Spis treści
Urządzenia pomiarowe, do wytyczania i dokumentacji 3D
Skanery 3D
Skanery 3D wykorzystywane na budowach służą do precyzyjnego odwzorowania istniejących elementów konstrukcyjnych i instalacyjnych w formie trójwymiarowego modelu. Urządzenie skanuje otoczenie wiązką lasera i rejestruje miliony punktów opisujących rzeczywisty kształt oraz położenie obiektów.
Dzięki dokładności rzędu kilku milimetrów urządzenie pozwala ocenić wszelkie odchyłki pionu i poziomu, przesunięcia czy deformacje. W zestawieniu z modelem projektowym można ujawnić potencjalne kolizje instalacyjne, błędy wymiarowe oraz miejsca wymagające korekty jeszcze przed przystąpieniem do kolejnych etapów robót.
Skanery 3D znajdują zastosowanie np. podczas inwentaryzacji przed rozpoczęciem prac, kontroli montażu prefabrykatów, weryfikacji tras instalacji lub porównania stanu wykonania z projektem BIM. Wykonawcy korzystają z takich pomiarów również na etapie montażu konstrukcji, prefabrykacji, modernizacji obiektów oraz przy przygotowaniu dokumentacji powykonawczej.
Przeczytaj także: Rusztowania budowlane – rodzaje, klasyfikacja i zasady doboru systemu
Tachimetry robotyczne
Tachimetry robotyczne to zautomatyzowane instrumenty pomiarowe, które wykonują pomiary odległości i kątów bez konieczności stałej obsługi operatora. Urządzenie śledzi położenie pryzmatu zamocowanego w miejscu wyznaczanym lub kontrolowanym i na tej podstawie precyzyjnie oblicza współrzędne punktów. Dzięki temu można szybko tyczyć osie, punkty montażowe, poziomy oraz sprawdzać geometrię elementów konstrukcyjnych. Tachimetry robotyczne wykorzystuje się przede wszystkim w:
budownictwie drogowym i liniowym – wytyczanie tras dróg, mostów, torów, sieci przesyłowych; precyzyjne wyznaczanie osi, poziomów i punktów kontrolnych; kontrola geometrii dużych, rozległych projektów, gdzie automatyzacja znacznie przyspiesza prace;budownictwie kubaturowym i przemysłowym – montaż konstrukcji żelbetowych i stalowych, prefabrykacja elementów, kontrola geometrii dużych hal i obiektów przemysłowych; pomiary mogą być bezpośrednio integrowane z oprogramowaniem CAD/BIM, co ułatwia weryfikację stanu rzeczywistego z projektem.Automatyzacja pomiarów ogranicza ryzyko błędów wynikających z pośpiechu lub trudnych warunków pracy i ułatwia utrzymanie geometrii zgodnej z projektem.
Dalmierze laserowe
Dalmierze laserowe to urządzenia pomiarowe służące do szybkiego i precyzyjnego określania odległości, a na ich podstawie także powierzchni i objętości w pomieszczeniach lub na obiektach budowlanych. Stabilna wiązka laserowa i cyfrowy system optyczny umożliwiają weryfikację wymiarów pod zabudowy oraz sprawdzenie poprawności montażu stolarki, instalacji czy innych elementów wyposażenia. Zastosowanie dalmierzy laserowych na budowie obejmuje także:
przesyłanie danych do aplikacji projektowych w celu tworzenia protokołów kontrolnych i zestawień wymiarów bez ręcznego przepisywania wyników;przyspieszenie obmiarów i prowadzenia dokumentacji, zwiększając dokładność i powtarzalność wyników (w dużych obiektach wielokondygnacyjnych).
Lasery rotacyjne
Lasery rotacyjne są wciąż jednym z najbardziej uniwersalnych narzędzi na budowach. Zapewniają stabilną płaszczyznę poziomą lub pionową, co pozwala m.in:
- wyznaczać wysokości pod instalacje sanitarne i wentylacyjne;
- ustawiać legary, ruszty i konstrukcje g-k;
- kontrolować równość posadzek oraz podbudowy pod posadzki przemysłowe.
Kupując laser budowlany warto zwrócić uwagę na odporność obudowy na wstrząsy oraz funkcję automatycznej niwelacji.
Przeczytaj także: Jak wybrać profesjonalne elektronarzędzia dla fachowców? Najważniejsze parametry i cechy
Niwelatory
Niwelatory to urządzenia służące do precyzyjnej kontroli wysokości elementów konstrukcyjnych, spadków oraz tras odwodnień. Wyróżnia się dwa główne typy:
- niwelatory optyczne – tradycyjne urządzenia wymagające ręcznego odczytu z łaty niwelacyjnej; zwykle stosowane w prostszych pomiarach;
- niwelatory cyfrowe – nowoczesne modele, w których odczyt z łaty odbywa się automatycznie; mogą rejestrować dane i przesyłać je do systemów CAD/BIM lub innych aplikacji, co przyspiesza pomiary i zwiększa ich dokładność.
Na budowach niwelatory są wykorzystywane m.in. do:
- kontroli wysokości elementów konstrukcyjnych i prefabrykatów;
- odbiorów i pomiarów posadzek oraz weryfikacji spadków;
- kontroli tras kanalizacji, odwodnień liniowych oraz rur ciepłowniczych, wymagających wysokiej powtarzalności wyników;
- integracji z systemami CAD/BIM i rejestracji danych w nowoczesnych projektach.
