Budowa przyłącza - ze zgłoszeniem czy bez?

Nie trzeba uzyskać decyzji o pozwoleniu na budowę przyłączy, bez względu na to, czy są związane z jakimś obiektem budowlanym, czy prowadzą do niezabudowanych działek. Można je zbudować nawet bez dokonania zgłoszenia. 

Zmiany te wprowadziła nowelizacja ustawy Prawo budowlane z 28 lipca 2005 roku, która obowiązuje od 26 września 2005 r. Według wcześniejszego stanu prawnego z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę była zwolniona budowa przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych – ale tylko prowadzących do budynków.

Obecnie w art. 29 ust. 1 pkt 20 Prawa budowlanego jest mowa ogólnie o budowie przyłączy. Zwolnienie obejmuje więc również te, które mają być doprowadzone do niezabudowanej jeszcze działki budowlanej. Rozszerzenie zwolnienia jest korzystną zmianą dla inwestora.

Budowa przyłączy - 2 rodzaje formalności

Inwestorowi przysługuje obecnie możliwość wyboru procedury dotyczącej budowy przyłączy: 

• może dokonać zgłoszenia właściwemu organowi na podstawie art. 30 Prawa budowlanego – czyli zastosować taką procedurę jak przed nowelizacją; 
• może też skorzystać z nowo wprowadzonego trybu realizacji – czyli bez zgłoszenia, przy zastosowaniu art. 29a Prawa budowlanego.

Przyłącze ze zgłoszeniem

Inwestor zgłasza budowę przyłącza właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, czyli staroście lub prezydentowi miasta na prawach powiatu. Nieliczne wyjątki w tym zakresie na rzecz kompetencji wojewody są wykazane w art. 82 ust. 3 Prawa budowlanego. W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonania przewidzianych do realizacji robót budowlanych, a także termin ich rozpoczęcia.

Do zgłoszenia trzeba dołączyć:

• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością w celach budowlanych (może ono wynikać z prawa własności lub współwłasności, użytkowania wieczystego, jak również ograniczonego prawa rzeczowego, trwałego zarządu lub prawa zobowiązaniowego);
• w zależności od potrzeb odpowiednie szkice lub rysunki, a także wymagane odrębnymi przepisami pozwolenia, uzgodnienia i opinie.W Starostowie z reguły wymagają przedłożenia wraz ze zgłoszeniem warunków technicznych przyłączenia wydanych przez odpowiednie przedsiębiorstwo sieciowe na wniosek inwestora lub opracowania projektowego uzgodnionego z tym przedsiębiorstwem (konieczność wykonania i uzgodnienia projektu przyłącza może zastrzec przedsiębiorstwo w warunkach przyłączenia lub w umowie o przyłączenie):
• projekt zagospodarowania działki lub terenu z zaznaczoną lokalizacją projektowanego przyłącza wraz z opisem technicznym instalacji, który musi wykonać projektant z odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi na kopii aktualnej mapy zasadniczej sporządzonej do celów projektowych (a w przypadku braku mapy zasadniczej w odpowiedniej skali – na mapie jednostkowej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego). Aktualizację mapy trzeba zlecić uprawnionemu geodecie. Projekt zagospodarowania działki powinien obejmować również obszar otaczający teren inwestycji. Jeśli przedsiębiorstwo wymaga sporządzenia opracowania projektowego przyłącza, projekt zagospodarowania będzie jego częścią.

Kiedy po złożeniu zgłoszenia można rozpocząć budowę

Inwestor dokonuje zgłoszenia przed rozpoczęciem robót budowlanych, a do wykonywania robót może przystąpić po upływie 30 dni od dnia dokonania zgłoszenia, tyle bowiem czasu ma starosta na wniesienie ewentualnego sprzeciwu. Brak sprzeciwu w tym terminie jest równoznaczny ze zgodą na rozpoczęcie i prowadzenie robót budowlanych objętych zgłoszeniem (zasada milczącej zgody). Nie ma przeszkód do wcześniejszego zajęcia stanowiska przez właściwy organ, na przykład w formie pisemnej informacji o niewniesieniu sprzeciwu. Odbiór tej informacji uprawnia inwestora do realizacji zgłoszonej inwestycji bez wyczekiwania na upływ 30-dniowego terminu.

