Program „Mój prąd” 4.0 w 2022 r. - wysokość dofinansowania i rozszerzenie dotowanych inwestycji

Program „Mój prąd” w 2022 r. - 15 kwietnia ruszył czwarty nabór wniosków. Jaka jest wysokość dofinansowania w mikroinstalacje fotowoltaiczne, na czym polega nowy system rozliczeń? Co się zmieniło w porównaniu z poprzednią edycją?

Program „Mój prąd” został uruchomiony w 2019 r. Jego celem jest dofinansowanie inwestycji polegających na budowie mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy od 2 do 10 kWp, które zostaną wykorzystane do produkcji energii elektrycznej do zasilania urządzeń w domach inwestorów. W pierwszych naborach do programu „Mój prąd” przyjęto, że dofinansowanie w formie bezzwrotnej dotacji wynosi do 50% kosztów kwalifikowanych inwestycji, ale nie więcej niż 5000 zł. Potem zmniejszono ją do 3000 zł.

Jak informuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska 27 maja 2022 r. podpisano umowę o dofinansowanie dla projektu grantowego „Program priorytetowy „Mój Prąd” na lata 2021-2023 – REACT EU”. Ponad 870 mln zł z środków unijnych zostanie przeznaczonych na wsparcie dla inwestorów zainteresowanych produkcją energii ze słońca na własne potrzeby. Jak podkreślił wiceminister klimatu i środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński, dzięki środkom z REACT EU zapewnione zostało finansowanie 3. i 4. edycji programu „Mój Prąd”. Wiceminister zwrócił uwagę, że system prosumencki został także poszerzony o kolejny podmioty – prosumenta zbiorowego, natomiast od lipca 2024 r. o prosumenta wirtualnego. Umożliwi to rozwój prosumentów w miastach.

Spis treści

1. „Mój prąd” 4.0
2. "Mój prąd" 2022 r. - net-billing - zmiana sposobu rozliczania za prąd
3. Program "Mój prąd" 4.0 - od 15 kwietnia 2022 r. czwarty nabór wniosków
4. Mój prąd 4.0 - wysokość dotacji zależna sposobu rozliczania
5. Główne założenia programu "Mój prąd"
6. "Mój prąd" 2022 - rozszerzenie puli dotowanych inwestycji
7. Tablica informacyjna “Inwestycja proekologiczna wsparta w programie Mój Prąd”
8. Mój prąd 4.0 - warto wiedzieć

„Mój prąd” 4.0

W nowej odsłonie programu „Mój prąd” 4.0 pojawiły się zmiany wielkości dofinansowania oraz dodatkowe dotacje na urządzenia i rozwiązania zwiększające autokonsumpcję wytworzonego prądu: magazyny energii oraz systemy zarządzania energią w gospodarstwie domowym. Ma to na celu zrównoważenie fotowoltaiki prosumenckiej tak, żeby prywatni producenci prądu zużywali jak najwięcej na własne potrzeby, a nie obciążali sieci elektroenergetycznych jej nadmiarem, co okazało się problemem. Ostatecznie, mimo wcześniejszych zapowiedzi, programem "Mój prąd" nie zostały objęte ładowarki do samochodów elektrycznych.

Nabór wniosków do Mój prąd 4.0 ruszył 15 kwietnia 2022 r. i odbywa się w trybie ciągłym - aż do wyczerpania kwoty alokacji, która została zaplanowana na około 350 mln zł - za pośrednictwem Generatora Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępnego na stronie NFOŚiGW.

Zmiana w programie  „Mój prąd” 4.0 jest powiązana z nowymi zasadami rozliczania prosumentów, które wchodzą w życie 1 kwietnia 2022 r. i będą dotyczyć instalacji zgłoszonych do odbioru od tej daty. Dotychczasowy system opustów zostanie zastąpiony systemem rozliczeń wg wartości sprzedaży nadwyżek wyprodukowanego prądu oraz wartości kupna prądu pobieranego z sieci. Szacuje się, że wydłuży to czas zwrotu inwestycji nawet o 50-80%. W programie „Mój prąd” 4.0 rozliczać się będziemy za wyprodukowaną energię wartościowo, a nie ilościowo. Liczy się to, nie ile energii wysłaliśmy, tylko jaką ona miała wartość. Jeśli cena energii się zmieni to odpowiednio mniej lub więcej będziemy mogli jej odebrać. Zmiany zostały wprowadzone, żeby odciążyć sieć elektroenergetyczną. 

