Najpopularniejsze gatunki czeremchy i ich uprawa w ogrodzie. Co można zrobić z owoców czeremchy?
Czeremcha to roślina, którą często spotkać można w lasach czy na łąkach. W maju czeremcha zachwyca pachnącymi białymi kwiatami, a jesienią - kulistymi owocami, które do tego są jadalne. Poznaj najpopularniejsze gatunki czeremchy do ogrodu. Dowiedz się, co można zrobić z owoców czeremchy.
Autor: GettyImages
Miąższ owoców czeremchy pospolitej można jeść bez obaw na surowo, ale jeśli mammy obawy - wystarczy poddać je obróbce termicznej
Spis treści
- Czeremcha pospolita
- Czeremcha amerykańska
- Czeremcha wirginijska
- Uprawa i wymagania czeremchy
- Zastosowanie czeremchy w ogrodzie
- Czeremchy mają jadalne owoce
- Co zawierają nasiona czeremchy?
- Przepis na nalewkę z owoców czeremchy
Drzewa i krzewy są ważnym elementem każdego ogrodu, dlatego do najczęściej wybieramy te najbardziej popularne i najmniej zawodne. Obok nich warto jednak posadzić rośliny mniej znane, które ciekawie uzupełnią klasyczne nasadzenia i staną się nowym akcentem dekoracyjnym. Do takich roślin należą między innymi czeremchy, które docenili nawet twórcy filmu „Jasminum”, przypisując nazwę drzewa jednemu ze swoich bohaterów. Rodzaj, do którego należą czeremchy skupia około 20 gatunków roślin, ale najpopularniejsze są trzy z nich:
- czeremcha pospolita, zwana też czeremchą zwyczajną (łac. Prunus padus, syn. Prunus avium)
- czeremcha amerykańska (łac. Prunus serotina),
- czeremcha wirginijska (Prunus virginiana).
Czeremcha pospolita
W ogrodach i na stanowiskach naturalnych najbardziej rozpowszechniona jest czeremcha pospolita (czeremcha zwyczajna, Prunus padus), będąca niedużym drzewem lub okazałym krzewem (ok. 15 m wysokości), tworzącym liczne odrosty korzeniowe. Przez cały sezon jej największą ozdobą są długie, przewieszające się do dołu pędy, pokryte dużymi, eliptycznymi, zielonymi, matowymi z wierzchu liśćmi, jednak wiosną (w kwietniu i maju) na pierwszy plan wysuwają się białe, nieduże kwiaty, zebrane w gęste, zwisające, groniaste kwiatostany. Kwiaty czeremchy pospolitej wydzielają silny zapach, który dla jednych jest bardzo atrakcyjny, dla innych natomiast nieprzyjemny. Po przekwitnieniu kwiatów na pędach zawiązują się liczne, zebrane w wiszące grona owoce, będące przysmakiem wielu ptaków.
Gatunek ma też kilka ciekawych odmian, w tym m.in.:
- 'Colorata' kwitnąca na różowo i podsiadająca bordowo-zielone liście oraz brunatnoczerwone pędy,
- 'Nane' - niewielka, dorastająca do 3-4 m wysokości.
Zobacz: galerię zdjęć czeremchy pospolitej
Autor: GettyImages
Miąższ owoców czeremchy pospolitej można jeść bez obaw na surowo, ale jeśli mammy obawy - wystarczy poddać je obróbce termicznej
Czeremcha amerykańska
Innym popularnym gatunkiem czeremchy jest pochodząca z Ameryki Północnej czeremcha amerykańska (Prunus serotina) nazywana też późną. Od swojej kuzynki różni się głównie wielkością (dorasta do 25-30 m wysokości) oraz późniejszym terminem kwitnienia (maj-czerwiec) i owocowania. Jej liście są z wierzchu błyszczące, natomiast groniaste kwiatostany mniejsze i wzniesione. Owoce tego gatunku są też większe i słodsze niż owoce czeremchy pospolitej.
