Dziennik budowy online oraz książka obiektu budowlanego. Jakie zmiany w Prawie budowlanym w 2023 roku?

Czekają nas zmiany w prawie budowlanym w 2023 roku umożliwiające prowadzenie dziennika budowy oraz książki obiektu budowlanego w formie elektronicznej i z dostępem online co będzie sporym ułatwieniem dla inwestorów.

Zgodnie z art. 47 b ust 1 i 2 ustawy z 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw ( t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1557) dziennik budowy prowadzi się odrębnie dla każdego obiektu budowlanego, wymagającego pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę albo zgłoszenia. Natomiast Książkę obiektu budowlanego prowadzi się na bieżąco dla każdego: budynku oraz obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, którego projekt jest objęty obowiązkiem sprawdzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 2 prawa budowlanego.

Przeczytaj koniecznie: Prawo budowlane 2023. Co się zmieni w prawie budowlanym od 2023 roku? Duża zmiana przepisów

Wydanie dziennika budowy

Wydanie dziennika budowy jest indywidualną, władczą czynnością o charakterze publicznoprawnym, która dotyczy obowiązku inwestora wynikającego z przepisu art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, a więc jest to czynność, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Oznacza to, iż opieszałość w wydaniu dziennika budowy może być zwalczana poprzez skargę na bezczynność.

Do dziennika budowy znajduje zastosowanie art. 76 § 2 KPA, gdyż kierownik budowy nie jest organem państwowym, ale podmiotem, któremu na mocy art. 45 ust. 3 prawo budowlane powierzono odpowiedzialność za prowadzenie dziennika budowy.

Przeczytaj też: Jak prowadzić dziennik budowy?

Dziennik budowy online

Art. 47c prawa budowlanego wprowadził pojęcie dziennika budowy w postaci elektronicznej. Dzięki temu przepisowi wprost wynika, że prawo budowlane dopuszcza elektroniczną wersję dziennika budowy, a nie – jak to jest obecnie – tylko papierową.

Nowelizacja prawa budowlanego wprowadziła nowe rozwiązanie i wyjaśnia, że inwestor występuje o wydanie dziennika budowy w wersji elektronicznej przez system EDB. Zakłada się, że w praktyce inwestor może zarejestrować się w systemie, bezpłatnie, a następnie po zalogowaniu wystąpi o dziennik budowy.

Dziennik pojawia się na koncie inwestora w systemie EDB i może on od tego momentu dokonywać wpisów. Inwestor będzie udostępniał dziennik innym uczestnikom. Każdy uczestnik procesu budowlanego musi zarejestrować się w systemie.

Więcej na temat tego rozwiązania przeczytasz w artykule: Elektroniczny Dziennik Budowy i nowelizacja Prawa Budowlanego 2023 uprości procedury budowlane! 

Jak dostać dziennik budowy

Organem do wydania dziennika budowy co do zasady jest organ administracji architektoniczno-budowlanej, ale w przypadkach dotyczących legalizacji samowoli budowlanych oraz w postępowaniach naprawczych organem wydającym dziennik będzie organ nadzoru budowlanego.

Do kiedy dziennik budowy w wersji papierowej

Art. 47v prawa budowlanego wprowadził granicę czasową, po której nie będzie można wystąpić o wydanie dziennika budowy w postaci papierowej (31 grudnia 2029 r.). Wydane wcześniej dzienniki budowy w postaci papierowej dalej mogą być prowadzone w tej postaci aż do zakończenia robót budowlanych. Powyższe ograniczenie nie dotyczy dziennika budowy dotyczącego robót budowlanych na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej.

Ponadto wydanie dziennika budowy w postaci papierowej od 1 stycznia 2023 r. nie będzie się odbywać już przez przekazanie odpłatnie inwestorowi dziennika budowy, który organ ma na stanie, bowiem w praktyce organy wydające dziennik budowy rzadko takie dzienniki budowy mają na stanie, co sprawia, że w dużej części przypadków obecne przepisy w tej materii są martwe.

Zmiana inwestora w dzienniku budowy

Art. 47i prawa budowlanego reguluje przypadek, gdy dochodzi do zmiany inwestora robót, dla których prowadzony był elektroniczny dziennik budowy. Jest gwarancją dla nowego inwestora, że zapewni się mu dostęp do dziennika budowy w systemie EDB w terminie 3 dni od dnia, w którym decyzja uprawniająca go do bycia nowym inwestorem stała się wykonalna. W tym przypadku inwestor nie musi występować w systemie EDB o to, by organ zapewnił mu dostęp do dziennika budowy. Rozwiązanie to zapobiega opóźnieniom w prowadzeniu inwestycji w przypadku przeniesienia decyzji upoważniającej do prowadzenia tej inwestycji.

Przejście na formę elektroniczną dziennika budowy

Okoliczność, że pierwotnie był prowadzony dziennik budowy w wersji papierowej, nie wyklucza, że po zakończeniu pierwszego tomu dziennika budowy będzie on prowadzony dalej w wersji elektronicznej. Nowelizacja prawa budowlanego wyklucza jednak możliwość prowadzenia dziennika w wersji papierowej, jeżeli na początku był on prowadzony w wersji elektronicznej. Jeżeli inwestor zdecydował się na elektroniczną wersję dziennika, nie może już z niej zrezygnować i kontynuować dziennika w wersji papierowej.

