Mącznica lekarska – urocza krzewinka, która zachwyca nie tylko wyglądem! Co warto wiedzieć o mącznicy lekarskiej?
Mącznica lekarska jest nieco rzadziej uprawianą i mniej znaną płożącą krzewinką, która może być urozmaiceniem niemal każdego ogrodu. Cenione są jej niezwykłe właściwości prozdrowotne, ale też walory ozdobne, niewielkie wymagania uprawowe i uniwersalne zastosowanie w ogrodach. Dlaczego warto posadzić mącznicę lekarską w ogrodzie?
Autor: GettyImages
Mącznica lekarska
Spis treści
- Czym wyróżnia się mącznica lekarska?
- Jak wygląda mącznica lekarska?
- Na co pomaga mącznica lekarska?
- Mącznica lekarska - warunki uprawy i pielęgnacja
- Gdzie sadzić mącznicę w ogrodzie?
Czym wyróżnia się mącznica lekarska?
Mącznica lekarska (łac. Arctostaphylos uva-ursi), nazywana też niedźwiedzim gronem, należy do licznej rodziny roślin wrzosowatych (Ericaceae). Pochodzi z chłodnych rejonów Ameryki Północnej i Azji, stąd jedną z jej zalet jest duża odporność na mróz (wytrzymuje spadki temperatur nawet poniżej -20°C). Można spotkać ją także na naturalnych stanowiskach w naszym kraju, gdzie jest rośliną chronioną.
Jak wygląda mącznica lekarska?
Mącznica lekarska jest niską, ścielącą się po ziemi, zimozieloną krzewinką. Jej elastyczne, płożące i łatwo ukorzeniające się pędy ścielą się po ziemi, osiągając około 1 m długości, a wysokość samej rośliny nie przekracza zwykle 10 cm. Uwagę zawracają nieduże (ok. 2 cm długości), skórzaste, zimozielone, lekko błyszczące odwrotnie jajowate liście, które na zimę przebarwiają się na brązowo. Pędy pokryte są brązową, łuszczącą się korą, a ich końcówki lekko wznoszą się ku górze.
Od kwietnia do czerwca pojawiają się biało-różowe, drobne, dzbanuszkowate kwiaty mącznicy, zebrane w grona i przyciągające wiele owadów pożytecznych (roślina miododajna). Po zakończeniu kwitnienia i jesienią mącznicę lekarską zdobią owoce: kuliste czerwone jagody, które są przysmakiem ptaków oraz niedźwiedzi (stąd potoczna nazwa rośliny).
Krzewy z czerwonymi owocami - jesienna ozdoba ogrodu i pożywienie dla ptaków
Na co pomaga mącznica lekarska?
Od lat mącznica lekarska jest ceniona w ziołolecznictwie, a surowcem leczniczym są liście mącznicy, zawierające cenne dla naszego zdrowia składniki (m. in. glikozydy fenolowe i kwasy organiczne). Dzięki temu mącznica wykazuje przede wszystkim działanie moczopędne, a także przeciwzakrzepowe i antyoksydacyjne.
Na bazie surowca zielarskiego pozyskiwanego z mącznicy produkowane są preparaty stosowane w leczeniu wielu schorzeń, w tym zakażenie bakteryjne dróg moczowych i zapalenie pęcherza moczowego, kamicy nerkowej, moczenie nocne oraz problemy żołądkowo-jelitowe związane z zaburzeniami flory bakteryjnej.
Mącznica znajduje zastosowanie także w przemyśle kosmetycznym – jej właściwości wykorzystuje się do produkcji preparatów łagodzących przebarwienia i stany zapalne skóry.
Autor: GettyImages
Mącznica lekarska
Mącznica lekarska - warunki uprawy i pielęgnacja
- Jak większość roślin z rodziny wrzosowatych, mącznica najlepiej rozwija się, rosnąc w kwaśnym, dość żyznym, ale przepuszczalnym, luźnym podłożu.
- Do optymalnego rozwoju potrzebuje w pełni nasłonecznionych stanowisk, ale poradzi sobie też w lekkim półcieniu. Warto sadzić ją w miejscach zacisznych, osłoniętych od wiatru i tam, gdzie będzie miała odpowiednio dużo przestrzeni (krzewinka znacznie rozrasta się na boki).
- Najlepiej sadzić w ogrodzie dobrze ukorzenione okazy mącznicy, zakupione w doniczkach w szkółkach lub sklepach czy centrach ogrodniczych. Najlepsze warunki do przyjęcia się młode sadzonki będą miały, gdy posadzimy je wiosną lub jesienią.
- Warto pamiętać o umiarkowanym, ale dość systematycznym podlewaniu mącznicy, szczególnie młodych roślin i w okresie wiosenno-letnim (nadmiar wilgoci może jednak powodować zamieranie korzeni i rozwój chorób grzybowych).
- Zwykle mącznica lekarska nie wymaga nawożenia, ale przed posadzeniem warto wzbogacić glebę kompostem. W sezonie można też stosować nawozy mineralne do roślin kwasolubnych.
- Choć mącznica jest rośliną o wysokiej mrozoodporności, to nowo posadzone egzemplarze (przez dwa pierwsze sezony) warto osłaniać w czasie surowych zim (np. okrywając gałązkami iglastymi lub białą agrowłókniną).
Gdzie sadzić mącznicę w ogrodzie?
Dzięki niskiemu, płożącemu się pokrojowi mącznica często wykorzystywana jest jako roślina okrywowa pod większymi krzewami lub drzewami. Dobrze będzie prezentować się też w kompozycjach z innymi roślinami wrzosowatymi, takimi jak np. wrzosy, wrzośce, azalie, kalmie, pierisy lub z bylinami i karłowymi odmianami iglaków. Ponadto, można sadzić mącznicę na rabatach żwirowych, skalnych oraz stosować do obsadzania skarp, murków czy nawet wyższych pojemników, skąd jej długie pędy będą dekoracyjnie się zwieszać.
Przeczytaj też:
- Rośliny na skarpę - jakie wybrać? Tak można ładnie zaaranżować skarpę w ogrodzie
- Jak założyć wrzosowisko w ogrodzie?
