Atrakcyjna łazienka na poddaszu. Jak wybierać stelaże instalacyjne do sanitariatów?
Poddasze pod skosami zwykle wykańcza się z wykorzystaniem systemu suchej zabudowy – płyt gipsowo-kartonowych mocowanych do metalowego stelaża. Do zamocowania sanitariatów w łazience na poddaszu warto wtedy użyć specjalnych stelaży instalacyjnych.
Spis treści
- Po co stelaże instalacyjne na poddaszu?
- Jak wybierać stelaże instalacyjne?
- Stelaż do WC na poddaszu
- Konstrukcja stelaża instalacyjnego
- Jak zamontować stelaż instalacyjny?
Poddasze to przykład przestrzeni, której aranżacja bywa trudna. Przy jej planowaniu sporo uwagi poświęca się optymalnemu wykorzystaniu każdego dostępnego miejsca, żeby stworzyć tam komfortowe i mimo wszystko przestronne wnętrza. Dotyczy to szczególnie łazienki, w której zawsze jest potrzebny wygodny dostęp do sanitariatów, a skośny dach może go ograniczać. Trzeba więc ustawić je tak, żeby codzienna toaleta przebiegała sprawnie i nie wiązała się z niepotrzebną gimnastyką.
Do aranżacji wnętrz na poddaszu zwykle wykorzystuje się płyty gipsowo-kartonowe. Są lekkie i łatwo wykonać z nich ścianki działowe, także takie ze zintegrowanymi półkami, a więc o nieregularnym kształcie. Trudniej jednak stworzyć z nich konstrukcję dostatecznie mocną, żeby przymocować do niej ciężką ceramikę łazienkową. Dlatego świetnym rozwiązaniem jest wykorzystanie do tego specjalnych stelaży instalacyjnych.
Stelaże do misek ustępowych mają standardowo szerokość około 50 cm, ale można znaleźć węższe (35 cm), i wysokość 112 cm, nie licząc wysuwanych podpór (nóg), które umożliwiają dostosowanie wysokości stelaża do konkretnego miejsca. Nogi wysuwają się w zakresie od 0 do 20-30 cm (w zależności od modelu). Są też specjalne stelaże niskie – o minimalnej wysokości 80 cm. Właśnie nad takim rozwiązaniem warto się zastanowić, gdy miska ustępowa ma się znaleźć pod skośnym dachem. Trzeba tylko brać pod uwagę to, że w takim stelażu przycisk do uruchamiania spłukiwania jest na górnej powierzchni obudowy, a nie przedniej, bo tam zasłaniałaby go klapa miski ustępowej.
Standardowa głębokość stelaża to 12 cm z możliwością zwiększenia jej o kilka centymetrów bez dodatkowych elementów mocujących. To minimum, które wynika ze średnicy podejścia kanalizacyjnego do miski ustępowej, które musi się zmieścić w grubości stelaża. Standardowo średnica zewnętrzna odpływu wynosi bowiem 11 cm. Są jeszcze stelaże w wersji slim – o głębokości 8-9 cm. Można je stosować wtedy, gdy rura kanalizacyjna jest częściowo lub w całości poprowadzona w grubości ściany.
Czasami jedyne funkcjonalne rozwiązanie to usytuowanie miski ustępowej lub umywalki w rogu pomieszczenia. Niektóre stelaże mają specjalne elementy montażowe umożliwiające takie ustawienie, ale jeśli potrzebujemy takiego rozwiązania, znajdziemy też specjalne stelaże narożne. W przestronnej łazience obok miski ustępowej można ulokować bidet i oba urządzenia powiesić na stelażach. Zanim wybierze się stelaż do WC, warto wtedy sprawdzić w ofercie producenta, czy będzie dostępny także odpowiedni do bidetu. Stelaże do bidetów mają podobne gabaryty do tych do misek ustępowych, ale nie mają zbiorników spłukujących, a zamiast nich są śrubunki do instalacji wodnej (ciepłej i zimnej wody) zasilającej baterię montowaną bezpośrednio na bidecie oraz kolanko do zamocowania syfonu.
Po co stelaże instalacyjne na poddaszu?
Stelaże przeznaczone do tak zwanej suchej zabudowy to stalowe samonośne ramy, które bez problemu przenoszą duże obciążenia. Są zaprojektowane tak, że umożliwiają estetyczne podłączenie urządzeń sanitarnych do pionów. Wszystkie rury, zawory, śrubunki czy zbiornik spłukujący do miski ustępowej są ulokowane między elementami konstrukcyjnymi stelaża w taki sposób, że po jego obudowaniu pozostają niewidoczne. Do tego wisząca na stelażu miska ustępowa nie dotyka podłogi, dzięki czemu wnętrze wydaje się bardziej przestronne.
Najpopularniejsze, a wręcz powszechnie stosowane, są stelaże do misek ustępowych, ale są też takie przeznaczone do mocowania na nich umywalek, baterii podtynkowych czy odpływów ściennych z kabin prysznicowych. To stabilne i wytrzymałe ramy metalowe ze wzmocnieniami oraz przyłączami i elementami montażowymi do wybranych przyborów sanitarnych, o wysokości odpowiedniej do ich zamocowania. Można też znaleźć stelaże ze specjalnymi wzmocnieniami do uchwytów i poręczy ułatwiających korzystanie z urządzenia sanitarnego osobom starszym lub z niepełnosprawnościami. Poza tym są oferowane kompletne systemy zabudowy, które umożliwiają zbudowanie samonośnej konstrukcji nie tylko przy ścianach, lecz także na środku pomieszczenia, nawet bez połączenia ze ścianą.
Dzięki stelażom podtynkowym można zamontować obok siebie sedes i bidet, bez trudu ustawiając je na identycznej wysokości, a po zabudowaniu zyskać nad nimi praktyczną półkę. Można też zaaranżować wnękę łazienkową, stabilnie zamocować umywalkę i nad nią baterię podtynkową, a w kabinie prysznicowej umieścić odpływ w ścianie oraz składane siedzisko lub poręczny uchwyt, bez obawy o wytrzymałość konstrukcji.
Jak wybierać stelaże instalacyjne?
Poszukiwania stelaży powinniśmy zacząć od wyboru sprzętu, który ma być do nich przymocowany. Trzeba też uwzględnić sposób prowadzenia instalacji. We współczesnym budownictwie podejścia kanalizacyjne i rury z wodą są na ogół wykonane tak, że podłączenie ich do stelaży jest bezproblemowe, ale gdy robimy remont w starym domu, mogą pojawić się trudności. Do miski ustępowej trzeba doprowadzić podejście kanalizacyjne oraz instalację wody zimnej do spłuczki. Woda przepływa w instalacji pod ciśnieniem, średnica rur jest niewielka, zwykle więc nie ma problemu z jej przerobieniem i doprowadzeniem w wyznaczone miejsce. Dużo trudniej jest z kanalizacją – nie dość, że jej średnica jest znacznie większa (odpływ z miski ustępowej ma zwykle 110 mm), to ścieki spływają w niej grawitacyjnie, więc potrzebny jest spadek w kierunku pionu. Trzeba jeszcze brać pod uwagę to, że odległość urządzeń sanitarnych od pionu nie może być zbyt duża. W przypadku miski ustępowej nie powinna przekraczać 1 m, w przeciwnym wypadku należy zwiększyć średnicę podejścia. Problemu z podłączeniem wiszącego WC raczej nie będzie, gdy odpływ do podłączenia miski ustępowej znajduje się w ścianie za miską. Co innego, gdy znajduje się w podłodze i dodatkowo wylot rury jest zlokalizowany w znacznej odległości od ściany. Zabudowanie go w grubości stelaża może się w takiej sytuacji nie udać.
Stelaż jest zabudowany w ścianie zwykle pokrytej kosztowną okładziną, więc niezwykle ważna jest jego wytrzymałość, szczelność podłączeń instalacyjnych i zbiornika spłukującego, a także bezawaryjna praca spłuczki, choć akurat mechanizm spłukujący na ogół można wymienić bez rozbierania obudowy stelaża. Porównując różne stelaże w sklepie, trudno się zorientować w ich solidności. Wskazówką może być długość gwarancji, a także to, jakie elementy są nią objęte (nie zawsze jest to całe wyposażenie stelaża).
Bardzo istotna jest również dostępność części zamiennych. Warto sprawdzić, po ilu latach od zakupu stelaża będziemy mieć szansę na dokupienie jego elementów, gdyby uległy uszkodzeniu i wymagały wymiany. Renomowani producenci o tym informują.
