Kurkuma - egzotyczna roślina w domu. Jak pielęgnować kurkumę w doniczce?
Kurkuma to popularna przyprawa w polskiej kuchni, służy do nadawania potrawom barwy i wyrazistego, gorzkawego smaku. Wiele mówi się o właściwościach leczniczych kurkumy. Mamy przy tym dobrą wiadomość: niektóre gatunki kurkumy można uprawiać w domu lub ogrodzie. Jak uprawiać i pielegnować kurkumę w doniczce?
Autor: Biuro Kwiatowe Holandia (www.flowercouncil.co.uk)
Kurkuma to efektowna roślina ozdobna o okazałych liściach i dekoracyjnych się kwiatostanach
Spis treści
- Gatunki kurkumy do uprawy w doniczkach
- Jak wygląda kwiat kurkuma?
- Czy kurkuma jest wieloletnia?
- Kurkuma - wymagania
- Jak sadzić kurkumę w doniczce?
- Jak pielęgnować kurkumę w doniczce?
- Kurkuma zimowanie - jak przechować kurkumę przez zimę?
- Kurkuma właściwości lecznicze
- Kurkuma - zastosowanie w kuchni
Kurkuma to egzotyczna roślina pochodząca z Indochin. Należy do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae).
Gatunki kurkumy do uprawy w doniczkach
- U nas coraz częściej uprawia się kurkumę wąskolistną (Curcuma alismatifolia) jako roślinę ozdobną. To gatunek wbrew pozorom niezbyt trudny w uprawie, polecany nawet osobom początkującym.
- Dużo bardziej pracochłonna w uprawie jest kurkuma długolistna (Curcuma longa), którą w krajach o cieplejszym klimacie uprawia się masowo pod produkcję wartościowego surowca – kłącza kurkumy. W tym przypadku można spróbować samodzielnej, amatorskiej uprawy, ale uzyskanie dobrej jakości plonu jest sprawą losową. Wciąż jednak jest to efektowna roślina ozdobna o okazałych liściach i dekoracyjnych się kwiatostanach.
Przeczytaj też:
- Kwiaty domowe zielone, czyli rośliny doniczkowe o ozdobnych zielonych liściach
- Owoce egzotyczne z domowej uprawy w doniczce
Jak wygląda kwiat kurkuma?
Kurkuma długolistna (ostryż długolistny) osiąga zwykle około 100 cm wysokości. Liście są lancetowate, ostro zakończone, szerokie (nawet do 15 cm). Kwiaty ukazują się na długich i nagich pędach kwiatostanowych. Kwiatostanem jest zielonkawy kłos. Trzykrotne kwiaty mają rurkowaty kielich i żółtawą barwę. Najważniejszym organem jest kłącze: grube, jajowate lub gruszkowate.
Nie przegap:
Czy kurkuma jest wieloletnia?
Kurkuma długolistna to bylina, w cieplejszych krajach zaleca się zmianę stanowiska co 4-5 lat. W Polsce ze względu na mrozy lepsze jest coroczne sadzenie (lub wysadzanie do pojemników przechowywanych w pomieszczeniu).
Autor: Biuro Kwiatowe Holandia (www.flowercouncil.co.uk)
Kurkuma to efektowna roślina ozdobna o okazałych liściach i dekoracyjnych się kwiatostanach
Kurkuma - wymagania
Kurkumę wąskolistną z reguły uprawia się jako doniczkową roślinę pokojową, okresowo także jako roślinę balkonową i tarasową. Uprawa kurkumy długolistnej może natomiast udać się pod osłonami, np. w szklarni.
- Kurkuma uprawa - stanowisko. Dla kurkumy należy wybrać stanowisko słoneczne. Ważne jest poranne słońce, kurkuma dobrze reaguje na popołudniowe lekkie zacienienie.
- Kurkuma uprawa - podłoże. Kurkuma lubi żyzne, bogate w składniki pokarmowe podłoża o lekko kwaśnym odczynie. Gleba musi być stale umiarkowanie wilgotna (ale nie mokra). Przesuszenie powoduje utratę liści i kwiatów.
Jak sadzić kurkumę w doniczce?
