Spis treści
- Jak uszczelnić cieknący taras? Kolejność prac
- Ocena skali uszkodzeń tarasu
- Roboty rozbiórkowe
- Naprawa płyty tarasowej
- System uszczelniania tarasu
- System tarasu wentylowanego
- Tarasowe akcesoria
- Przygotowanie warstwy spadkowej
- Dylatacje
- Odwodnienie tarasu i obróbki blacharskie
- Hydroizolacja, czyli uszczelnienie tarasu
Jak uszczelnić cieknący taras? Kolejność prac
Zazwyczaj nieszczelność tarasu sama daje o sobie znać. Jej objawami są zacieki na suficie pod tarasem i zacieki na ścianach, pęcherze, pęknięcia i odspojenia tynku – także od strony zewnętrznej murów. Wilgoci często towarzyszy pleśń w postaci ciemnych lub rdzawych wykwitów o formie nachodzących na siebie dużych i małych okrągłych plam. W przypadku poważnego zawilgocenia naprawę tarasu musisz rozbić na trzy etapy:
- usunięcie tego, co zepsute, i osuszenie mokrych elementów konstrukcji;
- odbudowanie hydroizolacji oraz okładziny;
- odnowienie tynków zniszczonych przez wodę.
O szczęściu mogą mówić ci, których remont tarasu będzie się ograniczał do wymiany nawierzchni lub jej fragmentu albo naprawy lub wymiany balustrad, bo te prace są proste i przebiegają szybko.
Ocena skali uszkodzeń tarasu
W przypadku tarasu uszkodzenia są łatwe do stwierdzenia: przecieki, odpadające płytki, zalegająca na nim woda. Dokładne oględziny powinny dotyczyć wszystkich elementów, łącznie z obróbkami, spoinami, balustradami. Pozwoli to ustalić, czy konieczne jest wykonanie tarasu na nowo, czy w perspektywie są tylko drobne naprawy. Jeśli impulsem do renowacji są wyraźne ślady zawilgocenia, lepiej oględziny przeprowadzić z pracownikiem firmy, którą wybierzesz do dokonania prac naprawczych.
Roboty rozbiórkowe
Jeśli zamierzasz wymienić kilka płytek lub niewielką balustradę, obejdzie się bez zamawiania kontenera na śmieci. Ten będzie konieczny, gdy z płyty tarasowej ma zniknąć wszystko, co na niej się znajduje. Mały kontener z reguły wystarcza i potrzebny będzie na góra dwa dni.
Przed rozbiórką trzeba usunąć rzeczy znajdujące się dookoła ścian wspierających płytę tarasową, zabezpieczyć rosnące w tym miejscu rośliny, zorganizować płachtę brezentu do przykrycia tarasu na wypadek deszczu. Rozbiórką zajmie się wykonawca wynajęty do robót renowacyjnych.
- Przeczytaj również: Izolacja piwnicy przed wodą i utratą ciepła. Czym najlepiej ocieplić piwnicę? Jaka hydroizolacja?
Naprawa płyty tarasowej
Jeśli po skuciu wszystkich warstw tarasu zaobserwujesz, że płyta się kruszy, odsłaniając gdzieniegdzie pręty zbrojeniowe – konieczna będzie wstępna naprawa. W sprzedaży są zestawy zapraw i preparatów do renowacji betonu i warto z nich skorzystać. Obejmują środki do antykorozyjnego zabezpieczania stali zbrojeniowej, preparaty do robienia warstwy sczepnej (tak zwanej warstwy kontaktowej) i cementową zaprawę renowacyjną PCC (cement modyfikowany polimerami). Powinny one pochodzić od jednego producenta. Ich stosowanie musi przebiegać ściśle według instrukcji.
Najpierw usuwa się odspojone kawałki betonu i dokładnie czyści powierzchnię z pyłu oraz wszelkich zabrudzeń. Skorodowane elementy odkuwa się aż do miejsca, gdzie na stali nie widać rdzy. Wokół odsłoniętych prętów musi być wolna przestrzeń na szerokość nie mniejszą niż 1,5 cm. Rdzę trzeba usunąć z prętów mechanicznie, na przykład wiertarką bądź szlifierką kątową wyposażoną w ściernicę szczotkową.
