Brak ekspertyzy technicznej budynku: czy można ukarać grzywną?

Nadzór budowlany ma prawo zażądać od nas oceny lub ekspertyzy technicznej budynku. Jeśli mu jej nie dostarczymy, może zlecić jej wykonanie na nasz koszt. Ale czy ma prawo nałożyć na nas grzywnę?

Z powodu braku ekspertyzy technicznej budynku powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nałożył na właściciela domu grzywnę w wysokości 10 tys. zł na podstawie art. 119 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Sprawę rozpatrywał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu.

Brak ekspertyzy technicznej budynku: za co nałożono grzywnę

Grzywna ustalona w postanowieniu miała na celu przymuszenie właściciela domu do przeprowadzenia kontroli oraz sporządzenia ekspertyzy technicznej budynku, do których został wcześniej zobowiązany w decyzji wydanej przez powiatowego inspektora nadzoru budowlanego.

Chodziło o brak kontroli okresowych, o których mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 Prawa budowlanego (należy im poddawać budynek wraz z instalacjami co rok i co 5 lat, w odpowiednim zakresie). W związku z tym nadzór zażądał przeprowadzenia kontroli obiektu polegającej na:

• sprawdzeniu stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych,
• stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu,
• estetyki obiektu oraz jego otoczenia,
• badaniu instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

Ponadto inspektor nadzoru budowlanego zobowiązał właściciela – na podstawie art. 62 ust. 3 Prawa budowlanego – do dostarczenia ekspertyzy stanu technicznego budynku. Takiej ekspertyzy mogą żądać organy nadzoru budowlanego w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego budynku mogącego spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska. Właściciel przedłożył jedynie kopię protokołu kontroli instalacji gazowych i przewodów kominowych, po czym został ukarany grzywną za niewykonanie w całości nałożonych obowiązków. Złożył wówczas zażalenie do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego. Ten jednak podtrzymał postanowienie organu pierwszej instancji o nałożeniu grzywny.

Właściciel odwołał się do wojewódzkiego sądu administracyjnego. W skardze podkreślił, że wykonał nałożone na niego obowiązki, a nałożenie grzywny jest niedopuszczalne.

Brak ekspertyzy technicznej budynku: postanowienie sądu

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 15 stycznia 2019 r. (sygnatura II SA/Wr 659/18) uchylił oba postanowienia inspekcji nadzoru budowlanego. W ocenie sądu nałożony na właściciela domu obowiązek dostarczenia ocen i ekspertyz technicznych budynku, decyzją wydaną na podstawie art. 62 ust. 3 Prawa budowlanego, w ogóle nie podlega egzekucji administracyjnej.

Zdaniem sądu wskazany wyżej przepis należy stosować łącznie z art. 81c ust. 2 Prawa budowlanego, który daje uprawnienie organom nadzoru budowlanego do nałożenia na właściciela lub zarządcę budynku obowiązku dostarczenia w wyznaczonym terminie ocen technicznych lub ekspertyz w przypadku wątpliwości co do jakości wyrobów budowlanych lub robót budowlanych, a także stanu technicznego budynku.

Zgodnie z art. 81c ust. 4, gdy żądane oceny lub ekspertyzy nie zostaną przedłożone w wyznaczonym terminie albo gdy są one niewystarczające, organ nadzoru budowlanego może zlecić ich wykonanie na koszt właściciela lub zarządcy budynku. W ocenie sądu to jedyny możliwy środek, jaki może zastosować organ nadzoru budowlanego w tej sytuacji. Niedopuszczalne jest zatem nałożenie przez organ nadzoru budowlanego na właściciela lub zarządcę budynku grzywny określonej w art. 119-126 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.