Trytoma groniasta - jak dbać o tę egzotyczną bylinę w ogrodzie?
Trytoma groniasta to bardzo ciekawa i efektownie kwitnąca bylina, którą na pewno warto posadzić w ogrodzie. Egzotyczne kwiaty trytomy zachwycają ciekawym kształtem i intensywnymi kolorami. Dowiedz się więcej o trytomie groniastej i zobacz zdjęcia ślicznie kwitnącej trytomy.
Autor: GettyImages
Trytoma groniasta
Spis treści
- Jak wygląda trytoma groniasta?
- Kiedy trytoma rozpoczyna kwitnienie?
- Trytoma groniasta w galerii zdjęć
- Ciekawe odmiany trytomy groniastej
- Kiedy sadzić trytomę?
- Jakie stanowisko lubi trytoma?
- Jak uprawiać i pielęgnować trytomę?
- Jak zadbać o trytomę przed zimą? Czy trytoma zimuje w gruncie?
- Gdzie sadzić trytomę? Co posadzić obok trytomy?
Niewiele roślin w ogrodzie może pochwalić się tak niezwykłą urodą jak trytoma groniasta (Kniphofia uvaria). Ta pochodząca z Południowej Afryki bylina, mimo swojego egzotycznego rodowodu radzi sobie w naszych warunkach całkiem dobrze, choć podczas surowych zim, zdarza się jej przemarzać.
Jak wygląda trytoma groniasta?
Największą ozdobą trytomy są gęste, okazałe, groniaste, wydłużone, stożkowate kwiatostany, rozwijające się latem (VI/VII-IX/X) na szczycie smukłego, nagiego, sztywnego, wzniesionego pędu (wys. 0,6-1,5 m), wyrastającego z rozety skórzastych, długich, zimozielonych, mieczowatych liści.
- Poznaj wysokie byliny do ogrodu.
Kwiatostan trytomy wygląda niezwykle efektownie, gdyż składa się z mnóstwa wydłużonych, rurkowato-dzwonkowatych, zwieszających się do dołu kwiatów, które rozwijają się stopniowo od dołu do góry. U gatunku pąki kwiatowe mają intensywną, pomarańczową barwę, natomiast rozwijające się z nich kwiaty są żółte, dlatego cały kwiatostan wygląda jak „płonąca pochodnia” i taką też nazwę potoczną roślina zyskała. Efekt ten nie zawsze jest równie wyrazisty u odmian ozdobnych, co jednak nie zmienia faktu, że są tak samo piękne, a czasem nawet piękniejsze niż gatunek.
Niektóre odmiany trytomy mają kwiaty w jednolitym, żółtym, pomarańczowym, białym lub czerwonym kolorze, ale jest też sporo odmian o kwiatostanach dwukolorowych np. kremowo-pomarańczowych, biało-zielonych czy pomarańczowo-czerwonych, np. 'Flamenco', 'Lemon Popsicle', 'Alcazar', 'Orange Vanilia', 'Poco Orange', 'Mango Popsicle', 'Royal Castle', 'Little Maid', 'Fire Glow', 'Ice Queen', 'Nancy's Red'.
Przeczytaj też:
Kiedy trytoma rozpoczyna kwitnienie?
Trytomy groniaste kwitną zwykle w pierwszym lub drugim roku po posadzeniu, ale prawdziwą pełnię swojej urody prezentują dopiero po kilku latach uprawy, kiedy mocno się rozrosną i stworzą ładną, gęstą kępę liści, z której wyrasta mnóstwo wspaniałych, okazałych, barwnych kwiatów, zdobiących ogród od wiosny do jesieni.
Trytoma groniasta w galerii zdjęć
Autor: GettyImages
Trytoma groniasta
Ciekawe odmiany trytomy groniastej
Odmiany trytomy różnią się terminem kwitnienia (od czerwca do września) i barwą kwiatów.
- Trytoma ‘Creamsicle’ – kwitnie od czerwca do października. Odmiana o karłowym wzroście – tworzy kępę o wysokości 30 cm (z kwiatostanami 45 cm), mocno krzewiąca się. Po przycięciu kwiatostanów powtarza kwitnienie.
- Trytoma ‘Lemon Popsicle’ – kwitnie od czerwca do października. Odmiana szybko rosnąca, łatwa w uprawie. Kępy wąskich liści osiągają około 35 cm wysokości (z kwiatostanami 50 cm). Po przycięciu kwiatostanów powtarza kwitnienie.
- Trytoma ‘Mango Popsicle’ – kwitnie od czerwca do października. Kwiatostany przywodzą na myśl słodkie owoce mango, bardzo wysoko górują nad liśćmi (na wysokości 70 cm). Odmiana tolerancyjna, łatwa w uprawie. Polecana jako wysoki, centralny element na rabacie. Po przycięciu kwiatostanów powtarza kwitnienie.
- Trytoma ‘Orange Vanilla Popsicle’ – kwitnie od czerwca do października. Odmiana kompaktowa, o ciekawym kontraście kolorów w kwiatostanie. Po przycięciu kwiatostanów powtarza kwitnienie
- Trytoma ‘Redhot Popsicle’ – kwitnie od czerwca do października. Odmiana kompaktowa polecana do niewielkich ogrodów. Niewielkie kępy wąskich liści tworzą wysokie na 50 cm kwiatostany o niezwykle trwałym kolorze kwiatów. Po przycięciu kwiatostanów powtarza kwitnienie.