Na koniec należy je jeszcze przemyć benzyną ekstrakcyjną lub acetonem technicznym. Po jej wyschnięciu pręty maluje się preparatem antykorozyjnym. Przed nałożeniem zaprawy renowacyjnej pręty i odsłonięte fragmenty betonu pokrywa się preparatem sczepnym (chyba że preparat antykorozyjny ma takie właściwości). Robi się to przeważnie pędzlem lub szczotką malarską. Warstwa taka ma zaledwie 1 mm grubości. Zaprawą renowacyjną PCC plombuje się ubytki w betonie.
Jeśli rysy lub pęknięcia płyty są duże, warto w poprzek nich zrobić szlifierką kątową prostopadłe nacięcia. W nacięciach, przed wypełnieniem zaprawą PCC, umieszcza się paski ze stali, tworzące poprzeczne klamry, które dodatkowo wzmocnią naprawiane miejsce.
System uszczelniania tarasu
Materiałem najczęściej wybieranym do wykonania nawierzchni tarasowej są płytki ceramiczne, ewentualnie kamienne. Gdy zdecydowałeś się pozostać wierny tej tradycji, powinieneś rozejrzeć się za systemem tarasowym. To zestaw kompatybilnych produktów służących do uszczelnienia płyty tarasu, wykonania dylatacji oraz montażu i spoinowania nawierzchni.
Systemy bywają też bardziej rozbudowane, obejmują wówczas także obróbki, profile dylatacyjne, maty kompensacyjne i taśmy uszczelniające, niekiedy także orynnowanie. Odradzamy samodzielne tworzenie takich systemów. Przyjrzyj się poszczególnym składnikom systemu tarasowego, zaczynając od płyty i kierując się ku nawierzchni:
- preparat gruntujący – ma ograniczyć chłonność podłoża, by nie odciągało ono wilgoci z zapraw i klejów mineralnych, co czyni je mniej twardymi po związaniu i wyschnięciu. Grunt poprawia też przyczepność i skleja drobiny, których nie dało się odkurzyć. Należy go zastosować do przygotowania płyty tarasu przed ułożeniem zaprawy tworzącej spadek, a także na jastrychu dociskowym – przed rozprowadzaniem hydroizolacji podpłytkowej;
- zaprawa do wykonywania warstwy spadkowej – na betonowej płycie konstrukcyjnej formuje się z niej 2-3-procentowy spadek. Nachylenie skierowane jest ku rynnom lub ku krawędzi tarasu wyposażonej w obróbkę umożliwiającą bezpieczne odprowadzanie deszczówki poza jego obrys. Stosowane są tu najczęściej szybkowiążące zaprawy posadzkowe, czasem oferowane łącznie z emulsją. Tę, po wymieszaniu z porcją zaprawy, wykorzystuje się do zrobienia warstwy kontaktowej na płycie tarasu, poprawiającej przyczepność warstwy spadkowej;
- materiał paroizolacyjny – ma zapobiec przedostawaniu się pary wodnej z ogrzewanego pomieszczenia przez płytę konstrukcyjną do górnych warstw tarasu. Materiałem paroizolacyjnym może być masa bitumiczno- kauczukowa KMB albo samoprzylepna membrana bitumiczna o oporze dyfuzyjnym Sd większym niż 150 m. Można też zastosować papę z wkładką aluminiową;
- zaprawa do wykonywania warstwy dociskowej – na paroizolacji umieszczane jest ocieplenie. Aby dało się coś na nim ułożyć, potrzebna jest tak zwana warstwa dociskowa. To nic innego jak podkład połogowy o podwyższonej elastyczności, podobny do tych wykorzystywanych pod posadzki wewnątrz domu, z tym że nie powstaje z masy samorozpływnej, tylko z gęstej zaprawy. Nie formuje się w nim spadku, więc ma jednakową grubość w każdym miejscu i wynosi ona przeważnie 4-5 cm.
- hydroizolacja podpłytkowa – jak wskazuje nazwa, można do niej bezpośrednio kleić płytki. Musi więc wykazywać nie tylko dużą szczelność i elastyczność, ale także stanowić podłoże nadające się do nanoszenia zaprawy do klejenia kafli. Z tego względu nie są w tym miejscu wskazane masy bitumiczne, więc stosowana jest mikrozaprawa mineralna – cementowo-polimerowa, zazwyczaj dwuskładnikowa (zaprawa plus płyn, z którym trzeba ją połączyć). Mikrozaprawy są wodoszczelne, a przy tym paroprzepuszczalne. Mają też zdolność zasklepiania, czyli mostkowania, drobnych rys w podłożu. Alternatywą dla nich są płynne folie. To polimerowe masy elastyczne gotowe do użycia, pakowane w wiaderka;
- taśmy uszczelniające – przykleja się je wzdłuż dylatacji, w narożach między płytą tarasu a ścianami, na obróbkach blacharskich. Oprócz taśmy w rolce oferowane są narożniki i fartuchy do uszczelniania elementów przechodzących przez warstwy tarasu (nie wszystkie systemy, w których przewidziana jest hydroizolacja podpłytkowa, wymagają stosowania takich taśm);
- klej do płytek – na tarasie niezbędny będzie klej cementowo-polimerowy o podwyższonej elastyczności, klasy C2S1 lub C2S2, często z dodatkiem włókien zbrojących, które uodparniają go na uszkodzenia, do jakich może dochodzić w rezultacie silnych naprężeń. Nowością są kleje o właściwościach hydroizolacyjnych, które zastępują osobną izolację podpłytkową;
- zaprawa do spoinowania – do płytek tarasowych powinno się używać elastycznej i mrozoodpornej zaprawy klasy CG2W. W sklepach są dostępne wzorniki kolorów spoin, by łatwo było dopasować je do barwy płytek. Wybierając masę, warto sprawdzić, jak szeroką spoinę można dzięki niej uzyskać;
- fuga silikonowa – to kolorowa masa do wykonywania fug elastycznych. Pakowana jest w plastikowe kartusze, a wyciskana z nich za pomocą ręcznej lub elektrycznej wyciskarki.
System tarasu wentylowanego
W tym systemie chemii budowlanej stosuje się niewiele. Hydroizolację podłoża betonowego można bowiem wykonać z papy termozgrzewalnej. Układ dwuwarstwowy zapewni wysoki poziom szczelności. Można także użyć masy bitumicznej – dyspersyjnej lub rozpuszczalnikowej. Między warstwy takiej masy warto jednak dać zbrojenie z siatki z włókna szklanego.
Takie tarasy mają nawierzchnię z dużych betonowych, kamiennych lub ceramicznych płyt, których nie łączy się trwale z podłożem. Nie ma zatem ryzyka, że płytki się odspoją lub że fugi będą się kruszyć. Są one bowiem opierane swobodnie na specjalnych podpórkach. Te ustawia się na jastrychu dociskowym z wykonaną hydroizolacją – przeważnie z dwóch warstw papy termozgrzewalnej o osnowie poliestrowej. Pozostałe warstwy są takie same jak w zwykłych tarasach. Systemy tego rodzaju zawsze obejmują obróbki blacharskie krawędzi tarasu.
Duże płyty betonowe, kamienne lub z grubego gresu można układać również na podsypce ze żwiru o frakcji 4-8 mm bez potrzeby ich klejenia do podłoża. Systemy do takich tarasów nie zawierają więc ani klejów, ani fug, ani podpłytkowych mas uszczelniających. Nie jest też przewidziana warstwa dociskowa, bo żwir wystarczająco dobrze dociąża płyty ociepleniowe. Stosuje się tu hydroizolację z dwóch warstw papy na osnowie z włókniny poliestrowej lub specjalnej folii. Na niej z kolei układana jest mata drenażowa. Ma ona na celu odprowadzanie wody, która będzie przesiąkać przez nawierzchnię i żwir. Mata ma często postać membrany kubełkowej, niekiedy powleczonej z wierzchu włókniną filtracyjną chroniącą kanaliki między kubełkami przed całkowitym zatkaniem drobinkami kruszywa. Są też profilowane maty drenażowe z mocnego tworzywa lub maty ze splecionych, sztywnych i poskręcanych nici plastikowych. Są na tyle wytrzymałe, że nie trzeba na nich robić podsypki żwirowej. Płyty opiera się na takiej macie, a między oboma materiałami pośredniczą albo zaprawa klejowa nanoszona w formie placków, albo specjalne krążki dystansowe.
- Przeczytaj także: Wykończenie krawędzi tarasu lub balkonu. Jak to zrobić prawidłowo?