Stelaż do WC na poddaszu
Wybierając stelaż do miski ustępowej, warto się upewnić, czy mechanizm napełniający zbiornika działa cicho. Renomowani producenci przykładają szczególną wagę do zapewnienia dobrej akustyki przez odpowiednie skonstruowanie zaworu napełniającego. Dzięki temu dźwięki towarzyszące przepływowi wody nie przenoszą się na elementy nośne stelaża i dalej na elementy budynku. W rezultacie są mało słyszalne (hałas towarzyszący napełnianiu spłuczki może wynosić zaledwie 21 dB).
Spuszczanie wody następuje na skutek wciśnięcia przycisku zakrywającego otwór rewizyjny. Za przyciskiem jest popychacz (mogą być też dwa albo trzy) – plastikowy kołek, którego przesunięcie powoduje zadziałanie dźwigni. Wygięte w formie haczyka ramię dźwigni jest zaczepione o oczko znajdujące się na końcu plastikowego elementu – cięgła, za pomocą którego dźwignia unosi zawór spłukujący i uruchamia wypływ wody.
Obecnie popularne są zawory spustowe dwudzielne, czyli uruchamiane dwoma przyciskami, z dwoma cięgłami – jedno unosi zawór wyżej, co powoduje pełne opróżnienie zbiornika, drugie niżej – żeby spłukać miskę mniejszą ilością wody.
- Sprawdź również: Adaptacja poddasza krok po kroku. Czy potrzebne jest pozwolenie na adaptację poddasza?
Przycisk do stelaża do WC kupuje się osobno. Zła wiadomość jest taka, że producenci dbają o to, żeby do ich stelaży nie pasowały przyciski konkurencji, ale też poszczególne linie produktów jednej marki nie zawsze są ze sobą kompatybilne. Zdarza się, że do wybranego modelu stelaża można dopasować przycisk tylko z określonej grupy. Zwykle jest jednak kilka opcji, co ułatwia wybór do łazienek w różnym stylu.
Wciąż pojawiają się nowe wzory przycisków. Współczesne są zdecydowanie mniejsze niż produkowane kilkanaście lat temu. Klasyka to białe, szare, matowe i na wysoki połysk albo chromowane, z plastiku lub metalu. Ale oferta jest zdecydowanie bogatsza. Najbardziej efektowne są te ze szkła albo naturalnego kamienia, drewna, a nawet skóry. Przycisk może mieć też postać ramki do wypełnienia dowolnym materiałem – na przykład takim, jakiego użyto do wykończenia powierzchni ścian.
Zwykle przycisk delikatnie wystaje ze ściany, ale gdy zależy nam, żeby był jak najmniej widoczny, możemy wybrać taki, który da się zlicować z powierzchnią ściany.
Przycisk spłukujący przeważnie umieszcza się na pionowej ściance (za podniesioną deską sedesową). Są jednak stelaże, które umożliwiają umiejscowienie go w nie tylko w położeniu pionowym z przodu, lecz także poziomym – na górnej ściance. To rozwiązanie jest typowe dla niskich stelaży, ze względu na to, że przycisk umieszczony na pionowej ściance znajdowałby się za otwartą deską sedesową i byłby narażony na przypadkowe, niezamierzone naciśnięcie. Mechanizm spłukujący może być wyposażony w siłownik, a wtedy przycisk, a raczej sensor, może być zamocowany z dala od niego, nawet na sąsiedniej ścianie, jeśli dzięki temu wygodniej będzie z niego korzystać.
Przycisk może być podświetlany delikatnym ledowym światłem w wybranym kolorze, który może się nawet zmieniać, kiedy się do niego zbliżymy. Spłukiwanie wody może być uruchamiane bezdotykowo – machnięciem ręki w pobliżu sensora.
Do stelaża trzeba dopasować wiszącą miskę ustępową. Oferta ich kształtów i wielkości jest spora. Koniecznie należy sprawdzić rozstaw otworów montażowych, który musi odpowiadać odległości między elementami montażowymi na wybranym przez nas stelażu instalacyjnym. Standardowe są dwa: 18 i 23 cm.