"Mój prąd" 2022 r. - net-billing - zmiana sposobu rozliczania za prąd

Dotacje w programie "Mój prąd" przyznaje się na mikroinstalacje fotowoltaiczne podłączone do sieci elektroenergetycznej odebrane przez zakład energetyczny i mających umowę kompleksową z operatorem sieci. Dofinansowanie instalacji odebranych do 31 marca 2022 r. odbywa się na wcześniejszych zasadach, czyli wg net-meteringu - w systemie opustów. Za 1 kWh energii oddanej do sieci prosument może odebrać 0,8 kWh za darmo (jeśli mikroinstalacja ma moc powyżej 10 kW stosunek ten wynosi 1:7, czyli za 1 kWh oddany odbiera się 0,7 kWh). Rozliczanie się obu stron następuje w okresie rocznym. Ten, kto zgłosił swoją instalację PV do 31 marca 2022 r. i podpisał taką umowę, będzie mógł się rozliczać na takich samych zasadach przez kolejnych 15 lat.

Nie przegap więcej szczegółów: Net-billing - zmiana sposobu rozliczania fotowoltaiki

Prosumenci, którzy zgłoszą instalację fotowoltaiczną do odbioru w terminie od 1 kwietnia 2022 r. będą rozliczać się już na nowych zasadach, czyli wg systemu net-billingu - rozliczana będzie nie ilość, a wartość energii według aktualnych stawek. Będzie specjalna cena ustalona według ceny z rynku dnia następnego. Zgodnie z nim prosumenci, gdy instalacja pracuje bardzo intensywnie, będą sprzedawać nadwyżki energii wprowadzane do sieci, a gdy nie będą mieć zasilania z własnych paneli, za energię elektryczną z sieci będą płacić tak jak inni odbiorcy.

Program "Mój prąd" 4.0 - od 15 kwietnia 2022 r. czwarty nabór wniosków

Czwarty nabór wniosków “Mój prąd” ruszył 15 kwietnia 2022 r. Wnioski można składać za pośrednictwem Generatora Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępnego na stronie NFOŚiGW.

Okres kwalifikowalności kosztów w programie “Mój prąd” liczony jest od 1 lutego 2020 r.

W 4. edycji programu “Mój prąd” dofinansowanie dotyczyć będzie:

• mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV) o mocy od 2 do 10 kWp
• magazynów energii (akumulatorów) o minimalnej pojemności 2 kWh oraz magazynów ciepła o minimalnej pojemności 80 l (np. podgrzewaczy wody, pomp ciepła powietrze-woda z zasobnikiem służących tylko do przygotowania ciepłej wody użytkowej - wynika z tego, że nie możemy dostać dofinansowania w programie Mój prąd na pompę dwufunkcyjną wykorzystywaną do ogrzewania domu i podgrzewania wody)
• zintegrowanych systemów zarządzania energią HEMS (zarządzanie energią w całym budynku) i EMS (zarządzanie energią wyprodukowaną z mikroinstalacji fotowoltaicznej). Najważniejszą rzeczą jest to, że musi to być kompleksowe rozwiązanie do zarządzania energią w domu, a nie tylko urządzenie np. do monitoringu pracy instalacji fotowoltaicznej. Dofinansowanie do zakup systemów do zarządzania energią będzie brane pod uwagę, tylko jeśli kupimy magazyn energii lub magazyn ciepła.

– Wdrażając czwartą edycję programu „Mój Prąd” chcemy jeszcze bardziej zwiększyć udział fotowoltaiki w miksie energetycznym Polski – podkreśla Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. OZE. – Chodzi nam o wzrost produkcji energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznych, ale i wyższy poziom jej magazynowania. To rozwiązanie korzystne dla ludzi, środowiska naturalnego i klimatu, zwiększające zarazem bilans i bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju.

Budżet na realizację czwartej edycji programu „Mój Prąd” wynosi 350 mln zł, w miarę napływu wniosków, oceniając potencjalne zainteresowania, może on zostać zwiększony.

Maksymalne dofinansowanie w ramach programu "Mój prąd" 4.0 na mikroinstalacje wraz z magazynami energii wynosi 20 500 zł (ale nie więcęj niż 50% kosztów kwalifikowanych). Ta propozycja jest skierowana do prosumentów rozliczających się z wyprodukowanej energii elektrycznej w nowym systemie net-billing. 

Paweł Mirowski, p.o. prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wyjaśnia: – Zależy nam na tym, aby prosumenci mogli być jak najbardziej samodzielni i niezależni w gospodarowaniu energią, którą wyprodukują w swoim domu . Czwarta edycja programu „Mój Prąd” powinna zatem kreować mechanizmy, które będą stymulować wzrost konsumpcji energii przez samych jej wytwórców, a zarazem tak racjonalizować cały proces produkcji, by zapewnić stabilność sieci elektroenergetycznej. Umożliwią to systemy pozwalające na krótkookresowe (do kilku dni) magazynowanie energii w cieple lub poprzez wykorzystanie procesów elektrochemicznych. Dzięki dotacjom chcemy upowszechniać oba te elementy.

O dofinansowanie nowych, dodatkowych komponentów (magazynów energii/ciepła i systemów zarządzania energią) będą mogli ubiegać się również dotychczasowi beneficjenci programu Mój prąd z poprzednich edycji, ale pod warunkiem, że przejdą na nowy sposób rozliczania net-biling!

Mój prąd 4.0 - wysokość dotacji zależna sposobu rozliczania

Prosumenci w systemie net-billing, którzy mogą zgłosić przyłączenie mikroinstalacji do sieci od kwietnia 2022 r.:

• dofinansowanie tylko mikroinstalacji PV – do 4000 zł,
• dofinansowanie mikroinstalacji PV przy zakupie innych elementów – do 5000 zł,
• dofinansowanie do magazynu ciepła - do 5000 zł,
• dofinansowanie do magazynu energii elektrycznej – do 7500 zł,
• dofinansowanie na zintegrowane z urządzeniami inteligentne systemy zarządzania energią (HEMS/EMS) – do 3000 zł.

W ostatnim przypadku dotacja jest udzielana tylko pod warunkiem zakupu magazynu ciepła i/lub magazynu energii elektrycznej.

Prosumenci, którzy dotychczas rozliczali się w systemie net-metering i przeszli na net-billing, a także uzyskali wcześniej zewnętrzne wsparcie finansowe mogą otrzymać:

• dodatkowa dotacja do mikroinstalacji PV – 2000 zł,
• dofinansowanie do magazynu ciepła - do 5000 zł,
• dofinansowanie do magazynu energii elektrycznej - do 7500 zł,
• dofinansowanie na zintegrowane z urządzeniami inteligentne systemy zarządzania energią (HEMS/EMS) - do 3000 zł.

W ostatnim przypadku dotacja jest udzielana tylko pod warunkiem zakupu magazynu ciepła i/lub magazynu energii elektrycznej.

Prosumenci, którzy dotychczas rozliczali się w systemie net-metering i przeszli na net-billing, a jednocześnie nie korzystali wcześniej z zewnętrznego wsparcia finansowego, z wyjątkiem ulgi termomodernizacyjnej:

• dofinansowanie tylko mikroinstalacji PV - do 4000 zł,
• dofinansowanie mikroinstalacji PV przy zakupie innych elementów - do 5000 zł,
• dofinansowanie do magazynu ciepła - do 5000 zł,
• dofinansowanie do magazynu energii elektrycznej - do 7500 zł,
• dofinansowanie na zintegrowane z urządzeniami inteligentne systemy zarządzania energią (HEMS/EMS) - do 3000 zł.

W ostatnim przypadku dotacja jest udzielana tylko pod warunkiem zakupu magazynu ciepła i/lub magazynu energii elektrycznej.

Główne założenia programu "Mój prąd"

Program "Mój prąd" przygotowany we współpracy z Ministerstwem Energii propaguje ideę rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce. Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłasza kolejne edycje i założenia każdej z nich. Z każdą edycją pojawiają się zmiany co do wysokości dotacji oraz zakresu dotowanych inwestycji.