Tarasowe akcesoria
Do poprawnego funkcjonowania tarasu potrzebne są obróbki, czyli profile aluminiowe lub stalowe, którymi wykańcza się jego krawędzie, nazywane okapami. Umieszcza się je przeważnie na warstwie dociskowej przed pracami izolacyjnymi. Obróbki mocowane są klejem typu MS polimer (często również stanowiącym składnik systemu). W niektórych systemach jest zalecane ich przykręcanie.
Obróbki kupuje się u producentów systemów tarasowych, ostatecznie mogą je przygotować wykonawcy na budowie, docinając i gnąc blachę powlekaną. Inne profile potrzebne są do systemów z hydroizolacją zespoloną (podpłytkową), a inne do systemów z nawierzchnią wentylowaną.
Producenci chemii do płytek ceramicznych oraz dostawcy kompletnych systemów tarasowych proponują także maty kompensacyjno-uszczelniające. Najtańsze i najmniej skuteczne to jedno- lub dwuwarstwowe cienkie włókniny. Maty mocniejsze, o właściwościach hydroizolacyjnych, mają budowę trójwarstwową. Ich rdzeń stanowi folia polietylenowa o grubości 0,07-0,2 mm, z obu stron powleczona włókniną z tworzyw sztucznych. Łączna grubość takich mat sięga 0,7 mm. Sprzedawane są w rolkach szerokości 1 m i długości 25-30 m. Polietylen jest gwarantem ich szczelności i elastyczności. Rola włókniny sprowadza się przede wszystkim do zapewnienia dobrej przyczepności do kleju.
Przygotowanie warstwy spadkowej
Spadek nawierzchni tarasowej klejonej do podłoża lub płyty tarasowej, na której zamontowana jest nawierzchnia przepuszczalna dla wody, powinien wynosić 2-4%. Jego brak jest przyczyną defektów w wielu starych tarasach. Aby wykonać spadek, niezbędny będzie kompleksowy remont. Należy usunąć wszystkie warstwy tarasu, aż do gołej płyty. Tę czyści się i gruntuje preparatem zwiększającym przyczepność. Do boków płyty przykręca się niewysokie deskowanie (deski powinny wystawać ponad płytę na około 10 cm). Wzdłuż ściany lub ścian ustawia się pasy styropianu grubości około 2 cm i wysokości około 20 cm. Można je zastąpić szeroką taśmą dylatacyjną. Tak powstanie dylatacja obwodowa oddzielająca wszystkie nowe warstwy tarasu od murów budynku.
Warstwę o odpowiednim spadku wykonuje się z szybkowiążącej zaprawy cementowej do robienia podkładów podłogowych. Powinna być to zaprawa odporna na mróz. Rozrabia się ją z wodą, aż powstanie masa o gęstej konsystencji. Po naniesieniu na podłoże masę rozprowadza się długą stalową łatą, formując spadek. W trakcie tej czynności trzeba kontrolować nachylenie powstającej płaszczyzny. Dopilnuj, żeby warstwa spadkowa w najcieńszym miejscu miała minimum 3 cm grubości.
Dylatacje
Taras wciąż jest w ruchu. Choć nie widać tego gołym okiem, zmienia on swoje wymiary wraz ze wzrostem lub spadkiem temperatury. Aby ruchy takie nie doprowadziły do żadnych zniszczeń, trzeba wykonać dylatacje, czyli szczeliny wypełnione materiałem trwale elastycznym.
W dużych tarasach, oprócz dylatacji obwodowych potrzebne też będą dylatacje pośrednie. Robi się je co 3-4 m (w przypadku płytek o ciemnym kolorze nawet co 2 m). Są to podłużne szczeliny nacięte kielnią w świeżo ułożonym jastrychu dociskowym (robionym na warstwie ociepleniowej), zanim zdąży on zaschnąć.
Każda taka szczelina powinna pokrywać się idealnie z podobną szczeliną zrobioną później w posadzce. Jastrych nacinaj przynajmniej do ½ jego grubości. Zamiast nacinania jastrychu można też ułożyć na folii budowlanej wysokie profile dylatacyjne i dopiero po tym rozprowadzać zaprawę. Wykonawcy jednak, ze względu na niższy koszt i szybkość, preferują nacinanie.
