Jak zaprojektować kuchnię i łazienkę, z której korzystają osoby starsze i niepełnosprawne
Dom, w którym wszyscy czują się dobrze, musi zapewniać komfort i samodzielność zarówno zdrowym domownikom, jak i mieszkańcom niepełnosprawnym czy starszym. Zobacz jak urządzić kuchnię i łazienkę, na co zwrócić uwagę projektując domowe szlaki komunikacyjne, by były wygodne i komfortowe zarówno dla ciebie, jak i twoich bliskich...
Autor: Agnieszka i Marek Sterniccy
Rozmieszczenie półek, blatów i szuflad
Osoba mająca kłopoty z poruszaniem się nie przeciśnie się przez wąskie przejście czy drzwi, nie obróci się w ciasnym korytarzu, nie podjedzie swobodnie do każdego mebla. Dlatego dom lub mieszkanie, aby były dla takiej osoby komfortowe, muszą zapewniać odpowiednią przestrzeń do komunikacji.
Zobacz, jak komfortowo mieszka się w domu dostosownym do potrzeb osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim
Komfort korzystania z łazienki
Wanna, WC i kabina prysznicowa wymagają większej przestrzeni niż w przypadku ludzi zdrowych. Jeśli wanna nie jest konieczna (na przykład do zabiegów rehabilitacyjnych), najlepiej z niej zrezygnować.
Wysokość muszli powinna być zbliżona do wysokości wózka. Standardowe tanie wózki są z reguły wyższe od typowych muszli o mniej więcej 10 cm. Warto w takim przypadku pomyśleć o zaprojektowaniu postumentu pod muszlą lub kupieniu nakładki na deskę (najlepiej z otworem z przodu ułatwiającym używanie bidetki). Wiele firm ma także specjalne linie muszli klozetowych zaprojektowane z myślą o niepełnosprawnych. Dostępne są całe zestawy sprzedawane w komplecie z deską i poręczami zabezpieczającymi. Nowsze i droższe wózki mają regulowaną wysokość siedziska (najczęściej od 38 do 51 cm). Pozwala to dopasować wózek do wysokości muszli
Kłopotliwe jest również przesiadanie się na sedes. Warto rozplanować przestrzeń łazienki tak, żeby pozostało 80-100 cm z boku na „zaparkowanie” wózka. Pozwoli to postawić go obok muszli i w miarę wygodnie przesiąść się na sedes. Ta przestrzeń przyda się też, jeśli do skorzystania z toalety potrzebna jest pomoc drugiej osoby.
Umywalka powinna znajdować się możliwie blisko miski ustępowej i mieć 60-70 cm szerokości i 50-60 cm głębokości. Specjalnie zaprojektowane umywalki dla osób niepełnosprawnych mają wyprofilowany przedni rant w sposób umożliwiający podjechanie wózkiem jak najbliżej. Spośród standardowych modeli dobrze jest wybierać takie, by pod umywalką zmieściły się nogi siedzącego na wózku, dlatego musi pozostawać tam 65-70 cm wolnej przestrzeni.
Najlepiej, żeby bateria nie miała tradycyjnych kurków, ale pojedynczą dźwignię (tak zwany mieszacz). Im dłuższa dźwignia, tym łatwiej z niej skorzystać. Przydatne są także baterie z termostatem.
Najwygodniejszy dla osób nieporuszających się zbyt sprawnie jest natrysk. Brodzik nie powinien mieć progu, żeby można było wjechać do środka wózkiem. Najodpowiedniejsze wymiary to 125-130 cm na 160 cm. Kabina powinna być wyposażona w siedzisko (można je kupić albo wymurować, jeśli wielkość łazienki na to pozwala).
Ważne wymiary w łazience
Autor: Agnieszka i Marek Sterniccy
Przesiadanie się na muszlę klozetową
Kuchnia na wyciągnięcie ręki
W kuchni najważniejszy jest zasięg ramion osoby korzystającej z poszczególnych urządzeń. Inna będzie dla osoby chodzącej o kulach, inna dla siedzącej na wózku. W każdym przypadku trzeba jednak zadbać o to, żeby wszystko było pod ręką, a także żeby blat roboczy, zlewozmywak i płyta grzewcza znajdowały się blisko siebie.
Należy też pamiętać o wysokości. Niepełnosprawnemu na wózku najwygodniej sięgnąć po przedmiot na wysokości od 40 do 120 cm nad ziemią. Może też podjechać pod blat, którego dolna krawędź znajduje się najniżej na poziomie 60-70 cm. Człowiek chodzący z pomocą balkonika nie schyli się głęboko do przodu. Jeszcze trudniej jest pochylać się chodzącym o kulach...
Jak pogodzić różne potrzeby w jednej kuchni? Najlepiej, różnicując wysokość blatów. Trzeba tylko pamiętać, żeby obok kuchenki pozostawić fragment tej samej wysokości. Palniki kuchenki (najbezpieczniejsza jest płyta indukcyjna, która praktycznie uniemożliwia poparzenie) powinny znajdować się na poziomie blatu, żeby można było przesuwać, a nie przenosić gorące naczynia znad palników. Wysokość blatu roboczego dla osoby siedzącej należy dopasować indywidualnie, ale z reguły jest to nie więcej niż 70-80 cm. Wszelkie półki i szafki kuchenne ponad blatem muszą znaleźć się w zasięgu gospodarza, co oznacza w praktyce 120-130 cm na podłogą.
Najwygodniejsze z punktu widzenia osoby na wózku są szuflady, których dolna krawędź znajduje się 30 cm nad podłogą. Piekarnik najlepiej zlokalizować na wysokości 70-80 cm nad ziemią, by był dostępny z każdego poziomu wózka. Najwygodniejsze są piekarniki otwierane na bok.
Ważne wymiary w kuchni