Przeczytaj też:

• Ogniwa fotowoltaiczne. Zastosowanie w domu >>>
• Ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna >>>
• Montaż paneli fotowoltaicznych bez błędów >>>

1. Na propagowanie produkcji zielonej energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych rząd przeznacza kilka miliardów złotych. W każdym naborze pula środków rośnie w każdej edycji.  Do 2022 r. budżet łącznie wyniósł ponad 1,8 mld  złotych. Program został zaplanowany na lata 2019-2025 lub do wyczerpania środków.
2. Wsparcie dla inwestorów będzie miało postać bezzwrotnej dotacji pokrywającej częściowo koszt wykonania nowej instalacji fotowoltaicznej (paneli, inwerterów, okablowania, akcesoriów montażowych i robocizny) o mocy 2-10 kW. Pierwotnie wsparcie nie dotyczyło inwestycji polegających na zwiększeniu mocy już działających instalacji fotowoltaicznych. W czwartej edycji rozszerzono zakres inwestycji o urządzenie do autokonsumpcji i lepszego wykorzystania wyprodukowanego prądu.
3. Wysokość dotacji może pokryć do 50% kosztów kwalifikowanych instalacji.Beneficjentem programu mogą być osoby fizyczne wytwarzające energię elektryczną na własne potrzeby, które mają zawartą umowę kompleksową regulującą kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.
4. Koszty kwalifikowane obejmują zakup, montaż oraz odbiór i uruchomienie instalacji objętych przedsięwzięciem (panele fotowoltaiczne z niezbędnym oprzyrządowaniem). Wymaganym elementem instalacji są liczniki dwukierunkowe (koszt licznika nie jest kosztem kwalifikowanym). Okres kwalifikowalności kosztów trwa od 23 lipca 2019 r. do 31 grudnia 2025 r., przy czym: rozpoczęcie przedsięwzięcia rozumiane jest jako poniesienie pierwszego kosztu kwalifikowanego (data opłacenia pierwszej faktury lub równoważnego dokumentu księgowego); zakończenie przedsięwzięcia rozumiane jest jako przyłączenia mikroinstalacji do sieci.
5. Dotacja będzie wypłacana po zakończeniu inwestycji na wniosek złożony przez inwestora. Do wniosku trzeba będzie dołączyć faktury dokumentujące poniesione koszty oraz umowę z dystrybutorem energii elektrycznej.
6. Dotacja będzie przyznawana inwestycjom prowadzonym i zakończonym w czasie trwania programu. Dofinansowaniu podlegają instalacje niezakończone przed dniem ogłoszenia naboru wniosków.
7. Inwestor, który otrzymał dotację, zobowiązany jest do eksploatacji instalacji (we wskazanej we wniosku lokalizacji) przez co najmniej 3 lata od dnia wypłaty dofinansowania.

"Mój prąd" 2022 - rozszerzenie puli dotowanych inwestycji

W czwartym naborze programu "Mój prąd" będzie można uzyskać dofinansowanie następujących inwestycji:

• mikroinstalacja fotowoltaiczna przeznaczona na własne cele inwestora,
• pompa ciepła typu powietrze/woda tj. pompa ciepła do c.w.u. + zasobnik c.w.u. lub pompa ciepła do c.w.u. ze zintegrowanym zasobnikiem.
• inteligentne systemy zarządzania energią w domu,
• magazyny energii elektrycznej,
• magazyny ciepła, w szczególności: zasobniki c.w.u zasilane przez pompę ciepła lub kocioł elektryczny, zasobniki c.w.u z grzałką elektryczną, bufory ciepła zasilane przez pompę ciepła lub kocioł elektryczny, bufory ciepła z grzałką elektryczną, bufory ciepła wraz z zasobnikiem c.w.u. stanowiące jedno kompletne urządzenie.

Ma to na celu powrót do założeń programu "Mój prąd", czyli produkcję energii elektrycznej do efektywnego wykorzystania na własne potrzeby w gospodarstwie inwestora. Dzięki temu będzie można odciążyć sieci elektroenergetyczne, które bardzo wielu posiadaczy nowych mikroinstalacji fotowoltaicznych traktowało jak magazyn nadwyżek energii. Celem programu "Mój prąd" zaś jest produkcja czystej energii elektrycznej, która będzie użytkowana na miejscu. Ma do tego służyć wykorzystanie szybko rozwijających się technik magazynowania energii elektrycznej oraz ciepła i chłodu. Z kolei budowa własnych stacji ładowania samochodów elektrycznych, może pomóc w realizacji planów przestawienia się na zielony transport indywidualny.