Kłącze kurkumy należy umieścić w gruncie pod osłonami w środku wiosny. Okazy uprawiane w pojemnikach w domu sadzi się już w marcu. Głębokość sadzenia to około 10 cm. Odległość pomiędzy roślinami powinna wynosić 35-40 cm.
Jak pielęgnować kurkumę w doniczce?
Ważne zabiegi w uprawie kurkumy to regularne, nawet codzienne podlewanie, nawożenie (raz w miesiącu, np. nawozami wieloskładnikowymi w płynie) i odchwaszczanie. Po przekwitnięciu ogranicza się podlewanie i zaprzestaje nawożenia.
Kurkuma zimowanie - jak przechować kurkumę przez zimę?
Na przełomie października i listopada roślinie zaczynają zasychać liście i kurkuma wchodzi w trzymiesięczny okres spoczynku. W tym czasie należy trzymać ją w pomieszczeniu, w którym temperatura wynosi ok. 15 st. C, przestać nawozić i ograniczyć podlewanie. Dopiero w marcu można rozpocząć ponownie podlewanie i nawożenie.
Przeczytaj też:
- Rośliny ananasowate (bromeliowate) do domowej uprawy w doniczkach. Warunki uprawy i pielęgnacji
- Cytrusy w doniczce. Jak uprawiać cytrusy w domu?
Kurkuma właściwości lecznicze
Surowcem leczniczym (i przyprawą) u ostryżu długolistnego jest kłącze kurkumy. Jego najważniejszym składnikiem, który odpowiada zarówno za specyficzny smak, wygląd jak i właściwości lecznicze, jest kurkumina.
Kurkuma ma szereg zastosowań:
- pobudza wydzielanie żółci i enzymów trawiennych,
- pomaga w różnych dolegliwościach układu pokarmowego,
- zwalcza infekcje wirusowe i bakteryjne,
- likwiduje grzyby,
- zwiększa ogólną odporność organizmu,
- działa ochronnie na komórki wątroby,
- obniża poziom cukru we krwi,
- wykazuje właściwości antynowotworowe, pomagając w leczeniu wielu nowotworów.
Nie należy jednak traktować kurkumy jako leku - to środek pomocniczy. Mniej znane działanie kurkumy to pozytywny wpływ na oczy. Wspomaga leczenie zapalenia spojówek, jaskry, zespołu suchego oka i retinopatii.
Uwaga! Kurkumy nie powinny spożywać kobiety w ciąży!
Jako kosmetyk (maseczka, olejek) warto wykorzystywać kurkumę do pielęgnacji cery tłustej i przebarwionej. Likwiduje przebarwienia, działa przeciwzapalnie i antyseptycznie. Żółty odcień na skórze można zmyć maślanką lub jogurtem.
Kurkuma - zastosowanie w kuchni
Sproszkowane kłącze kurkumy na intensywną pomarańczowo-żółtą barwę i gorzkawy smak zbliżony nieco do musztardy. Właściwości barwiące kurkumy są szeroko wykorzystywane, m.in. do nadawania koloru daniom z makaronu, ryżu, kaszy czy zupom. To dużo tańszy zamiennik dla najdroższej przyprawy świata – szafranu. W gotowych produktach kupowanych w sklepie jest oznaczona jako E100.
W kuchni indyjskiej kurkuma to jedna z najważniejszych przypraw, będąca składnikiem curry. Obecnie jest popularna na całym świecie, także w Polsce. Często dodaje się ją do potraw duszonych i pieczonych. Nadaje się także do zup, sosów, potraw z jaj, a także dań ciężkostrawnych. Nie można przesadzać z ilością, aby nie zdominowała smaku potraw. Nie jest jednak aż tak mocna jak cayenne czy aromatyczna jak mieszanka ziół prowansalskich. Ćwierć łyżeczki zwykle wystarczy na przyprawienie dań dla 4-osobowej rodziny (to oczywiście umowna ilość). Przyprawy mielonej dodaje się nieco więcej niż świeżej. Surowe kłącze kurkumy ma bardziej pikantny smak. Powinno się je przechowywać w lodówce, zachowuje trwałość do trzech tygodni (w szczelnych opakowaniach lub owinięta np. aluminium).
