Łupek. Oryginalny kamień dekoracyjny na podłogi, ściany, elewacje i dachy
Płytki z łupku naturalnego to piękny i wszechstronny materiał wykończeniowy i dekoracyjny. Wyróżnia je strukturalna, łupkowata powierzchnia. Wyglądają tak, jakby składały się ze sklejonych nieregularnych płatków o różnej grubości.
Łupek jest wykorzystywany jako materiał na posadzki, dekoracja na ścianach, parapetach czy obudowach kominków. Można z niego przygotowywać bardzo cienkie płytki, które przykleja się na frontach mebli. Jako kamień naturalny w pełni odporny na czynniki atmosferyczne stanowi jeden z najstarszych materiałów dekarskich. Płytkami łupku wykańcza się dachy i elewacje. Stosuje się go również w ogrodzie – do wykańczania tarasów, ogrodzeń lub układania ścieżek. Trwałość płytek z łupku określa się na ponad 100 lat.
Łupek: co to za skała?
łupek to rodzaj skały osadowej lub metamorficznej (krystalicznej), który wyróżnia naturalna zdolność do dzielenia się na cienkie, równoległe płytki o nierównej powierzchni. Po wydobyciu dzieli się go na kawałki (łuski, płytki) o różnej grubości zależnie od przeznaczenia. Odłupana płytka nie wymaga dalszej obróbki. Jej nieregularność stanowi walor dekoracyjny. Płytki można też dalej obrabiać i docinać, jeśli chcemy, żeby ich powierzchnia była bardziej płaska lub elementy miały określony kształt.
Łupek: jakie ma kolory?
Łupek jest dostępny w różnych odcieniach grafitu i czerni oraz w kolorze zielonym, niebieskim, brązowym, złotym, rudym i purpurowym. Najatrakcyjniejsze są łupki metamorficzne zbudowane z minerałów blaszkowych (łyszczki, amfibole), kwarcu i skaleni. Płytki z nich wykonane mogą mieć niezwykle dekoracyjny układ fragmentów o różnym ubarwieniu.
Autor: Damian Osak
Łupek: zalety
- oryginalny materiał wykończeniowy: ciekawy kształt i barwy
- uniwersalne zastosowanie: posadzki, ściany, elewacje, dach, ogród,
- trwałość: okładzina lub pokrycie z łupku wytrzyma setki lat,
- łatwy w eksploatacji: nie wymaga uciążliwej konserwacji.
Łupek: wady
- jest ciężki: 1 m² płytek z łupka waży 25-50 kg,
- jest kosztowny: należy do najdroższych materiałów wykończeniowych.
Łupek we wnętrzach
Łupek najczęściej układa się na podłogach, schodach, ścianach i parapetach. Mogą być to płytki o regularnym kształcie kwadratów lub prostokątów. Ich wymiary są podobne jak w wypadku płytek ceramicznych, np. 30 x 30 lub 30 x 60 cm. Ciekawie wyglądają płytki z łupku obrabiane - o prostych skośnych krawędziach, co daje elementy o nieregularnym kształcie. Płytki przeznaczone na powierzchnie poziome, np. posadzki, mogą mieć powierzchnię obrabianą - wygładzaną w celu lepszej eksploatacji i łatwiejszej konserwacji.
Zobacz także:
Płytki z łupku mają grubość 1-2,5 cm. Te cieńsze łatwiej się układa. Materiał jest tak przygotowany, żeby można było go mocować tak jak ceramikę, czyli przyklejać. Do łupku należy stosować kleje przeznaczone do kamienia naturalnego.
Polecany artykuł:
Łupek w ogrodzie
Elementy z łupku przeznaczone do układania na tarasie lub ścieżce w ogrodzie są mogą być znacznie grubsze i zdecydowanie nieregularne. Nie poddaje się ich żadnej dodatkowej obróbce. Wręcz odwrotnie, można wybrać płyty o zdecydowanym rozwarstwieniu powierzchni. Można zgrabnie łączyć płyty i płytki z łupku, tak żeby powstała nawierzchnia o urozmaiconej powierzchni. Nawierzchnię wykonuje się zwykle na podbudowie z kruszywa.
Zobacz także:
Jeśli płyty z łupku mają stanowić okładzinę płyty betonowej tarasu lub murowanej podbudówki ogrodzenia albo ścian altany, lepiej wykorzystać elementy o obrobionej stronie spodniej, tak żeby były łatwiejsze do mocowania. Wierzch płyt może być regularny lub naturalny.
Łupek na dachu i elewacji
Łupek jest od stuleci wykorzystywany do krycia domów. W okolicach, gdzie jest wydobywany, stanowi najpowszechniejszy, tradycyjny materiał dekarski. W Polsce wykonanie pokrycia z łupku jest trudne, pracochłonne i drogie. Wymaga również znalezienia doświadczonej ekipy. Nieliczni dekarze potrafią kryć dachy i elewacje tym materiałem. Za to uzyskany efekt jest niespotykany. Dach kryty łupkiem, zwłaszcza w połączeniu z elewacją, to obecnie najmodniejsze i niezwykle szykowne rozwiązanie.
Do krycia dachów i elewacji stosuje się płytki ciemnego koloru - ciemnoszare, grafitowe lub czarne. Co ciekawe, łupek świetnie wygląda na dachach domów o tradycyjnej stylistyce, jak i tych supernowoczesnych.
Autor: Małgorzata Góra
Płytki z łupka stosuje sie do krycia dachów i elewacji
Płytki z łupku można układać we wzór łukowy i łuskowy na dachach o kącie nachylenia powyżej 25°. Na wzór oktagonalny lub prostokątny można się zdecydować wówczas, jeśli połacie będą nachylone pod kątem co najmniej 30°. Płytki dekarskie są prostokątne lub kwadratowe. Łupek układa się na pełnym deskowaniu pokrytym papą lub membraną wysokoparoprzepuszczalną (są membrany dachowe przeznaczone specjalnie pod pokrycia z łupku). Czasem dodatkowo jeszcze na kontrłatach i łatach, co zapewnia skuteczne wentylowanie pokrycia. Podkonstrukcja z łat jest stosowana pod łupek na elewacjach. Płytki z łupku przybija się gwoździami ocynkowanymi lub miedzianymi. Niestety, podczas wykonywania pokrycia płytki często wymagają docinania. Najbardziej efektowne, ale najtrudniejsze, jest dzikie krycie, które polega na tym, że dekarz dobiera płytki bezpośrednio na dachu, formując każdą z osobna.
Autor: Bernard Białorucki
Front szafki w wyspie kuchennej kryją płatki forniru kamiennego z łupku
Fornir kamienny
Właściwości łupku pozwalają uzyskiwać z niego bardzo cienkie płaty materiału, tak zwany fornir kamienny. Płaty mogą mieć grubość 3 mm, dlatego są lekkie. Fornir kamienny stosuje się jako okładzinę ścian. Ale bardzo niska waga pozwala wykorzystać go w jeszcze innym, nietypowym miejscu. Otóż płatami łupku można wykańczać fronty meblowe. Taka obudowa szafek albo wyspy w kuchni jest niezwykle oryginalna.
