Niebieska herbata. Klitoria ternateńska - roślina na niebieską herbatę
Niebieska herbata? To brzmi wręcz abstrakcyjnie! Tymczasem właśnie taki kolor można uzyskać po zaparzeniu klitorii ternateńskiej (Clitoria ternatea), znanej jako „groszek motylkowy”. W dodatku uzyskiwany napar ma cenne właściwości lecznicze.
Spożywanie niebieskiej herbaty pomaga na zdrowie, chociaż jej walory smakowe są gorsze od tradycyjnej używki. Smak określa się jako ziemisty. Kojarzy się nieco z mieszankami ziołowymi. Natomiast napój ma faktycznie niebieskie lub turkusowe, dość wyraziste zabarwienie. Można zaskoczyć nim domowników oraz gości. Niebieską herbatę otrzymamy po zaparzeniu klitorii ternateńskiej.
Ziołowe herbatki. Rośliny i kwiaty z ogrodu na zdrowe herbatki ziołowe >>>
Klitoria tornateńska - co to za roślina?
Klitoria ternateńska (łac. Clitoria ternatea, ang. Butterfly Pea Te) to egzotyczna roślina uprawiana w Azji i od wieków znana w medycynie ajurwedyjskiej. Prawdopodobnie pochodzi z Afryki. W rzeczywistości, pomimo nazwy „niebieska herbata”, nie ma nic wspólnego z krzewem herbacianym. Jest natomiast kuzynem znanego w Polsce warzywa – bobu. Należy do rodziny bobowatych (Fabaceae). To pnącze wykształcające niebieskie (rzadziej różowe i białe) kwiaty, które najczęściej wykorzystuje się w formie naparu. Kwiaty osiągają średnicę 3-4 cm. Właściwości lecznicze mają również jej jajowate, ostro zakończone liście. Owoce to płaskie, lekko owłosione strąki osiągające długość od kilku do kilkunastu centymetrów. Zawierają od sześciu do dziesięciu nasion.
Niebieskie kwiaty w ogrodzie - najpopularniejsze rośliny ogrodowe kwitnące na niebiesko >>>
Autor: GettyImages
Klitoria ternateńska
W krajach o umiarkowanym klimacie klitoria ternateńska jest uprawiana również w przydomowych ogrodach i parkach jako gatunek ozdobny. Tak jak pozostałe rośliny bobowate, wzbogaca podłoże w azot. Łacińska nazwa rośliny nawiązuje do kształtu kwiatów przypominających kobiece narządy płciowe (clitoris – łechtaczka). Nieznany jest drugi człon nazwy. Być może pochodzi od indonezyjskiej wyspy Ternat. W Indiach kwiaty są przyporządkowane wojowniczej bogini Durga.
Przygotowanie niebieskiej herbaty z kwiatów klitorii
Do przyrządzenia herbaty służą zasuszone kwiaty. Przygotowanie niebieskiej herbaty jest bardzo proste: kilka kwiatów należy zalać wrzątkiem i odstawić do lekkiego wystygnięcia. Można szklankę lub kubek dodatkowo przykryć naczyniem.
Jako ciekawostkę traktuje się reakcję, jaka zachodzi po dodaniu soku cytrynowego. Wtedy jasna, niebieska herbata przebarwia się różowofioletowo lub fioletowo (w zależności od ilości soku). Kolor zależy od kwasowości. Klitoria może być dodatkiem do tradycyjnej herbaty (umieszcza się wtedy 1-2 kwiaty).
Napar jest wykorzystywany nie tylko do bezpośredniego spożycia, ale również do barwienia potraw i drinków. Pod tym względem przypomina kurkumę i szafran, chociaż oczywiście pozwala uzyskać inną barwę. W szczególności jest widoczna przy barwieniu ryżu i makaronów. Kwiaty można zapiekać w cieście. Poza kwiatami do celów leczniczych służą liście oraz korzenie. W krajach występowania, np. w Tajlandii, z klitorii wytwarza się syrop.
Autor: GettyImages
Klitoria jest tworzy lekko zdrewniałą podstawę, z której wyrastają delikatne, ulistnione pędy z kwiatami
Właściwości lecznicze klitorii ternaneńskiej
Kwiaty klitorii ternateńskiej zawierają wiele związków aktywnie czynnych, w tym antocyjany, flawonoidy (delfinidyna, kempferol, kwercetyna, mirycetyna), laktony (aparajityna), fitosterole (sitosterol) oraz terpenoidy (m.in. taraxerol). W liściach znajdują się również triterpenoidy, glikozydy oraz alkaloidy.
Jak działa niebieska herbata?
- poprawia zdolności umysłowe, usprawnia pracę mózgu, zwiększa poziom koncentracji, ułatwia uczenie się;
- działa przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie;
- działa przeciwbólowo – zmniejsza stopień odczuwania bólu;
- pomaga walczyć ze stresem, ogranicza napady lęku, uspokaja i poprawia samopoczucie;
- pozwala wyciszyć się, co ma duże znaczenie przy bezsenności;
- wspomaga usuwanie wolnych rodników, co opóźnia procesy starzenia i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych;
- nadaje się do detoksykacji krwi, usprawnia przemianę materii;
- zaleca się spożywać ją przy przewlekłym zapaleniu oskrzeli, kaszlu i przeziębieniu;
- ogranicza przyswajanie glukozy.
Dodatkowo kwiaty klitorii służą jako kosmetyk do wzmacniania włosów. Ekstrakt z korzenia jest używany jako lek przeciwastmatyczny. Być może roślina wspomoże leczenie zaburzeń poznawczych u osób chorych na Alzheimera. Ten obszar wymaga dalszych badań.
Zioła i owoce na zimę – rozgrzewające napary, kompoty i herbatki >>>
Niebieska herbata to nietypowy produkt, który w Polsce traktuje się jako ciekawostkę. Warto poeksperymentować w tym temacie używając „groszku motylkowego” jako naturalnego, wszechstronnie działającego leku, a także barwnika.