- Trytoma ‘Ember Glow’ – odmiana obficie i długo kwitnąca (od sierpnia do pierwszych przymrozków). Kwiatostany przeplatają się z wąskimi liśćmi bądź górują nad dość niską kępą dorastającą jedynie do około 25 cm wysokości, natomiast mogącą się szeroko rozrastać na boki. Polecana do małych ogrodów. Po przycięciu kwiatostanów powtarza kwitnienie
- Trytoma ‘Fire Glow’ – kwitnie od sierpnia do pierwszych przymrozków. Jej duże kwiatostany o intensywnej kolorystyce dobrze kontrastują z zielonym tłem. Niewielkie kępy wąskich liści tworzą wysokie na 50 cm „płonące pochodnie”. Polecana do niewielkich ogrodów. Po przycięciu kwiatostanów powtarza kwitnienie.
Opracowanie podstawie materiałów firmy PLANTPOL
Kiedy sadzić trytomę?
Najlepszym terminem sadzenia trytomy w ogrodzie to wiosna oraz wczesna jesień. Kłącza trytomy umieszcza się w glebie na głębokości 6-8 cm, w odległości co 50-60 cm (odmiany niższe od typowego gatunku sadzimy nieco gęściej).
Jakie stanowisko lubi trytoma?
Niestety, choć trytoma groniasta jest wyjątkowo atrakcyjna, jej uprawa nie jest łatwa. Z racji swego pochodzenia, roślina ma bowiem dość wysokie wymagania i posadzona w niewłaściwym miejscu, szybko zaczyna sprawiać problemy i przestaje kwitnąć.
Trytoma w ogrodzie najlepiej czuje się na ciepłym, osłoniętym od wiatru, słonecznym stanowisku oraz na przepuszczalnym, żyznym, lekko wilgotnym latem i bardziej suchym zimą podłożu, które ma lekko kwaśny odczyn. Doskonałym dla niej miejscem jest ciepła, słoneczna rabata obok południowej ściany domu, litego ogrodzenia lub altany, gdzie roślina będzie miała zapewnioną nie tylko ochronę przed wiatrem, ale też sporo dodatkowego ciepła.
Jak uprawiać i pielęgnować trytomę?
Ponieważ trytoma źle znosi wodę zalegającą w okolicy jej korzeni (ta woda zimą może nawet doprowadzić do jej obumarcia rośliny), stanowisko pod jej uprawę trzeba odpowiednio przygotować. Po wykopaniu otworu jego dno należy wyłożyć warstwą drenażu (np. żwiru), który będzie utrzymywał nadmiar wody z dala od korzeni i dopiero na nim umieścić odpowiednie, przepuszczalne podłoże, w którym roślina zostanie posadzona. Warto też wybrać pod uprawę trytomy stanowisko na lekkim wzniesieniu, dzięki czemu woda po opadach łatwiej będzie odpływać.
Choć roślina jest odporna na przejściową suszę, w czasie gorącego, bezdeszczowego lata dobrze jest ją podlewać, dzięki czemu jej kwiaty dłużej zachowają urodę.
Kiedy trytoma poczuje się u nas dobrze, ładnie i szybko zacznie się rozrastać, dlatego już po kilku sezonach można ją podzielić, pozyskując w ten sposób do uprawy nowe rośliny.
Jak zadbać o trytomę przed zimą? Czy trytoma zimuje w gruncie?
W sezonie wegetacyjnym trytoma nie sprawia zwykle problemów i nie oczekuje troskliwej pielęgnacji. Znacznie więcej uwagi wymaga natomiast zimą, gdyż nie jest całkowicie mrozoodporna i większe mrozy mogą ją zniszczyć. Szkodzi jej także woda zalegająca w okolicy korzeni oraz śnieg, zbierający się wewnątrz kępy liści, dlatego trytomę trzeba do zimy odpowiednio przygotować. Późną jesienią należy związać jej liście w rodzaj chochoła i okryć je słomianą matą, a podstawę kępy obsypać grubą warstwą ściółki (np. torfu lub liści).
Choć tak zabezpieczona roślina zimuje w gruncie zwykle całkiem dobrze, w najchłodniejszych rejonach kraju lepiej jest uprawiać ją w dużej donicy, chowanej na zimę do widnego, chłodnego, ale zabezpieczonego przed mrozem pomieszczenia.
Gdzie sadzić trytomę? Co posadzić obok trytomy?
Trytoma w porze kwitnienia prezentuje się tak efektownie, że w ogrodzie nie może być rośliną drugiego planu. Jej okazała kępa wspaniale wygląda jako soliter na trawniku lub w centrum żwirowej rabaty, ale rośliny można też posadzić w formie szpaleru wzdłuż ogrodzenia lub ściany domu.
Mimo iż kwiaty trytomy są bardzo wyraziste, dobrze komponują się też z wieloma bylinami, np. jeżówkami, pustynnikami, gaurami, nachyłkami, szałwiami, liliowcami, rozchodnikami okazałymi, rudbekiami, bodziszkami, krwawnikami, a także z trawami ozdobnymi (np. rozplenicą japońską) i niskimi krzewami (np. berberysami, pięciornikami, tawułami japońskimi, iglakami).
Przeczytaj też:
Poznaj też inne mniej znane rośliny cebulowe i kłączowe:
