Psiząb wygląda jak miniaturowa lilia. Kiedy kwitnie, jak sadzić i uprawiać psiząb w ogrodzie?
Psiząb, nazywany też miniaturową lilią, jest dość rzadko uprawiany w naszych ogrodach. Swoją nazwę psiząb zawdzięcza oryginalnemu kształtowi cebulki, który przypomina psie zęby. Niewielkie rozmiary, dekoracyjna budowa kwiatów i nieskomplikowana uprawa z pewnością zachęcają do uprawy tej rośliny. Jak sadzić, uprawiać i pielęgnować psiząb?
Autor: GettyImages
Psiząb (Erythronium)
Spis treści
- Jak wygląda psiząb?
- Gatunki psizębu do uprawy w ogrodach
- Jakie warunki lubi psiząb?
- Psiząb cebulki - kiedy i jak sadzić?
- Gdzie sadzić psizęby?
- Psiząb - pielęgnacja
- Zimowanie psizębu
- Rozmnażanie psizębu
Podobnie jak ogrodowe lilie, psizęby (Erythronium) należą do rodziny liliowatych (Liliaceae), stąd podobieństwo tych gatunków. Delikatna budowa kwiatów psizębów (szczególnie psizębu liliowego) powoduje, że rośliny te sprawiają wrażenie zminiaturyzowanej lilii, dlatego tak też są nazywane te oryginalne rośliny cebulowe.
Jak wygląda psiząb?
Psiząb otrzymał tę dość niespotykaną nazwę ze względu na charakterystyczny kształt jej żółtawych cebulek. Są one podłużny kształt i wąskie oraz lekko wygięte, co przypomina rzeczywiście psi kieł.
W zależności od gatunku, delikatne ciemne łodygi psizębów osiągają wysokość od 15 do nawet 40 cm, a na ich szczycie wiosną (od kwietnia do czerwca) pojawiają się dekoracyjne, zwisające kwiaty (różowe, liliowe, białe, fioletowe lub żółte) złożone zwykle z 6 odgiętych (wywiniętych), zaostrzonych na końcach płatków i z wyraźnie wyeksponowanymi długimi pręcikami z dużymi pylnikami.
Z kolei liście psizębu są dość duże, całobrzegie jajowate, często z ciekawym marmurkowatym (czasem bordowym) wzorem na górnej stronie blaszki. Warto pamiętać, że liście dość szybko po przekwitnięciu roślin zamierają i „znikają” z rabat, więc można tam zaplanować inne rośliny, kwitnące w dalszej części sezonu.
Przeczytaj też:
Gatunki psizębu do uprawy w ogrodach
W ogrodach najczęściej uprawiany jest psiząb liliowy (Erythronium dens-canis), a także psiząb mieszańcowy nazywany też ogrodowym (Erythronium hybrida) i jego popularna odmiana `Pagoda` o żółtych, dekoracyjnych kwiatach. W uprawie spotkać można też psiząb wywinięty (Erythronium revolutum), a także psiząb amerykański (Erythronium americanum).
Autor: GettyImages
Psiząb (Erythronium)
Jakie warunki lubi psiząb?
Najbardziej popularny psiząb liliowy, ale także inne gatunki najlepiej czują się i rosną w miejscach półcienistych lub lekko ocienionych, np. pod drzewami czy wyższymi krzewami. Najlepiej posadzić je w glebie przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej, o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie i zasobnej w substancje odżywcze. Dobrym rozwiązaniem będzie więc zasilenie podłoża przed posadzeniem cebulek nawozem organicznym, np. kompostem.
Psiząb cebulki - kiedy i jak sadzić?
Zazwyczaj cebulki roślin kwitnących wiosną sadzimy jesienią i w przypadku psizębu jest podobnie. Cebulki psizębu najkorzystniej posadzić w okresie od września do listopada, na głębokości nie większej niż 6-10 cm i obficie podlać.
Gdzie sadzić psizęby?
Psizęby ładnie wyglądają posadzone w większych grupach, także w towarzystwie innych roślin cebulowych o podobnych wymaganiach. Ponadto, można sadzić je nie tylko w ogrodzie, ale też w różnego rodzaju pojemnikach (donicach, skrzynkach) na tarasach czy balkonach. Mogą rosnąć przez wiele lat w jednym miejscu, dlatego warto dobrze je zaplanować i najlepiej wybrać dla niech reprezentacyjne, dobrze widoczne miejsce.
Psiząb - pielęgnacja
W czasie uprawy i kwitnienia należy zapewnić psizębom regularne, ale ostrożne podlewanie (lekko wilgotne podłoże), ale w czasie spoczynku korzystniej będzie ograniczyć podlewanie. Jeśli gleba jest słabsza lub nie wzbogaciliśmy jej nawozami organicznymi, z powodzeniem można zasilać je w trakcie sezonu wieloskładnikowy nawozami mineralnymi, przeznaczonymi dla ogrodowych roślin kwitnących.
Zimowanie psizębu
Psizęby zwykle są mrozoodporne, spokojnie wytrzymują nasze zimy i nie wymagają wykopywania na zimę, czy specjalnego zabezpieczania. Niemniej jednak w najchłodniejszych rejonach lub w czasie srogiej, bezśnieżnej zimy zaleca się okryć je stroiszem (gałązkami iglastymi) lub warstwą ściółki (np. liśćmi, zrębkami, odkwaszonym torfem).
Rozmnażanie psizębu
Aby uzyskać nowe rośliny, najprościej jest rozmnażać psiząb za pomocą tzw. cebulek przybyszowych (tworzących się przy cebulce matecznej). Można pobierać je po zakończeniu kwitnienia, czyli w drugiej części lata (VIII-IX), kiedy to zaczyna się okres spoczynku dla psizębów. Rosnące przez dłuższy czas w jednym miejscu rośliny mogą się też samoczynnie rozsiewać, ale trzeba pamiętać, że tak powstałe nowe psizęby mogą odbiegać wyglądem i intensywnością kwitnienia od rośliny matecznej (nie powtarzają jej cech).
Poznaj też inne mniej znane rośliny cebulowe:
