Ustawa wiatrakowa (10H) utknęła w Sejmie. Dom w pobliżu elektrowni wiatrowej - jakie odległości?
Ustawa wiatrakowa nadal w martwym punkcie. Projekt nowelizacji tzw. ustawy wiatrakowej (10H) utknął w Sejmie. Ma być łatwiej budować wiatraki - w odległości 500 m od najbliższych zabudowań. Zmiany miały zmienić procedury budowania farm wiatrakowych. Co dalej z bardziej przystępną przydomową elektrownią wiatrową?
Rząd przyjął projekt ustawy wiatrakowej o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych - tzw. ustawę odległościową. Przewiduje ona utrzymanie zasady lokowania nowej elektrowni wiatrowej wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i zachowuje ogólną regułę 10H, która jest zdefiniowana jako 10-krotność całkowitej wysokości wiatraka do najwyższego punktu osiąganego przez obracające się łopaty. Jednak w szczególnych przypadkach to gminy miałyby decydować o wyznaczaniu lokalizacji elektrowni wiatrowych w ramach lokalnej procedury planistycznej. W nowej ustawie wiatrakowej minimalną odległość turbin wiatrowych od zabudowań określono na 500 m. Do projektu łagodzącego zapisy w tzw. ustawie odległościowej dodane zostały także regulacje ograniczające możliwość budowy turbin wiatrowych w pobliżu linii przesyłowych najwyższych napięć.
Głównym celem proponowanych rozwiązań są m.in.:
- uelastycznienie zasad umożliwiających rozwój lądowej energetyki wiatrowej, co skutkować będzie spadkiem cen energii i zwiększy poziom inwestycji w kraju,
- ułatwienie rozwoju zabudowy mieszkaniowej – głównie na terenach wiejskich, o co bardzo zabiegają mieszkańcy gmin, w których istnieją już elektrownie wiatrowe,
- kontynuacja pełnej ochrony społeczności lokalnych przed wpływem elektrowni wiatrowych,
- zwiększenie poziomu bezpieczeństwa poprzez dodatkowe obowiązki serwisowe dla wytwórców.
Spis treści
- Ustawa odległościowa - zasada 10H
- Dotychczasowe przepisy dotyczące energetyki wiatrowej
- Jak obecnie obliczyć odległość domu od wiatraka
- Ogólna zasada lokalizacji farm wiatrowych i budynków
- Elektrownie wiatrowe zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego
- Kiedy minimalna odległość nie jest wymagana
Ustawa odległościowa - zasada 10H
Uelastycznienie tzw. zasady 10H jest kluczowe dla dalszego rozwoju technologii wiatrowej na lądzie oraz możliwości wykorzystania taniej energii dla przemysłu. Nowe propozycje mają na celu modyfikację przepisów, które pozwolą na realizację nowych inwestycji w zakresie wznoszenia elektrowni wiatrowych. Przedstawione w marcu br. założenia do aktualizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku przewidują dalszy rozwój OZE oraz dynamizację we wszystkich sektorach, co przy zwiększonych ambicjach może oznaczać osiągniecie 50 GW zainstalowanej mocy w odnawialnych źródłach już w 2030 r.
Nowe przepisy mają też zapewnić właściwy poziom kontroli nad tym procesem przez władze gminne i społeczność lokalną, a także odpowiedni poziom bezpieczeństwa eksploatacji elektrowni wiatrowych przy pełnej informacji o planowanej inwestycji dla mieszkańców gmin, w których lokalizowane będą instalacje wiatrowe.
Dla ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczych, utrzymany zostanie również zakaz lokalizacji elektrowni wiatrowych na obszarach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000. Obowiązek zachowania odległości pozostawiono tym samym w przypadku parków narodowych (10H) i rezerwatów przyrody (500 metrów).
Dotychczasowe przepisy dotyczące energetyki wiatrowej
Ustawa całościowo regulująca kwestie lokalizacji elektrowni wiatrowych weszła w życie 16 lipca 2016 r. To była ważna data, ponieważ warunkuje ona możliwość realizacji inwestycji na podstawie wcześniej obowiązujących i mniej restrykcyjnych przepisów. W omawianej Ustawie o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych znajduje się ogólna zasada określająca wzajemną lokalizację elektrowni wiatrowej i budynków mieszkalnych lub budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa (np. budynków usługowo-mieszkalnych). Zgodnie z ustawą z 2016 r., minimalna odległość budynków mieszkalnych od wiatraków wysokich na 100 metrów w najwyższym punkcie nie powinna być mniejsza niż kilometr. Wprowadzone w 2016 r. przepisy prawie całkowicie zahamowały rozwój lądowej energetyki wiatrowej w Polsce. Od tego czasu w Polsce nie powstały żadne nowe instalacje wiatrowe.
Jak obecnie obliczyć odległość domu od wiatraka
Przepis wskazujący sposób pomiaru odległości między elektrownią wiatrową a budynkiem mieszkalnym (art. 5 ust. 1) brzmi z pozoru skomplikowanie, jednak jego stosowanie w praktyce jest dość proste.
