Dzbanecznik - roślinna żywa pułapka na owady. Możesz uprawiać go w domu!
Dzbanecznik (Nepenthes) to dość trudna w uprawie, ale spektakularna ozdoba wnętrz. Jak wskazuje nazwa, tworzy z liści charakterystyczne dzbany, które są pułapką dla owadów. Jakie warunki należy zapewnić dzbanecznikowi i jak go uprawiać w domu?
Autor: Magdalena Michalak
Dzbanecznik swój niezwykły wygląd zawdzięcza dzbankom, które stanowią pułapki na owady
Dzbaneczniki w naturze rosną w Azji. U nas uprawiane są jako pokojowe rośliny doniczkowe. Mają specyficzne wymagania i źle reagują na błędy uprawowe, ale gdy zapewnimy im dobre warunki, odwdzięczają się spektakularnym wyglądem.
Spis treści
- Gatunki dzbaneczników
- Dzbanecznik - jak działa roślinna pułapka?
- Uprawa dzbanecznika w domu - najważniejsze wymagania: światło, podłoże, wilgotność powietrza
- Jak pielęgnować dzbanecznik – najważniejsze zabiegi
Gatunki dzbaneczników
W sprzedaży spotyka się różne gatunki dzbaneczników, m.in.:
- dzbanecznik dwuostrogowy (Nepenthes bicalcarata),
- dzbanecznik skrzydlaty (Nepenthes alata),
- dzbanecznik krwisty (Nepenthes sanguinea),
- dzbanecznik Veitcha (Nepenthes veitchii).
Poszczególne gatunki dzbanecznika różnią się nieco wyglądem, np. wielkością i wybarwieniem „dzbanków”. Osiągają od kilku do nawet kilkudziesięciu centymetrów wysokości. Mają zbliżone wymagania i sposób uprawy. Zwykle sięgają po nie osoby bardziej obyte z „kwiatami”. Dzbaneczniki to rośliny owadożerne.
Dzbanecznik - jak działa roślinna pułapka?
Dzbankowate, zmodyfikowane liście dzbanecznika na obrzeżach (tzw. kołnierzu) pokryte są śliską substancją, która wabi owady. Gdy ofiara siada w takim miejscu często wpada do wnętrza dzbanka, który wypełniony jest płynami trawiennymi. Nie może się z niej wydostać i zostaje strawiona. W ten sposób roślina otrzymuje cenne związki pokarmowe, m.in. azotany. Dzbanki są wyposażone w półotwarte wieczka, które zapobiegają zalaniu liści w czasie deszczów.
Dzbaneczniki mają również typowe liście asymilacyjne. Dzięki fotosyntezie, a także trawieniu owadów, rośliny radzą sobie nawet w skrajnych warunkach, np. gdy rosną na glebach bardzo ubogich w składniki pokarmowe.
Zobacz dzbaneczniki w galerii zdjęć
Autor: Magdalena Michalak
Dzbanecznik swój niezwykły wygląd zawdzięcza dzbankom, które stanowią pułapki na owady
Uprawa dzbanecznika w domu - najważniejsze wymagania: światło, podłoże, wilgotność powietrza
Dzbanecznik ma duże wymagania świetlne, a jednocześnie jest zbyt delikatna, by tolerować bezpośrednie nasłonecznienie. Potrzebuje miejsca o dużej ilości światła rozproszonego, przez 12-14 godzin dziennie. Dlatego najlepiej ustawić ją blisko okna o wystawie południowej lub zachodniej. Dobrą osłoną przed słońcem jest firanka. W cieniu roślina jest słaba i delikatna, tworzy małe dzbanki, a na słońcu ulega poparzeniu.
Dzbanecznik lubi ciepło, od wiosny do jesieni temperatura powinna oscylować w granicach 20-25°C. Optymalne jest podłoże torfowe, dobrze przepuszczalne, z dodatkiem gruboziarnistego piachu i keramzytu.
Ważnym parametrem uprawy dzbanecznika jest wilgotność powietrza. Dzbanecznik najlepiej rośnie w warunkach szklarniowych (80-90%). Często choruje i jest atakowany przez szkodniki w pomieszczeniach, gdzie występuje problem suchego powietrza. Dlatego niektóre gatunki są uprawiane w specjalnych szklanych terrariach. Jeśli chcemy uprawiać dzbanecznik w domu, trzeba zwiększyć wilgotność powietrza wokół rośliny.
Dzbanecznik nie lubi zmiany miejsca (słabe przystosowywanie do nowych warunków) ani przeciągów. Zimą nie przestawia się go, natomiast należy nieco zmniejszyć częstotliwość podlewania.
Dzbaneczniki często uprawia się w wiszących pojemnikach. Efektownie wyglądają włożone do makram, np. przyczepionych do sufitu.
Jak pielęgnować dzbanecznik – najważniejsze zabiegi
- Podlewanie dzbanecznika
Ziemia powinna być stale wilgotna, ale nie mokra. Dzbaneczniki nie mogą stać w wodzie. Nadmiar należy wylewać z podstawki. Do podlewania zaleca się używać przegotowanej, odstanej wody. Powinna być miękka. Niekiedy miłośnicy roślin owadożernych używają wody destylowanej.
- Nawożenie dzbanecznika
Dokarmianie roślin nawozami jest niewskazane. To przeciwne naturalnemu cyklowi życia dzbaneczników. W dodatku łatwo można je przenawozić. W takim wypadku są słabsze, podatne na choroby i szkodniki, a w skrajnych wypadkach nie wytwarzają zmodyfikowanych liści – dzbanków.
- Zraszanie dzbanecznika
Warto je wykonywać często, nawet kilkukrotnie w tygodniu. Regularny zabieg może nieco zmniejszyć częstotliwość podlewania. Używa się wody przegotowanej lub destylowanej.
- Przesadzanie dzbanecznika
Wykonuje się raz na kilka lat, gdy roślina nie ma miejsca do dalszego rozrastania się. Kolejna donica powinna być nieznacznie większa (1-2 rozmiary) od poprzedniej. Istotna jest wymiana części podłoża na „świeże”.
- Inne zabiegi pielęgnacyjne
Warto korzystać z nawilżacza powietrza, zwłaszcza w okresie zimowym. Jednocześnie należy uważać, by nie przemrozić rośliny w czasie wietrzenia pomieszczenia.
- Choroby i szkodniki atakujące dzbanecznika
Często pojawiają się przy niewłaściwej pielęgnacji. Najczęstszym problemem jest nadmierna wilgoć, przesuszenie i suche powietrze. Na dzbanecznikach mogą żerować typowe szkodniki roślin pokojowych, np. ziemiórki, mszyce czy przędziorki.
Poznaj też inne rośliny owadożerne:
- Rosiczka w domu - odmiany, uprawa i pielęgnacja, gdzie kupować
- Kapturnica (Sarracenia) - roślina owadożerna: odmiany, uprawa, pielęgnacja