Oczywiście posadzki się nie nacina. Szczelina wypada w miejscu fugi między płytkami. Zamiast masy spoinowej umieszcza się tu specjalny, elastyczny profil dylatacyjny. Można go zastąpić, robiąc fugi silikonowe bądź polimerowe. Jeśli nie jest planowana nawierzchnia z płytek, wystarczy naciąć jastrych, a po jego wyschnięciu szczeliny wypełnić elastycznym sznurem piankowym, dobranym do ich szerokości, a następnie zasklepić je silikonem budowlanym lub uszczelniaczem polimerowym.
Odwodnienie tarasu i obróbki blacharskie
Sukces tarasowego remontu w dużej mierze zależy od takich szczegółów, jak sposób odprowadzenia wody i obróbki blacharskie. Jeśli chodzi o odwodnienie, najskuteczniejsze są rynny, biegnące wzdłuż wszystkich wolnych krawędzi tarasu. Woda z takich rynien trafia do rury spustowej biegnącej przy ścianie lub do wylewki zwanej rzygaczem.
Zamiast rynien mogą być zamocowane dodatkowe obróbki blacharskie krawędzi tarasu. Są one na 2-3 cm odsunięte od krawędzi płyty i podwinięte. Podwinięcie tego rodzaju nazywa się kapinosem. Służy ono temu, żeby spływająca woda nie podciekała na drugą stronę obróbki, tylko skapywała w dół.
Rynny mocuje się do boków płyty za pośrednictwem rynhaków. Zwróć uwagę na to, by rynny miały nadany 2-3-procentowy spadek w kierunku rur spustowych lub wylewek, a obróbki blacharskie wystawały na tyle poza obrys płyty, żeby spływająca po nich woda nie zaciekała na ściany, tylko trafiała prosto do rynien.
Obróbki blacharskie mocuje się do podkładu wkrętami z płaskim łbem, po ułożeniu pierwszej warstwy hydroizolacji podpłytkowej. Po zamocowaniu trzeba je jeszcze pomalować żywicą epoksydową i oprószyć drobnym piaskiem kwarcowym. Takie zabezpieczenie robi się na tych fragmentach obróbek, na których znajdzie się hydroizolacja. Uchroni ono metal przed rdzewieniem. Mikrozaprawa uszczelniająca może bowiem powodować korozję stali.
Hydroizolacja, czyli uszczelnienie tarasu
Dziś większość systemów tarasowych zakłada wykonanie jednej warstwy hydroizolacyjnej – podpłytkowej. Do jej wykonania najkorzystniej jest zastosować tak zwaną mikrozaprawę uszczelniającą. Można na niej później bezpośrednio układać kafelki.
Podłoże musi być już suche i pozbawione pyłu. Najpierw należy je zagruntować preparatem wskazanym przez producenta masy hydroizolacyjnej. Masę rozprowadza się w dwóch warstwach. Każda powinna mieć grubość około 1 mm. Pamiętaj, że po nałożeniu pierwszej warstwy, a zanim naniesiesz warstwę drugą, wzdłuż dylatacji oraz w naroża między balkonem a ścianami wkleja się taśmę zbrojącą. Taśmę wkleja się także wzdłuż dylatacji pośrednich, i to jeszcze przed naniesieniem pierwszej warstwy masy.
Najpierw wzdłuż krawędzi szczeliny rozprowadza się pasy masy szerokości 10 cm i zanim ta zaschnie, wtapia się w nią taśmę, której oś symetrii musi pokrywać się z osią dylatacji. Następnie taśmę szpachluje się od góry masą. Masę rozprowadza się szczotką lub pędzlem, żeby dobrze wetrzeć ją w podłoże.
Drugą warstwę rozprowadza się po upływie minimum trzech godzin, przeważnie pacą. Każda z warstw masy wyprowadzana jest też na pionowe elementy sąsiadujące z płytą tarasową, do wysokości minimum 30 cm. Płytki można zacząć przyklejać po upływie 24 godz.
Zamiast tradycyjnej izolacji podpłytkowej z mikrozaprawy można zastosować matę drenującą z tworzywa sztucznego. Układa się ją na warstwie zaprawy i wciska w nią, zanim ta zdąży związać. Na macie rozprowadza się klej do płytek i układa ceramiczną okładzinę, podobnie jak na typowym podłożu. Trzeba jednak zastosować klej o wysokiej elastyczności, klasy C2-S1.