Jeśli jesteśmy właścicielami domu jednorodzinnego, a w jego pobliżu ktoś zamierza wybudować wiatrak, to odległość między rzutem poziomym domu a terenem, który w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego został przeznaczony na elektrownię wiatrową, zgodnie z ogólną zasadą musi wynosić co najmniej dziesięciokrotność całkowitej wysokości wiatraków przewidzianej w tym planie. Ta sama reguła odnosi się do budynków, dla których zostało wydane pozwolenie na budowę lub przyjęte bez sprzeciwu zgłoszenie ich budowy – w takich sytuacjach odległość obliczana jest od rzutu budynku określonego w projekcie zagospodarowania działki.
Jeżeli natomiast jesteśmy posiadaczami decyzji o warunkach zabudowy wydanej dla działki, na której zamierzamy postawić dom mieszkalny, to w planie miejscowym minimalna odległość elektrowni wiatrowej (granicy terenu pod nią przeznaczonego) będzie liczona nie od przewidywanej lokalizacji budynku, lecz od granicy terenu objętego tą decyzją (granicy działki).
W odwrotnej sytuacji, gdy farma wiatrowa już istnieje, a my chcemy wybudować dom, minimalną odległość mierzy się od obszaru wyznaczonego przez maksymalny zasięg obracających się łopat wiatraka do linii rozgraniczającej teren przeznaczony w planie miejscowym pod zabudowę mieszkalną albo do granicy terenu przeznaczonego pod taką zabudowę w decyzji o warunkach zabudowy.
Ogólna zasada lokalizacji farm wiatrowych i budynków
Podsumowując odległość, w której mogą być lokalizowane i budowane domy: jest równa lub większa od dziesięciokrotności wysokości elektrowni wiatrowej mierzonej od poziomu gruntu do najwyższego punktu budowli, wliczając elementy techniczne, w szczególności wirnik wraz z łopatami (całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej). Zasadę tę znajdziemy w art. 4 ust. 1 Ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Powyższy przepis ma zastosowanie zarówno do nowych budynków, jak i nowych elektrowni. Obowiązuje zatem bez względu na to, czy inwestycja polega na budowie budynku, czy też wiatraka.
Wskazana w ustawie minimalna odległość (10H - 10 razy wysokość wiatraka) nie jest wymagana w razie przebudowy, nadbudowy, rozbudowy, remontu, montażu ani odbudowy budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa (art. 4 ust. 3). Dzięki takiemu rozwiązaniu właściciele istniejących domów, w pobliżu których istnieje lub powstanie elektrownia wiatrowa, mają możliwość dalszego korzystania ze swoich obiektów, utrzymywania ich w należytym stanie technicznych, a nawet powiększania ich powierzchni. Dlatego też nie należy obawiać się nakazu rozbiórki budynku lub zakazu wykonywania w nim robót budowlanych wyłącznie z powodu sąsiedztwa elektrowni wiatrowej. Ponadto warto wiedzieć, że przepisy ustawy nie dotyczą mikroinstalacji, czyli wiatraków o mocy nie większej niż 50 kW, przyłączonych do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV. Takie nieduże przydomowe wiatraki zostały wyłączone z definicji elektrowni wiatrowej.
Polecany artykuł:
Elektrownie wiatrowe zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego
Lokalizację elektrowni wiatrowej można obecnie ustalić wyłącznie na podstawie obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (art. 3 ustawy), a ich lokalizacja musi spełniać warunek odległości od zabudowy mieszkaniowej. Jeśli na danym terenie nie ma planu miejscowego, który przewiduje wiatraki, to elektrownia tam nie powstanie. Dlatego tak ważne jest, aby interesować się procedurami planistycznymi dotyczącymi terenów położonych w sąsiedztwie naszej działki. Pamiętajmy, że właściciele nieruchomości nie są informowani o uchwalaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Każdy musi samodzielnie śledzić Biuletyn Informacji Publicznej lub stronę internetową gminy.
Kiedy minimalna odległość nie jest wymagana
Wskazana w ustawie minimalna odległość (10 razy wysokość wiatraka) nie jest wymagana w razie przebudowy, nadbudowy, rozbudowy, remontu, montażu ani odbudowy budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej, w składktórej wchodzi funkcja mieszkaniowa (art. 4 ust. 3). Dzięki takiemu rozwiązaniu właściciele istniejących budynków, w pobliżu których istnieje lub powstanie elektrownia wiatrowa, mają możliwość dalszego korzystania ze swoich obiektów, utrzymywania ich w należytym stanie technicznych, a nawet powiększania ich powierzchni.
Dlatego też nie należy obawiać się nakazu rozbiórki budynku lub zakazu wykonywania w nim robót budowlanych wyłącznie z powodu sąsiedztwa elektrowni wiatrowej. Ponadto warto wiedzieć, że przepisy ustawy nie dotyczą mikroinstalacji, czyli wiatraków o mocy nie większej niż 50 kW, przyłączonych do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV. Takie nieduże przydomowe wiatraki zostały wyłączone z definicji elektrowni wiatrowej.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (j.t. DzU z 2019 r. poz. 654)