Poznaj też: Cytryniec chiński - pnącze ozdobne o jadalnych owocach
Zobacz galerię zdjęć czeremchy amerykańskiej
Autor: GettyImages
Owoce czeremchy amerykańskiej są większe i słodsze niż owoce czeremchy pospolitej
Czeremcha wirginijska
W ogrodach można też czasem spotkać jedną z odmian czeremchy wirginijskiej 'Shubert' (Prunus virginiana). Roślina dorasta do 3-4 m i rodzi bardzo ładne, owalne, błyszczące z wierzchu liście, które początkowo są zielone, a później bordowoczerwone. Białe, drobne kwiaty pojawiają się w maju, a owoce dojrzewają latem.
Uprawa i wymagania czeremchy
Wszystkie spotykane w ogrodach czeremchy to rośliny mało wymagające i łatwe w uprawie. Najlepiej czują się na żyznych, umiarkowanie wilgotnych podłożach i widnych stanowiskach, ale potrafią przystosować się też do gorszych warunków i słabszego nasłonecznienia. Dobrze znoszą również suszę i są całkowicie mrozoodporne.
Poznaj byliny i krzewy ozdobne najbardziej wytrzymałe na mróz
Zastosowanie czeremchy w ogrodzie
Rośliny nadają się jednak tylko do większych ogrodów, gdyż z pomocą rozłogów korzeniowych mocno się rozrastają (czeremcha amerykańska i wirginijska zostały nawet uznawane za gatunki inwazyjne, mogące zagrozić naszej rodzimej florze). Wyjątkiem są jedynie ich niższe odmiany, osiągające mniejsze rozmiary i nadające się do uprawy nawet w niewielkich ogrodach. Można z nich tworzyć ładne kompozycje z innymi krzewami ozdobnymi (np. kwitnącymi wiosną jaśminowcami czy lilakami) lub gęste szpalery.
Ze względu na malowniczy, zwisający pokrój, czeremchy dobrze prezentują się też jako solitery. Niektóre odmiany nadają się także do szczepienia i prowadzenia w formie piennej.
Czeremchy mają jadalne owoce
Czeremchy są jednak nie tylko bardzo dekoracyjne, ale też użytkowe, gdyż ich owoce są jadalne nie tylko dla ptaków, ale też dla nas (bez pestek, które zawierają związki cyjanogenne). Dojrzałe jagody są słodkie i soczyste, ale mdłe w smaku, dlatego nie sprawdzają się jako owoce deserowe (spożywane na surowo w większych ilościach, mogą powodować problemy trawienne). Są natomiast doskonałym surowcem do wyrobu soków, dżemów, konfitur czy nalewek (warto dodać do nich inne, kwaśniejsze owoce np. pigwę). Ich miąższ to źródło cennych składników ożywczych, w tym odpowiadających za ciemną barwę antocyjanów.
Niektórzy przypisują owocom czeremchy właściwości trujące, co jednak nie do końca jest prawdą, bo chociaż w miąższu znajdują się substancje o lekko toksycznym działaniu, w niewielkich ilościach nie zagrażają naszemu zdrowiu, a po podczas obróbki termicznej ulegają całkowitemu rozpadowi.
Co zawierają nasiona czeremchy?
Gorzej wygląda sprawa z nasionami czeremchy, które faktycznie zawierają związki cyjanogenne, mogące przekształcić się w trujący cyjanowodór. Z tego względu owoce przeznaczone do przetwarzania należy wcześniej pozbawić pestek (np. przecierając przez sito), a jeśli mają być użyte w całości, np. do przygotowania nalewki, po zasypaniu cukrem nie mogą stać dłużej niż kilka dni, a uzyskany z nich sok powinien być przecedzony przez sito.
Przepis na nalewkę z owoców czeremchy
Przepisów na przyrządzenie nalewki z czeremchy jest całkiem sporo, dlatego warto z nimi poeksperymentować. Można na przykład przygotować nalewkę z syropu owocowego, który uzyskamy zasypując obrane, umyte owoce cukrem (na 2 kg owoców 1 kg cukru) i odstawiając je w ciepłe miejsce na 2-3 dni. Otrzymany sok przecedzamy przez sito i łączymy z 1 litrem spirytusu. Owoce zalewamy 1/5 l wódki i odstawiamy na kolejne 2-3 dni, a następnie powstały płyn przecedzamy przez sito, dodajemy go do syropu zmieszanego ze spirytusem i odstawiamy w ciemne, ciepłe miejsce na około miesiąc.
Przeczytaj też:
Listen to "Murowane starcie" on Spreaker.
