Rośliny pnące do ogrodu - jak wybierać pnącza ogrodowe, jak je sadzić i pielęgnować?
Aby rośliny pnące szybko i ładnie rosły oraz cieszyły oko wystarczy spełnić zaledwie kilka warunków, Czym kierować się przy wyborze pnączy do ogrodu? Kiedy i jak sadzić pnącza i jak o nie dbać? Wszystko o roślinach pnących do ogrodu.
Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator
Powojniki to jedne z najpopularniejszych pnączy o ozdobnych kwiatach
Spis treści
- Jakie pnącza wybrać do ogrodu?
- Dlaczego obawiamy się sadzić rośliny pnące?
- Gdzie nie sadzić pnączy?
- Jak sadzić rośliny pnące w ogrodzie?
- Jak pielęgnować rośliny pnące posadzone w ogrodzie?
Rośliny pnące, zwane potocznie pnączami, mają wiele zalet: szybko porastają ogrodzenia, trejaże i mury, z powodzeniem zastąpią żywopłot w wąskich miejscach, przesłonią nieciekawy widok, stworzą zaciszny zakątek w ogrodzie. Są niezastąpione w małych ogrodach, gdzie każdy centymetr przestrzeni jest na wagę złota.
Jakie pnącza wybrać do ogrodu?
Jest wiele gatunków roślin pnących, łatwo więc wybrać najlepsze do naszego ogrodu. Przy wyborze należy kierować się tym, jakie jest stanowisko (słoneczne czy zacienione) i rodzaj gleby. Podajemy kilka wskazówek, co warto posadzić:
- w miejscach nasłonecznionych albo tam, gdzie często wieje sadzimy - rośliny pnące mrozoodporne,
- w pobliżu miejsc, w których często się przebywa sadzimy - rośliny pnące obficie kwitnące lub ładnie przebarwiające się jesienią,
- w sąsiedztwie małego żywopłotu sadzimy - rośliny pnące mało ekspansywne,
- przy ścianie lub murowanym ogrodzeniu sadzimy - rośliny pnące samoczepne.
Dlaczego obawiamy się sadzić rośliny pnące?
Wiele osób nie sadzi roślin pnących w obawie, że zagłuszą działkę, zarosną rynny, oberwą markizy. Nie stanie się tak, jeśli wybierzemy odmianę roślin pnących o odpowiedniej sile wzrostu. Najwięcej kontrowersji budzi sadzenie pnączy przy ścianach domów. Nie robimy tego w obawie, że rośliny zniszczą elewację, a nawet zerwą tynk razem z ociepleniem. Tymczasem nawet silnie rosnące ciężkie pnącza nie są w stanie uszkodzić prawidłowo ocieplonej i otynkowanej elewacji. Nie przerastają przez tynk i nie powodują zawilgocenia muru. Prawdą jest natomiast, że mogą zaszkodzić elewacji, która jest już uszkodzona. Jeżeli w tynku są rysy i pęknięcia, korzenie lub przylgi będą w nie wrastać i pogłębiać je.
Po wykończeniu elewacji warto poczekać rok z obsadzaniem jej roślinami pnącymi (dotyczy to zwłaszcza strony północnej). Przez ten czas elewacja dobrze przeschnie. Jeżeli konieczne jest odnowienie ścian zewnętrznych budynku, można pnącza przyciąć, a wkrótce odrosną.
Pnącza już po 1-2 latach pokryją podpory (siatkę, drewniany płot, mur) na tyle szczelnie, że trudno będzie się do nich dostać. Dlatego zanim posadzimy rośliny trzeba przeprowadzić konserwację ogrodzenia.
Gdzie nie sadzić pnączy?
Roślin pnących silnie rosnących nie należy sadzić w pobliżu instalacji odgromowej, gdyż może się ona zerwać pod ciężarem roślin. Nie wolno też ich sadzić przy ścianach, gdzie jest stara, uszkodzona elewacja, bo pędy roślin mogą wrastać w pęknięcia i szczeliny, a potem powoli je rozsadzać. Pnącza mogą również szkodzić ścianom, które zostały wadliwie wykonane i zimą przemarzają.
Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator
Powojniki to jedne z najpopularniejszych pnączy o ozdobnych kwiatach
Jak sadzić rośliny pnące w ogrodzie?
Najlepiej sadzić rośliny pnące sprzedawane w pojemnikach. Ich korzenie są dobrze rozwinięte i nieuszkodzone, dlatego rośliny łatwo się przyjmują. Takie pnącza można sadzić przez cały sezon wegetacyjny, ale najlepiej jesienią lub wiosną.
Pnącza z odkrytymi korzeniami (takie sprzedawane są coraz rzadziej) trzeba sadzić w październiku, listopadzie lub wczesną wiosną (wiosną lepiej sadzić pnącza wrażliwe na mróz). Przy sadzeniu pnączy należy przestrzegać kilku zasad. Podpowiadamy, jak zrobić to prawidłowo.
Pnącza sadzi się co 0,5-1,5 m, zależnie od tego, jak długo chcemy czekać na to, żeby zarosły ścianę, ogrodzenie czy pergolę. Odległość od budynku powinna wynosić około 1 m, a od ogrodzenia lub pergoli 25-30 cm.
W miejscu, gdzie będą rosły pnącza, należy wykopać dół o szerokości i głębokości 50 cm i wypełnić go żyznym podłożem. Może to być gotowa ziemia do roślin albo gleba ogrodowa nawieziona kompostem lub przekompostowanym obornikiem (można zastosować gotowy suszony nawóz, który kupuje się w sklepach ogrodniczych). Jeżeli grunt na działce nie jest przepuszczalny (na przykład gliniasty), trzeba wykopać głębszy dołek i na jego dnie ułożyć drenaż ze żwiru lub z keramzytu (mniej więcej 10 cm). Pnącza najlepiej sadzić około 1 cm głębiej, niż rosły w doniczce, a powojniki aż 5-10 cm. Takie rośliny lepiej się ukorzenią, będą mocniejsze i bardziej odporne na trudne warunki, między innymi mróz i suszę.
Po posadzeniu pnącza należy solidnie podlać. Ziemię wokół nich warto przykryć kilkucentymetrową warstwą kory.
Jak pielęgnować rośliny pnące posadzone w ogrodzie?
- Podlewanie roslin pnąchych
Regularnie podlewamy młode rośliny, szczególnie pnącza rosnące przy budynku z dachem, który ma duży okap, oraz przy południowej elewacji czy ścianie ogrodzenia. Starsze rośliny są znaczenie bardzie odporne na brak wody, ale jeżeli susza trwa długo, je też należy podlać.
- Nawożenie roślin pnących
Pierwszy raz zasila się pnącza na przykład kompostem, w następnym roku po posadzeniu. Jeżeli gleba jest przykryta korą, rozgarnia się ją i rozkłada 2-3 cm dojrzałego nawozu (kompost nie może być świeży) i ponownie przysypuje korą. Można też stosować nawozy mineralne – najlepiej wolno działające, ponieważ zawarte w nich substancje odżywcze powoli przenikają do ziemi w miarę, jak są pobierane przez korzenie. Pnącza zasila się nimi wiosną. Jeżeli ziemia w ogrodzie jest żyzna, a pnącza są w dobrej kondycji i dobrze rosną, można zrezygnować z ich nawożenia lub zastosować połowę dawki preparatu.
- Przycinanie roślin pnących
Tuż po posadzeniu należy przyciąć pnącze mniej więcej o połowę. Wkrótce wypuści dużo nowych pędów i będzie bardziej gęste. W kolejnych latach usuwa się pędy chore, przemarznięte, połamane oraz te, które nadmiernie się rozrosły i zagłuszają otoczenie. Poza tym niektóre pnącza wymagają specjalnego cięcia, które zwiększy kwitnienie bądź owocowanie, na przykład powojniki, glicynie, aktinidie i winorośle.
Nie wolno pozwolić na to, by rośliny pnące zarastały rynny, wspinały się na przewody energetyczne lub linie telefoniczne. Silnie rosnące pnącza są bardzo ciężkie (ważą nawet 3 tony) i mogą je oberwać. Poza tym spadające do rynien jesienią liście mogą zapychać odpływ wody. Trzeba też pilnować, aby pnącza nie zarastały dachu, bo ich pędy mogą unosić dachówki, a zimą zatrzymywać śnieg. Pnącza silnie rosnące, takie jak winorośle czy rdest Auberta, dobrze jest przycinać co roku.