Organ administracji architektoniczno-budowlanej po przyjęciu zgłoszenia może stwierdzić braki w złożonej dokumentacji. Wydaje wtedy postanowienie nakładające na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia dokumentów w określonym terminie. Niespełnienie tego obowiązku będzie skutkować zgłoszeniem sprzeciwu. Na czas pomiędzy wydaniem postanowienia a upływem wyznaczonego w nim terminu uzupełnienia dokumentacji zawiesza się bieg 30-dniowego terminu na zgłoszenie sprzeciwu.

Przyłącze bez zgłoszenia

Dodany w ostatniej nowelizacji art. 29a Prawa budowlanego ma na celu ułatwienie inwestorowi formalnoprawnej realizacji przyłączy – zezwala bowiem na ich budowę bez dokonywania zgłoszenia. Zobowiązuje jednak inwestora – w zależności od rodzaju przyłącza – do stosowania przepisów prawa energetycznego albo o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Jeśli inwestor zamierza wybudować przyłącze na podstawie art. 29a, musi ponadto zamówić u projektanta z odpowiednimi uprawnieniami sporządzenie planu sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Podobnie zatem jak przy zastosowaniu art. 30 projektant powinien zaznaczyć na zaktualizowanej mapie lokalizację przyłącza. Przedsiębiorstwo sieciowe może zobowiązać inwestora do przedłożenia opracowania projektowego przyłącza – wtedy powyższy plan sytuacyjny będzie stanowił jego część. Art. 29a nie wskazuje na konieczność stosowania odpowiednich przepisów branżowych dotyczących realizacji przyłącza telekomunikacyjnego, czyli Prawa telekomunikacyjnego. W związku z tym trudno stwierdzić, czy można wybudować takie przyłącze bez zgłoszenia.

Przyłącza po zakończeniu budowy

Przyłącza – podobnie jak obiekty budowlane wymagające uzyskania pozwolenia na budowę – podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie, a po ich wybudowaniu należy wykonać geodezyjną inwentaryzację powykonawczą informującą o położeniu zrealizowanego przyłącza i będącą podstawą do naniesienia zmian na mapie zasadniczej oraz w ewidencji sieci uzbrojenia terenu. Wykonanie inwentaryzacji należy zlecić uprawnionemu geodecie bez względu na to, czy realizacja przyłącza nastąpiła z zastosowaniem procedury przewidzianej art. 29a, czy art. 30. Geodeta przekazuje inwentaryzację do właściwego miejscowo ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. Obowiązujące przepisy Prawa budowlanego nie przewidują żadnej formy zawiadomienia o wykonaniu robót budowlanych prowadzonych na podstawie zgłoszenia lub na podstawie art. 29a. Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 57 Prawa budowlanego do zawiadomienia o zakończeniu budowy domu inwestor musi dołączyć potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy.

Podsumowując, wymagania formalnoprawne związane z realizacją przyłączy z zastosowaniem art. 29a lub art. 30 Prawa budowlanego w praktyce niewiele się różnią. Zaletą nowego, wprowadzonego wrześniową nowelizacją przepisu jest pominięcie procedury zgłaszania budowy w starostwie, co skraca czas załatwiania formalności poprzedzających budowę.

Podstawa prawna:

• ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016 z późn. zm.)
• ustawa z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2001 r. nr 72, poz. 747 z późn. zm.)
• ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 153, poz. 1504 z późn. zm.)
• rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 20 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz.U. z 2005 r. nr 2, poz. 6)
• rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 6 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz.U. z 2004 r. nr 105, poz. 1113)
• rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 30 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci ciepłowniczych oraz eksploatacji tych sieci (Dz.U. z 2004 r. nr 167, poz. 1751)
• ustawa z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z 2004 r. nr 171, poz. 1800 z późn. zm.)
• rozporządzenie ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r. nr 75, poz. 690 z późn. zm.)