Zacienianie i przesłanianie budynków – co musisz wiedzieć, planując budowę lub nasadzenia?

2025-04-18 12:30

Planując budowę domu lub nasadzenia drzew na swojej działce, warto pamiętać, że prawo budowlane reguluje kwestie zacieniania i przesłaniania budynków sąsiednich. Celem tych regulacji jest zapewnienie odpowiedniego dostępu do światła dziennego dla mieszkańców oraz komfortu użytkowania nieruchomości.

Patodeweloperka na ulicy Śródziemnomorskiej

i

Autor: Wojciech Barański

Spis treści

  1. Jakie przepisy regulują zacienianie i przesłanianie?
  2. Odległości pomiędzy budynkami a zacienianie i przesłanianie
  3. Przesłanianie – naturalne oświetlenie pomieszczeń - przepisy
  4. Nasłonecznienie – o czym warto pamiętać?
  5. Nasłonecznienie – przepisy
  6. Drzewa a odległość od budynków sąsiednich

Przepisy dotyczące nasłonecznienia i przesłaniania budynków oraz sadzenia drzew mają na celu zapewnienie komfortu życia i użytkowania nieruchomości. Planując budowę lub nasadzenia, warto zapoznać się z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego oraz lokalnymi regulacjami. W przypadku budynków wielorodzinnych szczególną uwagę należy zwrócić na wymogi dotyczące nasłonecznienia pomieszczeń mieszkalnych. W razie wątpliwości warto skonsultować się z architektem lub prawnikiem, aby uniknąć problemów w przyszłości.

Jakie przepisy regulują zacienianie i przesłanianie?

Podstawowym aktem prawnym regulującym te kwestie jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W rozporządzeniu tym znajdziemy szczegółowe wytyczne dotyczące:

  • odległości budynków od granicy działki,
  • nasłonecznienia pomieszczeń,
  • przesłaniania.

Odległości, w jakich budynek może być usytuowany od granicy działki sąsiedniej zależą od jego wysokości budynku, kąta nachylenia dachu oraz przeznaczenia budynku.

W przypadku nasłonecznienia pomieszczeń rozporządzenie określa minimalny czas nasłonecznienia pomieszczeń mieszkalnych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Przepisy regulują kwestię przesłaniania budynków sąsiednich, mając na celu zapewnienie odpowiedniego dostępu do światła dziennego dla istniejących budynków.

Kwestia przesłaniania budynków sąsiednich ma na celu zapewnienie odpowiedniego dostępu do światła dziennego dla istniejących budynków.

Odległości pomiędzy budynkami a zacienianie i przesłanianie

Odległości pomiędzy budynkami, które zapewniają zgodność z przepisami dotyczącymi zacieniania i przesłaniania, są zależne od wielu czynników.

Im wyższy budynek, tym większa powinna być jego odległość od sąsiedniej działki, aby uniknąć nadmiernego zacieniania. Usytuowanie budynku względem stron świata ma wpływ na to, jak będzie on rzucał cień na sąsiednie nieruchomości. Na zakres zacieniania może mieć wpływ także ukształtowanie terenu i różnice wysokości terenu, na których znajdują się sąsiednie budynki. Różnice wynikają także od usytuowanie i są inne dla zabudowy śródmiejskiej i poza nią.

Przepisy są pod tym względem oczywiście bardziej restrykcyjne w odniesieniu do budynków mieszkalnych niż gospodarczych.

Zasadniczo, odległości te ustala się indywidualnie dla każdego przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie powyższe czynniki. Najczęściej stosuje się metodę kąta przesłaniania, która pozwala określić, czy nowy budynek nie będzie nadmiernie zacieniał istniejących budynków.

Przesłanianie – naturalne oświetlenie pomieszczeń - przepisy

Paragraf 13 Rozporządzenia o warunkach technicznych określa warunki naturalnego oświetlenia pomieszczeń. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów jest wystarczająca, jeśli są spełnione jednocześnie dwa warunki:

1. Między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:

  • wysokość przesłaniania - dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,
  • 35 m - dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m

2. Zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60 rozporządzenia o warunkach technicznych (Rozdział 2 Oświetlenie i nasłonecznienie).

