Jak zaplanować ogród warzywny? Od czego zacząć zakładanie ogrodu warzywnego?
Ogród warzywny może być równie dekoracyjny jak ogród kwiatowy lub skalny. Aby to osiągnąć, wystarczy atrakcyjnie go zaplanować i pielęgnować przez cały sezon – od kwietnia do końca października. Od czego zacząć zakładanie ogródka warzywnego? Co warto w nim mieć? Jak rozplanować warzywnik?
Autor: GettyImages
Wielkość ogródka warzywnego warto dopasować do liczebności rodziny, a rodzaj uprawianych warzyw do upodobań
Spis treści
- Plan ogródka warzywnego
- Od czego zacząć zakładanie ogrodu warzywnego? - ważne jest miejsce!
- Jak założyć ogród warzywny? - kolejność prac
- Siejemy i sadzimy rośliny w ogrodzie warzywnym
- Pielęgnacja roślin w ogrodzie warzywnym
Jeszcze nie tak dawno temu ogródek warzywny był zakładany obowiązkowo przy każdym domu. Wtedy chodziło o to, by mieć warzywa. Teraz ich uprawy nie traktujemy w kategoriach obowiązku, lecz przyjemności. Chcemy też mieć pewność, że warzywa, które jemy, są zdrowe i pozbawione chemii. Poza tym zawsze są świeże, bo można je zrywać tuż przed przyrządzeniem.
Plan ogródka warzywnego
Przygotowany przez nas projekt prezentuje ogródek warzywny o wymiarach 7,2 x 7,2 m i ma powierzchnię nieco ponad 50 m². Składa się z 11 symetrycznie rozmieszczonych poletek. Są one oddzielone od siebie ścieżkami zapewniającymi wygodne dojście do wszystkich części ogródka. Przez środek prowadzi szeroka na 0,5 m dróżka okalająca centralny placyk. Pozostałe ścieżki mają 30 cm szerokości. Poletka zaplanowano na szerokość 1,2 m, bo umożliwia to łatwy dostęp do wszystkich roślin, także tych na środku.
- Dziesięć poletek przeznaczonych jest na rosnące razem warzywa i kwiaty. Najmniejsze, kwadratowe, jest centralnym punktem ogródka, stanowiąc zarazem jego najwyższy punkt – są tu cztery 2-metrowe bambusowe tyczki związane u góry i obrośnięte fasolą. Ich miejsce może zająć pienna forma agrestu lub porzeczki, karłowe drzewko owocowe albo zegar słoneczny lub rzeźba ogrodowa. Brzeg poletka obsiany jest pietruszką naciową stanowiącą niski jadalny „żywopłot”. W rogach rosną aksamitki, a pozostałą część wypełniają zioła.
- Dwa poletka w centralnej części ogródka zajmują pomidory odmian wysokich posadzone przy 1,5-metrowych palikach. Prowadzenie pomidorów przy palikach na jeden lub dwa pędy zapewnia szybszy plon, który odznacza się lepszą jakością i mniejszą podatnością na choroby. Miejsca między pomidorami obsadzone są nagietkami, nasturcją karłową i aksamitkami.
- Najmniej widoczną część ogródka przeznaczono na rozsadnik, gdzie można uprawiać rozsadę sałaty, kapusty głowiastej, brukselki i jarmużu. Obok przewidziane jest miejsce dla roślin wieloletnich: rabarbaru, szczypiorku i szczawiu. Będą tam rosły co najmniej kilka lat.
Pozostałe poletka obsadzone zostały warzywami tak, by ogródek był atrakcyjny i zagospodarowany przez cały sezon. Te, które rosną dłużej: kapusta, selery lub pory, zostały uzupełnione sałatą, rzodkiewką oraz grochem dojrzewającymi, zanim warzywa późniejsze osiągną pełną wielkość. Mieszanie warzyw na poletkach ogranicza także zagrożenie chorobami i szkodnikami, na przykład sąsiedztwo marchwi i cebuli jest bezpośrednio związane z ochroną marchwi, cebula odstrasza bowiem jej najgroźniejszego szkodnika – połyśnicę marchwiankę. Ochronnie działa również nasturcja, która zwabia mszyce (tym samym oczyszczając z nich ogród) i odstrasza nicienie glebowe. Ponadto kwiaty zwabiają do ogródka pożyteczne owady.
Przeczytaj też:
Od czego zacząć zakładanie ogrodu warzywnego? - ważne jest miejsce!
Teren na ogród warzywny powinien być płaski, osłonięty od wiatru, słoneczny (co najmniej sześć godzin słońca dziennie), z dala od dużych drzew oraz wysokich żywopłotów, w pobliżu ujęcia wody. Pod uprawę warzyw najlepsza jest gleba żyzna i przepuszczalna, z dużą ilością substancji organicznej o pH 6-7. Przed rozpoczęciem uprawy do ziemi ogrodowej należy dodać kompostu.Teren pod ogródek powinien być też starannie odchwaszczony, szczególnie z roślin wieloletnich, takich jak perz, mlecz, komosa oraz oset.
Jak założyć ogród warzywny? - kolejność prac
- Po wyznaczeniu granicy ogródka – boków długości 7,2 m – przekopujemy ziemię, usuwamy chwasty i kamienie, dodajemy kompost (4 kg/m2) i mieszamy go z glebą.
- Po wyrównaniu i zagrabieniu powierzchni wytyczamy poletka za pomocą taśmy mierniczej, kołków i sznurka. Kołki wbijamy w rogi poletek i łączymy je sznurkiem.
- Obszary poza nim to ścieżki. Wybieramy z nich ziemię na głębokość około 5 cm i rozkładamy ją równomiernie na sąsiadujących ze ścieżką poletkach.
- Później ścieżki należy starannie udeptać.
- Można je wysypać korą, wyłożyć słomą, sianem lub skoszoną trawą. Zapobiega to wzrostowi chwastów i pojawianiu się błota.
- Sznurki i kołki wytyczające poletka zostawiamy do momentu obsadzenia i obsiania ogródka, czyli do początku czerwca, aby uniknąć ponownego mierzenia, gdy na przykład nieobsadzone zagony „rozmyją się” po deszczu.
- Trwalszym rozwiązaniem jest zbicie z desek ram wyznaczających każde poletko.
Nie przegap:
Siejemy i sadzimy rośliny w ogrodzie warzywnym
Warzywa powinny być sadzone i wysiewane zgodnie z zalecaniem na opakowaniu. Nieprzestrzeganie terminów siewu warzyw może pogorszyć jakość plonu lub go obniżyć, a w skrajnych przypadkach może spowodować całkowitą utratę roślin.
Warzywa powinny też mieć odpowiednią, zgodną z zaleceniami, przestrzeń do wzrostu i rozwoju. Tuż po założeniu, w początkowym okresie wzrostu, ogródek będzie wyglądał na mało wykorzystany, wręcz pusty. Mimo wszystko należy oprzeć się pokusie dosadzania i dosiewania. Rośliny w miarę upływu czasu wypełnią wolne przestrzenie.
Pielęgnacja roślin w ogrodzie warzywnym
- Odchwaszczanie ogrodu warzywnego. Chwasty trzeba usuwać przez cały sezon. W przypadku warzyw wysiewanych wprost do gruntu, szczególnie pietruszki i marchwi, które kiełkują około trzech tygodni, należy pielić ziemię bardzo ostrożnie, aby nie uszkodzić małych, prawie jeszcze niewidocznych siewek. Chwasty przy wschodzących roślinach usuwamy ręcznie, resztę poletek można motyczkować. Najlepiej wyrywać chwasty młode, gdy ich korzenie nie są jeszcze rozrośnięte i łatwo je wyciągnąć z ziemi bez naruszania sąsiednich roślin uprawnych.
- Podlewanie ogrodu warzywnego. Robimy to tylko wtedy, gdy jest absolutnie konieczne. W ten sposób zmuszamy rośliny do wykształcenia głębszego systemu korzeniowego, a co za tym idzie – większej odporności na suszę. Dlatego lepiej jest podlewać rzadziej, ale bardziej obficie, starając się nie moczyć liści.
- Nawożenie ogrodu warzywnego. Stosujemy jedynie nawozy naturalne, najlepiej kompost. Jesienią po zakończeniu sezonu i wiosną przed jego rozpoczęciem rozsypujemy 3-4 kg kompostu na 1 m² podłoża i delikatnie mieszamy go z wierzchnią warstwą gleby. W okresie uprawy tylko wyjątkowo wymagające rośliny, na przykład kapustę, można dodatkowo podsypać kompostem w dawce 0,5-1 kg na 1 m² gleby lub podlać rozcieńczoną gnojówką z pokrzywy.
- Ochrona roślin w ogrodzie warzywnym. Ogródek warzywny ze względów zdrowotnych i ekologicznych nie powinien być chroniony środkami chemicznymi. Stosujemy tylko ekologiczne metody zapobiegania chorobom i szkodnikom polegające przede wszystkim na stworzeniu roślinom bardzo dobrych warunków do wzrostu przez odpowiednią rozstawę, właściwy termin siewu, nawożenie, podlewanie oraz systematyczne odchwaszczanie. W przypadku wystąpienia chorób bądź szkodników ochrona polega na usuwaniu porażonych części lub całych roślin, ręcznym zbieraniu szkodników, odstraszaniu ich, zakładaniu pułapek i barier. Wspomagająco można stosować opryski preparatami ekologicznymi.
Przeczytaj też:
- Jak przyspieszyć zbiór warzyw? Oto sposoby na wcześniejsze plony!
- Warzywa łatwe w uprawie - 8 świetnych warzyw dla początkujących