Sprzęt kontrolno-diagnostyczny stosowany na budowach
Kamery termowizyjne i inspekcyjne
Kamery termowizyjne wykrywają różnice temperatur na powierzchniach elementów budowlanych. Pozwalają szybko oceniać stan przegród, instalacji grzewczych oraz urządzeń elektrycznych i mechanicznych. Ułatwiają lokalizowanie miejsc nadmiernie wychłodzonych lub przegrzewających się, co pomaga wykrywać zarówno usterki montażowe, jak i problemy eksploatacyjne. Zastosowanie kamer termowizyjnych obejmuje:
- ocenę izolacji i mostków termicznych;
- lokalizowanie zawilgoceń;
- diagnostykę ogrzewania podłogowego i grzejników;
- wykrywanie przegrzewających się elementów instalacji elektrycznych;
- kontrolę pracy pomp, silników i elementów mechanicznych.
Kamery inspekcyjne i endoskopy przekazują obraz z głowicy umieszczonej na elastycznym przewodzie. Umożliwiają oględziny miejsc ukrytych w zabudowach i kanałach instalacyjnych bez wykonywania prac odkrywkowych. Stosuje się je przy kontrolach przed zakryciem oraz przy poszukiwaniu uszkodzeń mechanicznych w trudno dostępnych miejscach. Kamer inspekcyjne mogą być wykorzystywane do:
- kontroli kanałów wentylacyjnych i przewodów kanalizacyjnych;
- oględzin przestrzeni za sufitami podwieszanymi i w zabudowach g-k;
- dokumentacji połączeń instalacyjnych przed zakryciem zabudową;
- lokalizowania zatorów i uszkodzeń w instalacjach sanitarnych.
Polecany artykuł:
Detektory wilgotności
Wilgotnościomierze są powszechnie stosowane na budowach do oceny stanu materiałów budowlanych. W praktyce najczęściej używa się ich do drewna oraz materiałów mineralnych, takich jak beton, wylewki, tynki, cegła czy pustaki. Wynika to z faktu, iż wilgotność tych materiałów ma bezpośredni wpływ na jakość prac wykończeniowych i trwałość konstrukcji. Inne materiały, np. płyty gipsowo-kartonowe czy niektóre izolacje, wymagają kontroli wilgotności rzadziej lub przy zastosowaniu specjalistycznych metod. Wilgotnościomierze pozwalają określić m.in.:
- gotowość wylewek do układania posadzek;
- stopień wysuszenia tynków cementowych i gipsowych;
- wilgotność konstrukcji drewnianych;
- miejsca potencjalnych przecieków oraz strefy skraplania.
Należy pamiętać, że zbyt wilgotne podłoże prowadzi do odkształceń posadzek, pęknięć oraz problemów z przyczepnością powłok. Dlatego kontrola wilgotności jest etapem, którego nie można pominąć przy odbiorach i montażu.
Przeczytaj także: Roboty inspekcyjne w diagnostyce przemysłowej
Testery instalacji elektrycznych i sieciowych
W instalacjach elektrycznych stosuje się zestaw urządzeń umożliwiających kontrolę zgodnie z obowiązującymi normami. Do najczęściej wykorzystywanych należą:
- mierniki rezystancji izolacji;
- mierniki impedancji pętli zwarcia;
- testery wyłączników różnicowoprądowych (RCD);
- detektory napięcia oraz tras kablowych;
- reflektometry przeznaczone do badania dłuższych odcinków linii.
Do kontroli instalacji teletechnicznych w biurach oraz budynkach wielofunkcyjnych wykonawcy używają testerów sieci LAN. Urządzenia te pozwalają na ocenę ciągłości przewodów, parametrów transmisji oraz poprawności zakończeń kabli.
Cyfrowa dokumentacja – chmury punktów, raporty i modele BIM
Cyfrowe narzędzia do dokumentowania przebiegu prac pozwalają gromadzić dane w jednym miejscu i udostępniać je osobom odpowiedzialnym za koordynację. Wykonawcy korzystają między innymi z:
- chmur punktów opisujących zakres prac i odchyłki;
- aplikacji mobilnych do raportów dziennych oraz zgłoszeń usterek;
- dokumentacji zdjęciowej z geolokalizacją;
- cyfrowych protokołów odbioru i kontroli jakości;
- rejestratorów danych zbierających informacje o temperaturze i wilgotności.
Integracja z modelami BIM pozwala na nanoszenie wyników pomiarów bezpośrednio do modelu, co przyspiesza koordynację międzybranżową i usprawnia przepływ informacji na budowie.
Inne narzędzia przydatne na budowach
Poza podstawowym wyposażeniem pomiarowo-dokumentacyjnym w wielu inwestycjach stosuje się również:
- urządzenia do lokalizacji instalacji w ścianach i posadzkach, umożliwiające wykrycie rur, przewodów elektrycznych i innych elementów ukrytych w konstrukcji bez wykonywania odkrywek;
- kamery do fotogrametrii, wspierające tworzenie dokumentacji terenowej;
- mierniki grubości powłok, wykorzystywane przy ocenie stanu antykorozyjnego stali i powłok ochronnych;
- detektory gazów, niezbędne przy pracach instalacyjnych i serwisowych, zwiększające bezpieczeństwo na budowie.
Dobór konkretnych narzędzi zależy od profilu firmy i rodzaju inwestycji. W praktyce większe przedsiębiorstwa coraz częściej wymagają dokumentowania prac w formie cyfrowej oraz archiwizacji danych. Sprzęt, który jeszcze kilka lat temu traktowano jako specjalistyczny, w nowoczesnych projektach staje się elementem codziennego użytku.
Zobacz: Najwyższe budynki mieszkalne Warszawy
Źródło: Urządzenia pomiarowe i dokumentacyjne dla ekipy wykonawczej – od skanowania 3D po diagnostykę instalacji