Obowiązek zamknięcia dziennika budowy online

Proces ten jest zwłaszcza istotny w przypadku prowadzenia dziennika budowy w postaci elektronicznej w systemie EDB, bowiem to od momentu zamknięcia będzie liczony termin przechowywania danych związanych z dziennikiem budowy w systemie EDB. Korzystanie z systemu EDB, w tym prowadzenie elektronicznego dziennika budowy, odbywa się za pośrednictwem strony internetowej wskazanej przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Indywidualny numer dziennika budowy

Indywidualny numer dziennika budowy pozwala zarówno inwestorowi, jak i organowi nadzoru budowanego na odnalezienie dziennika w systemie EDB i odczytywanie wpisów dotyczących konkretnej budowy. Dzięki temu nie trzeba dołączać dziennika budowy do dokumentacji przy oddawaniu obiektu budowlanego do użytkowania – wystarczające będzie wskazanie takiego numeru.

Kto może dokonywać wpisów w dzienniku budowy online

Każda osoba, która chce dokonać wpisu w elektronicznym dzienniku budowy, musi wejść na wskazaną stronę internetową i zarejestrować się w systemie EDB, czyli utworzyć tam swoje konto. Dzięki temu wiadomo, która osoba dokonała konkretnego wpisu w dzienniku budowy.

Osobą odpowiedzialną za zorganizowanie procesu inwestycyjnego jest inwestor, dlatego też ten podmiot jest odpowiedzialny za udostępnianie dziennika budowy innym uczestnikom procesu budowlanego oraz pozbawianie dostępu do dziennika.

Jednakże kierownik budowy może udostępniać elektroniczny dziennik osobom wykonującym czynności geodezyjne i organom uprawnionym do kontroli, jeżeli pojawią się na terenie budowy.

Książka obiektu budowlanego - kto ma obowiązek zakładania i prowadzenia

Zgodnie z art. 60a Prawa budowlanego obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego nie obejmuje:

1) budynków:

a) mieszkalnych jednorodzinnych,

b) garażowych i gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej;

2) obiektów budowlanych:

a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,

b) wymienionych w art. 29 ust. 1 i 2 prawa budowlanego z wyłączeniem sieci gazowych;

3) dróg lub obiektów mostowych, dla których jest prowadzona książka drogi lub książka obiektu mostowego na podstawie przepisów o drogach publicznych.

Wpisy do książki obiektu budowlanego

Zgodnie z art. 60f wpisu w książce obiektu budowlanego dokonuje się w terminie maksymalnie 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności, której wpis dotyczy. W terminie miesiąca od dnia zakończenia rozbiórki obiektu budowlanego jego właściciel lub zarządca będzie obowiązany zamknąć prowadzoną za pomocą systemu EKOB książkę obiektu budowlanego (art. 60g Prawa budowlanego). Czynność ta będzie miała istotny wpływ na długość przetwarzania danych w systemie EKOB.

Książka obiektu budowlanego - ważne terminy

Książkę obiektu budowlanego zakłada właściciel lub zarządca obiektu budowlanego w terminie 30 dni od dnia:

• doręczenia decyzji o pozwoleniu na użytkowanie - w przypadku obiektu budowlanego, do którego użytkowania jest wymagana decyzja o pozwoleniu na użytkowanie;
• upływu terminu na zgłoszenie, w drodze decyzji, przez organ nadzoru budowlanego sprzeciwu do zawiadomienia o zakończeniu budowy albo doręczenia zaświadczenia organu nadzoru budowlanego o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu - w przypadku obiektu budowlanego, do użytkowania którego jest wymagane zawiadomienie o zakończeniu budowy;
• dokonania zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części - jeżeli w wyniku tej zmiany obiekt budowlany niewymagający wcześniej założenia książki obiektu budowlanego stał się obiektem budowlanym, dla którego należy prowadzić książkę obiektu budowlanego. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego wskazuje w książce obiektu budowlanego osobę fizyczną do prowadzenia tej książki. Za prowadzenie książki obiektu budowlanego odpowiada wskazana w tej książce osoba fizyczna.

Książka obiektu budowlanego ułatwi poruszanie się w przestrzeni publicznej pomiędzy urzędnikiem a prowadzącym inwestycję budowlaną. Sprawi , że książka będzie posiadała konkretnego jej autora wskazanego przez inwestora.

System EDB pomoże kontrolować wszystkie wpisy w dzienniku. Pozwoli też organowi nadzoru budowlanego, jak i inwestorowi na odnalezienie dziennika budowy w systemie. Poprzez nadany dziennikowi numer nastąpi łatwość wyszukiwania dziennika budowy w systemie.

Podstawa prawna:

• art. 47 b ust 1 i 2 , art. 60 a ustawy z 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw ( t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1557)