Warto wiedzieć, że o dotację w tym zakresie mogą ubiegać się również beneficjenci, którzy otrzymali dofinansowanie mikroinstalacji fotowoltaicznych w poprzednich naborach programu "Mój prąd", a także w programie "Czyste powietrze".

Dla przypomnienia, program "Mój prąd" dotyczy tylko nowo zbudowanych inwestycji w fotowoltaikę, a nie rozbudowy instalacji działających już wcześniej, zanim ruszył ten program.

Tablica informacyjna “Inwestycja proekologiczna wsparta w programie Mój Prąd”

W 2022 r. wprowadzono dodatkowy obowiązek dla prosumentów korzystających ze wsparcia w ramach programu "Mój prąd".

Inwestor, który otrzymał dotację na mikroinstalację fotowoltaiczną, ma obowiązek umieścić w widocznym miejscu (np. na ogrodzeniu, elewacji budynku) tablicy informacyjnej o treści “Inwestycja proekologiczna wsparta w programie Mój Prąd” wraz z odpowiednimi 4 logotypami. Automatyczne powiadomienie o przyznaniu dotacji wysyłane jest poprzez GWD na adres mailowy podany we wniosku (nie później jednak niż dwa miesiące od daty otrzymania tego powiadomienia).

Tablica powinna mieć następujące wymiary - format A3 (420 mm x 297 mm), a minimalny A4 (297 mm x 210 mm) i być wykonana z trwałych, odpornych na czynniki atmosferyczne materiałów, np. tworzywa sztucznego, metalu, drewna. Na tablicy nie można umieszczać innych informacji i znaków graficznych, na przykład logotypów firm produkujących lub instalujących panele fotowoltaiczne.

Tabliczkę można wykonać we własnym zakresie albo kupić gotową.

Mój prąd 4.0 - warto wiedzieć

Na dzień składania wniosków w programie Mój prąd 4.0 pamiętajmy, że instalacja fotowoltaiczna musi być uruchomiona, działająca i opłacona. Wyprodukowana energia może być wykorzystywana tylko na cele bytowe (nie może być konsumowana na potrzeby działalności gospodarczej). Z dofinansowania w czwartej edycji programu Mój prąd nie może skorzystać osoba, która nie zdecyduje się na przejście na nowy system rozliczeń net-biling. Na Na każdym etapie inwestycji może się odbyć kontrola na miejscu, gdzie będzie sprawdzana nasza instalacja fotowoltaiczna - czy zakupione elementy są zamontowane i działają.

Obowiązkiem osoby, która skorzystała z dotacji w ramach programu Mój prąd jest 5-letni okres trwałości inwestycji, czyli instalacja fotowoltaiczna nie można być zdemontowana, czy nie można jej zastawić. Jeżeli sprzedamy dom z instalacją fotowoltaiczną, na którą uzyskaliśmy dofinansowanie w ramach programu Mój prąd, w akcie notarialnym należy zawrzeć zapis, że nowy właściciel domu przejmie zobowiązania - czyli nowy właściciel musi przejąć obowiązki beneficjenta programu Mój prąd 4.0.

Instalacja fotowoltaiczna jest związana z punktem poboru energii. Przykładowo jeżeli mam dwa domy - to na instalację fotowoltaiczną w każdym z nich można otrzymać dofinansowanie w ramach programu Mój prąd.

Najczęstszym błędem podczas składania wniosków o dofinansowanie w programie Mój prąd jest brak załączenia prawidłowego dokumentu, potwierdzającego opłacenie instalacji fotowoltaicznej. Nie może być to opis na fakturze, tylko musi być druk dokonanego przelewu lub druk KP. Kwoty muszą być rozbite - należy podać koszt instalacji fotowoltaicznej, koszt magazyn energii, czy systemu zarządzania energią - każdy element, na który chcemy uzyskać dofinansowanie musi być na fakturze wymieniony osobno. Kolejnym częstym błędem jest brak zaświadczenie (OSD) potwierdzające przyłączenie mikroinstalacji do sieci. Jeśli chcemy skorzystać w czwartej edycji programu Mój prąd z dofinansowania tylko np. na magazyn energii czy system zarządzania energią w domu do wniosku trzeba dołączyć protokół odbioru i montażu tych urządzeń.

Przeczytaj też: Do czego wykorzystać energię z instalacji fotowoltaicznej? Co się opłaca? >>>

Anna Kazimierowicz