Konstrukcja stelaża instalacyjnego
Główny element stelaża to rama konstrukcyjna z metalowych profili malowanych proszkowo, bardzo wytrzymałych i odpornych na zniszczenie. Największe obciążenia – nie tylko zawieszonego sprzętu łazienkowego, lecz także korzystającej z niego osoby – musi udźwignąć stelaż do miski ustępowej. Producenci zapewniają, że jest w stanie utrzymać 400 kg. Podobna wytrzymałość jest właściwa dla stelaży do bidetów. Te do umywalek nie muszą być aż tak masywne – wytrzymują obciążenie 150 kg.
Rama jest zwykle wyposażona w nóżki umożliwiające skokową albo płynną regulację wysokości. W wielu stelażach są stosowane rozwiązania ułatwiające montaż. Może to być na przykład możliwość montażu spłuczki, zaworu spłukującego, przyłącza wodnego lub kolanka odpływowego bez użycia narzędzi, wężyk doprowadzający wodę podłączany z prawej lub lewej strony albo kolanko odpływowe mocowane w kilku położeniach. Nóżki stelaża bywają samohamujące, co ułatwia ustawienie go na wybranej wysokości i jego wypoziomowanie.
Do zamocowania stelaża do ściany służą specjalne uchwyty dystansujące, zwykle zabezpieczone przed korozją przez ocynkowanie. Te z opcją regulacji ułatwiają montaż na nierównej powierzchni. Mogą mieć gwintowane nakrętki pozwalające na korektę ustawienia czoła stelaża względem ściany. W niektórych uchwytach element mocujący do ściany można obracać o 360o wokół osi, a także ustawić w pozycji pod kątem do ściany od –45o do 45o, co pozwala na zamontowanie stelaża w narożniku łazienki. Do takiego montażu są przeznaczone specjalne modele stelaży, z ramą utworzoną na planie trójkąta prostokątnego.
Duży zakres regulacji nóżek i uchwytów dystansujących jest przydatny szczególnie wtedy, gdy podłoga jest nierówna, a ściany nie trzymają idealnie pionu. Takie rozwiązania na pewno się przydają, gdy sami chcemy zamontować stelaż.
Jak zamontować stelaż instalacyjny?
Montaż stelaży do suchej zabudowy nie jest trudny, ale zawsze trzeba skrupulatnie przestrzegać zaleceń producenta zawartych w instrukcji montażu. Stelaż najlepiej zamontować na etapie stanu surowego, jeszcze przed wykończeniem ścian i podłogi. Może być ustawiony przy ścianie murowanej albo wbudowany w lekką ściankę działową. Po ustawieniu w wybranym miejscu trzeba go wypoziomować i „na próbę” wykonać podłączenie do instalacji wodnej i kanalizacyjnej. Dopiero gdy wszystko pasuje, stelaż na stałe przytwierdza się do ściany i podłogi, a następnie łączy z instalacjami wodną i kanalizacyjną. Stelaże mocuje się w zaledwie czterech punktach – dwóch do podłogi i dwóch do ściany nośnej. Wyjątek stanowią modele przeznaczone do mocowania jako wolno stojące, które przytwierdza się wyłącznie do podłogi. Następnie konstrukcję obudowuje się płytami – zwykle gipsowo-kartonowymi o podwyższonej odporności na wilgoć (w zielonym kolorze). Często w opakowaniu firmowym stelaża można znaleźć zwymiarowany szablon, który ułatwi wycięcie otworu na przycisk spłukujący.
Po zamontowaniu stelaża w łazience są zwykle jeszcze prowadzone tak zwane brudne prace, podczas których mogłoby dojść do zanieczyszczenia otworów w stelażu. Trzeba pamiętać o ich zabezpieczeniu. Dopiero gdy łazienka jest wykończona, wiesza się miskę sedesową i mocuje przycisk spłukujący. Między miską sedesową a powierzchnią ściany można umieścić elastyczną podkładkę o niewielkiej grubości, która będzie ją chronić przed naciskiem wywieranym przez ceramikę.
- Przejdź do galerii: Nowoczesna łazienka – inspiracje. Zobacz, czym wykończyć podłogi i ściany
Autor: Marcin Czechowicz, koncepcja projektu: Ryszard Kalemba
Dzięki dużej różnorodności materiałów na ściany w łazience można stworzyć piękną i trwałą aranżację niezależnie od budżetu, którym dysponujemy. Wybór należy uzależnić przede wszystkim od estetyki i trwałości danego rozwiązania
