypełnił przestrzeń między płytką a podłożem.
Kleje żelowe do dużych płytek
Kleje żelowe zawierają krzemionkę (aktywny krzemian żelujący), która umożliwia powstanie zaprawy klejowej o konsystencji żelowej. Kleje żelowe, poza korzystnymi parametrami klejów C2, charakteryzują się doskonałymi właściwościami roboczymi: łatwo się je przygotowuje, nakłada, ale dodatkowo – poprzez modyfikację ilości wody zarobowej – można uzyskać trzy różne konsystencje oraz dobrać je do rodzaju okładziny i miejsca jej zastosowania (podstawowa, półpłynna i płynna), bez utraty parametrów. Dodaje się taką ilość wody, by powstała zaprawa o konsystencji wygodnej do nakładania. Dodanie najmniejszej ilości wody sprawi, że zaprawa będzie miała ograniczony, niemal zerowy spływ, dzięki czemu płytki – również dużych formatów grubszych płytek – można przyklejać do ściany od góry, bez ich podpierania. Zwiększanie dodatku wody pozwala na stopniową zmianę parametrów roboczych kleju żelowego. Jeśli woda będzie dodana w największej zalecanej ilości, powstanie klej rozpływny, który najlepiej sprawdzi się podczas układania dużych płytek na podłogach. Dokładnie wypełnia przestrzeń pod okładziną, a jego żelowa konsystencja uniemożliwia zapadanie się kleju pod ciężarem dużych płyt.
POLECAMY: Układanie płytek wielkoformatowych. Najważniejsze zasady >>>
Kleje żelowe można nakładać warstwą o grubości od 2 do 15 mm i stosować je w razie potrzeby jednocześnie do wstępnego wyrównywania podłoża i klejenia.
Istotną cechą klejów żelowych jest możliwość ich nakładania na podłoża o podwyższonej temperaturze (np. jastrychy z ogrzewaniem podłogowym) lub powierzchnie narażone na bezpośrednie nasłonecznienie (balkony, tarasy). Zaprawa zachowuje swoje właściwości również w temperaturze otoczenia do 35oC, czyli przekraczającej standardowy zakres stosowania tradycyjnych zapraw klejących (do 25oC).
Polecany artykuł:
Fugi do płytek wielkoformatowych
Płytki produkowane standardowymi metodami nawet w ramach jednej partii mogą się minimalnie różnić długością i szerokością. Te niewielkie różnice w wymiarach później niwelują spoiny. Zgodnie z normą PN-EN 14411 dopuszczalne różnice w wymiarach płytek kalibrowanych mogą sięgać około 0,6%. Wraz ze wzrostem wielkości płytek te odchyłki stają się coraz większe. Dlatego wiele z elementów wielkoformatowych to płytki rektyfikowane, z precyzyjnie obrobionymi krawędziami, prostopadle do płaszczyzny dekoracyjnej. Różnice w wymiarach poszczególnych elementów przeważnie zawierają się w zakresie od 0,1 do 0,3 mm. Okładzina z płytek wielkoformatowych wymaga zatem dokładnego projektu, ponieważ rodzaj i szerokość spoin wiąże się określoną tolerancją wymiarową wybranych płytek.
Zwykle szerokość spoin powinna wynosić 5-8 mm, ale jeśli chcemy, by były jeszcze cieńsze, poniżej 4-5 mm (minimum 2 mm), musimy wybrać płytki rektyfikowane o idealnie dociętych krawędziach. Bardzo wąskie spoiny trzeba wypełniać elastycznymi zaprawami cementowymi (lub epoksydowymi) przeznaczonymi do wąskich fug, o wysokich parametrach mechanicznych, które skompensują powstające naprężenia. W przypadku gdy okładzina będzie narażona na działanie czynników termicznych - np. w posadzce na ogrzewaniu podłogowym, wyeksponowanej na słońce czy mróz - nie zaleca się stosowania cienkich spoin poniżej 5 mm. Zmiany temperatury powodują odkształcanie się płytek (szczególnie ceramicznych), co przy zbyt cienkich spoinach prowadzi do nadmiernego napierania jednej płytki na drugą, a w konsekwencji – do pękania szkliwa na krawędziach. Ważne jest także dobranie rodzaju zaprawy fugującej do szerokości spoin. Te przeznaczone do cienkich spoin można stosować, gdy nie przekraczają one 7-10 mm, w przeciwnym razie zaprawa w fugach może pękać i wykruszać się.
W przypadku dużych powierzchni istotne są również dylatacje. Trzeba je wypełnić materiałem trwale elastycznym – rozprężną taśmą lub sznurem z pianki poliuretanowej – albo zastosować specjalne listwy dylatacyjne rozmieszczane przed przyklejeniem płytek.
