Spis treści
Tetzelhaus, czyli Dom Tetzla uchodził za najstarszy, gdyż przypuszczano, że to w nim podczas pobytu we wsi w latach 1508/1509 mieszkał znany duchowny Johannes Tetzel. Wiadomo już po badaniach dendrochronologicznych, że najstarsza zrębowa część budynku pochodzi z 1671 r., a znany ze sprzedaży odpustów i krytykowany osobiście przez Lutra duchowny mógł mieszkać w domu, który stał tutaj wcześniej.
„Dom Tetzla” w Giebułtowie
Dom związany jest z postacią słynnego dominikanina Johanna Tetzla, który przebywał tu w latach 1508 - 1509. Należał do kluczowych postaci przedednia reformacji, zniesławionym przez wieki „sprzedawcą odpustów”. Dopiero konferencja i wystawa w 2017 r. zorganizowana z okazji 500-lecia reformacji przedstawiły prawdziwy obraz jego kaznodziejskiej działalności. Obecny dom powstał prawdopodobnie w miejscu poprzedniego z nazwą upamiętniającą tę historyczną postać. To, że był on w Giebułtowie, czyli dawnym Gebhardsdorf jest potwierdzonym w źródłach historycznych faktem. Według badań dendrochronologicznych ustalono, że najstarsze elementy budynku pochodzą z roku 1671.
Ściana szachulcowa – zwiastun remontu
Dom, który nie wyglądał na drewniany, choć jego konstrukcję zdradzały otynkowane wystające z elewacji słupy, odzyskuje swój dawny wygląd. Już widać szachulcowy szczyt i drewniane belki charakterystyczne dla domów przysłupowych.
Remont przeprowadza Drużyna Ciesielska Rębarz, uznany w regionie wykonawca renowacji i rekonstrukcji architektury drewnianej przeprowadzanej tradycyjnymi metodami.
W 2024 r. została zrekonstruowana już część szczytowa elewacji wschodniej, która jest konstrukcji szachulcowej.
Tylko tradycyjne metody i materiały
Obecnie trwa ciesielska część renowacji izby zrębowej. Dzięki podniesieniu domu udało się wymienić przegniłe dolne belki, na których spoczywa ta część budynku. Wymienione zostały też niektóre inne elementy drewnianej konstrukcji, ale tylko jeśli rzeczywiście było to niezbędne. Ideą takiego remontu jest zachowanie jak największej części oryginalnej substancji. Wiadomo, że te najstarsze części pochodzą z 2. poł. XVII w., a nowsze z połowy wieku XVIII i początku XIX w.
Do uszczelnienia konstrukcji używa się (jak kiedyś) wełny lnianej, a do zabezpieczania drewna oleju lnianego wytłaczanego z nasion na zimno. Wypełnienie drewnianych ścian szachulcowych to z kolei mieszanka gliny i słomy pełniąca rolę osłony i izolacji jednocześnie.
Zobacz także: Torhaus z Działoszyna - dzisiaj zaniedbany, ale jest szansa na ratunek