Wysokość przesłaniania mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.

W zabudowie śródmiejskiej odległości mogą być mniejsze, ale nie więcej niż połowę.

W odległości nie mniejszej niż 10 m od okna przesłanianego obiektu dopuszcza obiekt przesłaniający taki jak: komin, maszt, wieża lub inny bez ograniczeń wysokości z zastrzeżeniem że jego szerokość przesłaniająca nie przekracza 3 m; szerokość tę mierzy się równolegle do płaszczyzny okna.

Nasłonecznienie – o czym warto pamiętać?

Wymagania dotyczące nasłonecznienia odnoszą się przede wszystkim do budynków mieszkalnych wielorodzinnych, gdzie dostęp do światła dziennego jest najbardziej istotny dla komfortu mieszkańców.

Przepisy koncentrują się na zapewnieniu odpowiedniego nasłonecznienia pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, takich jak pokoje dzienne. Projekt budowlany powinien zawierać analizę zacieniania, która wykaże, że spełnia on wymagania dotyczące nasłonecznienia sąsiednich budynków. Analiza ta powinna uwzględniać zarówno zacienianie przez projektowany budynek, jak i przez istniejące obiekty, a także drzewa.

Istnieją sytuacje, w których dopuszcza się odstępstwa od wymagań dotyczących nasłonecznienia, np. w przypadku budowy w ścisłej zabudowie miejskiej, gdzie uzyskanie odpowiedniego nasłonecznienia jest utrudnione. W takich przypadkach konieczne jest uzyskanie zgody na odstępstwo od przepisów.

Bardzo ważne znaczenie na możliwość spełnienia wymagań dotyczących nasłonecznienia ma lokalizacja działki budowlanej. Działki położone w zacienionych miejscach, np. w dolinach, w sąsiedztwie ściany lasu lub w otoczeniu wysokich budynków, mogą wymagać specjalnych rozwiązań projektowych.

Nasłonecznienie – przepisy

Kwestie nasłonecznienia zawarte są w Rozdziale 2 Rozporządzenia o warunkach technicznych. Paragraf 60 określa minimalny czas nasłonecznienia pomieszczeń. W przypadku gdy są przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci (m.in. żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, szkoła) powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia wynoszący minimum 3 godziny w dniach przesileń wiosennego i jesiennego w godzinach 8 – 16, natomiast pokoje mieszkalne w godzinach 7 – 17. W przypadku mieszkań wielopokojowych powyższy warunek musi spełniać przynajmniej jeden pokój.

Drzewa a odległość od budynków sąsiednich

Sadzenie drzew na swojej działce również podlega pewnym ograniczeniom, mającym na celu ochronę interesów sąsiadów. Przepisy prawa budowlanego nie regulują bezpośrednio odległości sadzenia drzew od granicy działki, jednak kwestie te mogą być regulowane inaczej.

Regulacje odnośnie nasadzeń mogą być zawarte w przepisach lokalnych. Uchwały rad gmin lub miast mogą określać minimalne odległości sadzenia drzew od granicy działki.

Może odnosić się do tego problemu również art. 144 Kodeksu cywilnego, mówiący o zakazie immisji, czyli działań, które zakłócają korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Zbyt bliskie posadzenie drzewa, którego korzenie lub gałęzie w przyszłości będą wkraczać na sąsiednią działkę, może zostać uznane właśnie za immisję.

Poza przepisami obowiązują pewne wzorce zachowań i norm społecznych. Warto porozmawiać z sąsiadami przed posadzeniem drzew, aby uniknąć potencjalnych konfliktów w przyszłości.

Zaleca się, aby drzewa sadzić w odległości co najmniej połowy ich przewidywanej wysokości w wieku dojrzałym od granicy działki. W przypadku drzew o rozłożystej koronie, odległość ta powinna być jeszcze większa.

Murator Google News
Murowane starcie
Okna – plastikowe czy aluminiowe? MUROWANE STARCIE

Lifting starej kostki w Wielkopolsce. Remont rodzinnego domu Moniki. Zdjęcia