Lepiężnik - bylina o ogromnych liściach. Wymagania, uprawa, właściwości lepiężnika
Lepiężniki w naturze rosną nad brzegami zbiorników wodnych, w nadrzecznych zaroślach lub wilgotnych lasach. Ze względu na charakterystyczne, dekoracyjne, olbrzymie liście, lepiężnik sadzony jest w parkach i dużych ogrodach w sąsiedztwie stawów. Jakie wymagania i właściwości lecznicze ma lepiężnik?
Lepiężniki (Petasites) to byliny z rodziny astrowatych (Asteraceae), należące do najwcześniej zakwitających roślin - ich kwiaty pojawiają się jeszcze przed rozwojem liści (w marcu i kwietniu).
Spis treści
- Czym wyróżnia się lepiężnik?
- Gatunki lepiężników
- Jakich warunków uprawy potrzebuje lepiężnik?
- Gdzie sadzić lepiężnik?
- Właściwości lecznicze lepiężnika
Czym wyróżnia się lepiężnik?
Najczęściej spotykany jest lepiężnik różowy (Petasites hybridus), którego drobne, różowe kwiaty, zebrane w wiechowate kwiatostany, osadzone na szczycie pojedynczego pędu kwiatostanowego (długości do 30-40 cm), pojawiają się w połowie marca. Po zakończeniu kwitnienia pęd zaczyna szybko przyrastać i pojawiają się tzw. liście odziomkowe wyrastające bezpośrednio z kłącza. W szybkim tempie stają się one bardzo duże – dorastają do kilkudziesięciu centymetrów średnicy, a pęd kwiatostanowy przyrasta na długość nawet 1 m. Zielone liście w zarysie są sercowato-nerkowate, piłkowane na brzegu, osadzone na długich ogonkach.
Lepiężniki tworzą zwykle duże, jednogatunkowe grupy, często zagłuszając rozwój innych roślin – z tego powodu uznawane są za rośliny inwazyjne.
Łacińska nazwa lepiężnika - Petasites - pochodzi od greckiego słowa petasos, oznaczającego „nakrycie głowy” i odnoszące się do dużych liści tych roślin.
Gatunki lepiężników
Oprócz lepiężnika różowego znanych jest jeszcze kilka innych gatunków. Jednym z nich jest pochodzący z Chin i Japonii lepiężnik japoński (Petasites japonicus). Osiąga około 1 m wysokości, kwitnie na biało lub różowo, a kwiaty mają słodkawy zapach. Sadzony jest jako roślina ozdobna w parkach, pod koronami drzew lub w arboretach.
We florze Polski najczęściej spotkać można:
- lepiężnik biały (Petasites albus) – częściej spotykany na terenach górskich,
- lepiężnik wyłysiały (Petasites kablikianus) – drobniejsze liście i kwiaty, częściej występuje w górach,
- lepiężnik kutnerowaty (Petasites spurius) – łodygi i spód liści pokryty białawym, gęstym kutnerem.
Autor: GettyImages
Drobne, różowe kwiaty lepiężnika różowego zebrane w wiechowate kwiatostany
Jakich warunków uprawy potrzebuje lepiężnik?
Lepiężnik zdecydowanie preferuje miejsca półcieniste. Najlepiej rośnie w głębokiej, żyznej, stale wilgotnej i kwaśnej glebie, ale daje sobie radę także na przeciętnych (ale wilgotnych) glebach, a jeśli zapewnimy mu stałe nawadnianie, może rosnąć także na stanowiskach słonecznych. Nie wymaga specjalnej pielęgnacji i jest odporny na mróz (znosi temperaturę poniżej -20 °C). Najlepiej sadzić w ogrodzie zakupione młode sadzonki wyprodukowane w pojemniku – przy nasadzeniach w większych grupach zaleca się sadzić 3 sztuki na powierzchni 1m².
Przeczytaj też: Najpopularniejsze byliny ogrodowe o dużych, dekoracyjnych liściach >>>
Gdzie sadzić lepiężnik?
Lepiężniki wykorzystuje się do nasadzeń grupowych w ogrodach lub parkach. Sadzi się je głownie w sąsiedztwie zbiorników lub cieków wodnych, ale także na większych powierzchniach nawadnianych trawników. Z powodzeniem można uprawiać je w pojemnikach ustawianych na przykład na tarasach, pod warunkiem, że pojemniki będą odpowiednio duże, a podłoże w nich będzie stale wilgotne.
Przeczytaj też:
Najładniejsze byliny na balkon i taras. Wybieramy wieloletnie rośliny na balkon >>>
Właściwości lecznicze lepiężnika
Od dawna wykorzystywane są także zdrowotne zalety lepiężnika. Surowcem leczniczym są kłącze oraz liście lepiężnika, a preparaty powstałe na ich bazie kupić można w aptekach lub sklepach zielarskich. Zalecane są one do leczenia i łagodzenia głównie migren i innych bólów głowy, a także różnych dolegliwości skórnych (np. ciężko gojących się ran, trądziku, łuszczycy). Ponadto stosowane są w leczeniu i łagodzeniu objawów chorób układu oddechowego i płuc, a także alergii (łzawienie, katar i zatkany nos).
Preparaty z lepiężnika działają uspokajająco, przeciwzapalnie, rozkurczowo, moczopędnie, poprawiają trawienie, a także wspomagają oczyszczanie organizmu z niebezpiecznych wolnych rodników. Dodatkowo preparaty lecznicze powstałe na bazie lepiężnika wzmacniają naczynia krwionośne, wpływają na odpowiedni poziom ciśnienia tętniczego oraz cukru we krwi.
Należy jednak z dużą ostrożnością stosować wszelkie preparaty z lepiężnika oferowane w sprzedaży (szczególnie te z niepewnych źródeł), ponieważ roślina zawiera alkaloidy mogące działać toksycznie, a nierzadko i rakotwórczo. Zwykle produkty lecznicze są wolne od szkodliwych substancji, ale zawsze warto zachować ostrożność i dobrze sprawdzić wiarygodność sprzedawcy.
Polecany artykuł:
