Mieszkanie pod dachem
Pomimo ograniczeń związanych z wysokością i kształtem dachu pomieszczenia strychu dają możliwość stworzenia niebanalnego wnętrza. O czym trzeba wiedzieć planując przebudowę lub adaptację poddasza?
Autor: Barbara Ceran
Schody zbudowano tak, by nie trzeba było wycinać żadnej z belek.
Adaptacja czy przebudowa?
Terminy te oznaczają zupełnie inne czynności. Adaptacja nie wymaga wykonywania robót ingerujących w konstrukcję budynku, ani zmiany otworów okiennych. Przy adaptowaniu pomieszczenia trzeba często wykonać remont, np. wymienić instalację elektryczną czy grzewczą lub odnowić elewację. Przebudowa obejmuje prace budowlane, które polegają m.in. na zmianie wielkości okien lub ich wstawieniu, przebiciu otworów drzwiowych, wykonaniu otworów w stropach, usunięciu i wstawieniu ścianek działowych.
Autor: Barbara Ceran
Schody zbudowano tak, by nie trzeba było wycinać żadnej z belek.
Autor: Barbara Ceran
Na parterze domu znajduje się kuchnia, jadalnia z kącikiem wypoczynkowym, gabinet oraz WC z umywalką.
Autor: Barbara Ceran
Na strychu powstał długi i wąski pokój.
Jeżeli chcemy przebudować poddasze w budynku wielorodzinnym, trzeba sprawdzić jego możliwości konstrukcyjne. Uprawniony inżynier lub rzeczoznawca budowlany musi obejrzeć strych i ocenić, czy zmiany, jakie będą wiązały się z przebudową i adaptacją są możliwe do wykonania. Z kolei architekt sprawdzi czy wysokości strychu, rozmieszczenie instalacji oraz konstrukcja dachu pozwolą na odpowiednie zmiany funkcjonalne i na zakwalifikowanie poddasza jako przestrzeni mieszkalnej.
Uwaga, schody!
Zaplanowanie wejścia na poddasze lub połączenie z nim mieszkania położonego na niższej kondygnacji, przysparza czasem sporo kłopotów. Konieczne jest wyliczenie wysokości schodów prowadzących na strych. Prawo budowlane przewiduje, że w mieszkaniu dwupoziomowym i budynku jednorodzinnym maksymalna wysokość stopnia może mieć 19 cm, a minimalna użytkowa szerokość biegu schodów może wynosić 80 cm. Szerokość stopnia dobrze jest skoordynować z jego wysokością wg następującego wzoru: 2h + s = 0,6÷0,65 m, gdzie h oznacza wysokość stopnia, a s jego szerokość. Jeśli przewidujemy schody kręcone czy zabiegowe, to trzeba zapewnić szerokość 0,25 m w odległości nie większej niż 0,4 m od poręczy balustrady wewnętrznej lub słupa stanowiącego konstrukcję schodów. Kształt schodów musi być dopasowany do rozmieszczenia funkcji na dolnej i górnej kondygnacji.
Wygodne wejście
Patrząc na przekrój budynku, należy sprawdzić, czy w miejscu, w którym planujemy wejście na poddasze wysokość jest wystarczająca, aby można było swobodnie stanąć. Powinno być to minimum dwa metry, czyli tyle, ile wynosi wysokość otworu drzwiowego.
Dodatkowe okna
Poddasze trzeba doświetlić światłem naturalnym. O wyborze okien decyduje zarówno architektura i wygląd budynku, jak i funkcja pomieszczeń na poddaszu. Jeśli jest to możliwe, warto zbudować lukarny. Kształt i proporcje nowych okien muszą być dopasowane do okien istniejących, tak aby nie były obcym elementem w elewacji budynku. Okna w połaci dachowej mniej rzucają się w oczy, ale przemyślenia wymaga ich wielkość i proporcje. Inne okna zastosujemy między krokwiami w dachu o konstrukcji drewnianej a inne otwory będziemy wycinać w żelbetowej płycie.
Ocieplenie
Planując zagospodarowanie poddasza powinno się sprawdzić czy połać dachowa jest wystarczająco ocieplona. Jeżeli nie, to dach będzie przemarzał zimą i przegrzewał się latem. W dachach pochyłych można ułożyć warstwę wełny mineralnej między krokwiami, a potem przykryć ją płytami gipsowo-kartonowymi. Dachy o niewielkim spadku można czasem ocieplać od zewnątrz. Kładzie się wówczas wełnę mineralną na płycie dachu, a bezpośrednio na niej pokrycie dachowe. Wybór technologii zależy od konstrukcji dachu, aktualnego stanu jego pokrycia i możliwości wykonawczych. W każdym przypadku nie wolno zapomnieć o warstwie paroizolacyjnej od strony adaptowanych pomieszczeń. Zapobiega ona przedostawaniu się pary wodnej do warstwy ocieplenia.
Wybór podłogi
Zależy od konstrukcji stropu, na którym będziemy ją układać. Czasem nie można dociążać stropu i wówczas trzeba zastosować odpowiednio lekkie technologie, zapominając o kamiennej posadzce, murowanych półkach, masywnym kominku itp.
Wewnętrzny podział
Nowe ścianki działowe na poddaszu należy dostosować do rodzaju stropu, na którym będą ustawiane. Jeżeli wykluczone jest stawianie ścian z cegły, można budować wyłącznie ścianki lekkie z płyt gipsowo-kartonowych czy gipsowo-włóknowych. Wygłusza się je poprzez wypełnienie wełną mineralną. Można na nich wieszać półki i szafki, jeżeli wewnątrz zastosuje się poprzeczne rygle z profili stalowych.
Ważna wentylacja
Jeżeli nie ma na poddaszu kuchni, łazienki, garderoby ani innych pomieszczeń, w których znajdują się kanały wentylacyjne trzeba pomyśleć o wentylacji. Nie można podłączać się do kanałów wentylujących pomieszczenia niższych kondygnacji (nawet w mieszkaniu dwupoziomowym), poddasze musi mieć zapewnioną własną wentylację.
Przykład I. Przebudowa poddasza w starej kamienicy
W budynku są stropy oparte na belkach stalowych. Schody zbudowano tak, by nie trzeba było wycinać żadnej z belek. Część poddasza nad pokojem dziennym zostanie wykorzystana jako pomieszczenia pomocnicze (np. garderoba lub schowek). Nie robiono zmian w geometrii dachu, a jedynie wstawiono okna dachowe. Nad sypialniami powstała wyższa część poddasza. Można tam urządzić pokój gościnny lub pokój do pracy.
Przykład II. Przebudowa poddasza w domu jednorodzinnym
Parter bliźniaczego domu mieści przedpokój, kuchnię, pokój jadalno-wypoczynkowy oraz gabinet. Na piętrze są sypialnie, łazienki i pokój rodzinny.Poddasze było dostępne przez schodki opuszczane ze strychu. Otwór znajdował się w obrębie holu. Kiedy jedno z dzieci podrosło, zapadła decyzja o przeróbkach na poddaszu. Kręcone schody oparto na jednej ze ścian pokoju dziennego. Na poddaszu powstał spory, choć wąski i długi pokój. Umieszczenie okien w połaci dachowej daje dużo światła i korzystnie zmienia optyczne proporcje pokoju. Właściciele nie zdecydowali się na budowę lukarn, aby nie zmieniać układu dachu.
