Opuchlaki - szkodniki wygryzające dziury w liściach. Jak zwalczać opuchlaki?
Opuchlaki to szkodniki wielu roślin ozdobnych i owocowych. Żerowanie chrząszczy oraz larw opuchlaków powoduje nierzadko zamieranie popularnych roślin. Dowiedz się więcej o opuchlakach i sposobach ich zwalczania.
Opuchlaki (Otiorhynchus) to rodzaj chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych. Ich dorosłe osobniki osiągają przeciętnie 10-11 mm długości (czasem do 20 mm). Charakterystyczna jest ciemnobrązowa lub czarna barwa pancerza (czasem z jasnymi plamkami) i wyraźnie widoczne czułki. Larwy opuchlaków zimujące oraz rozwijające się w glebie są szarobiałe z brązową główką i żerują zaraz po wylęgnięciu. Wygryzają skórkę korzeni oraz podstawy pnia i są najbardziej aktywne jesienią i zimą - żerują nawet przy temperaturze około 0 st. C.
Gatunki opuchlaków
Jest kilka gatunków opuchlaków, np. opuchlak liliowiec, opuchlak lucernowiec, opuchlak pstrokacz, ale najczęściej można spotkać się z żerowaniem opuchlaka truskawkowca, żerującego przede wszystkim na truskawkach.
Wiosną larwy przepoczwarzają się, przyjmują postać dorosłą, a po około 4 tygodniach osiągają już dojrzałość płciową. Opuchlaki nie potrzebują do rozmnażania męskich osobników, ponieważ w wyniku procesu partenogenezy osobniki żeńskie nie potrzebują do rozmnażania zapłodnienia. W związku z tym potrafią bardzo szybko się rozmnażać – samice mogą złożyć nawet do 1000 jaj.
Objawy żerowania opuchlaków
Opuchlaki najczęściej żerują na truskawkach, malinach, poziomkach, brzoskwiniach, ale także na rododendronach, azaliach, cisach i winorośli. Uszkadzają nie tylko blaszkę liściową, wygryzając na jej brzegach charakterystyczne dziury, ale także pąki kwiatowe, młode pędy i miękką korę młodych pędów.
Opuchlaki są nielotami, w związku z tym uszkadzają głównie dolne partie roślin. Łatwo rozpoznać przede wszystkim szkody wyrządzane przez dorosłe osobniki – okrągławe dziury wygryzane głównie na brzegach blaszki liściowej wielu gatunków roślin.
Uszkodzeń dokonywanych przez larwy w strefie korzeniowej nie widać, ale bardzo często prowadzą one osłabienia lub nawet zamierania całych roślin. Zaatakowana (przede wszystkim wiosną) roślina sprawia wrażenie, jakby zasychała, następnie stopniowo zamiera. Gdy wyjmiemy z gleby porażoną roślinę, łatwo zauważyć uszkodzone korzenie oraz żerujące na nich larwy.
>> Przeczytaj też: Jakie szkodniki atakują rośliny w ogrodzie. Objawy żerowania szkodników roślin
Środki i preparaty na opuchlaki
Zwalczanie dorosłych osobników opuchlaków nie jest łatwe, ponieważ szkodniki te żerują nocą, a w dzień są niewidoczne – ukrywają się.
Najlepszy termin do walki z opuchlakami to okres od marca do maja oraz ponownie od sierpnia do października. Można zwalczać je metodami biologicznymi, stosując np. opryski z wyciągu z wrotyczu lub inne preparaty naturalne, w tym zawierające nicienie (np. Larvanem), przeznaczone do zwalczania chrząszczy i ich larw. Warto także wiedzieć, że naturalnymi wrogami opuchlaków są ptaki, stonogi, owadożerne kręgowce i pająki i warto zadbać o obecność tych zwierząt w ogrodzie, by ograniczyć występowanie szkodników roślin.
W trakcie wykonywania zabiegów trzeba pamiętać, że ważne jest zarówno opryskiwanie roślin, ale także podlewanie gleby specjalnymi roztworami, ponieważ właśnie w glebie żerowanie larw opuchlaków najmocniej osłabia lub całkowicie niszczy rośliny. Warto także wiedzieć, by główną część zabiegów ochrony przeprowadzać wiosną, ponieważ jesienią i zimą larwy schodzą do niżej, wgłąb gleby, a dorosłe chrząszcze szukają schronienia i znikają pod opadłymi liśćmi lub innymi resztkami roślinnymi.
Spośród chemicznych preparatów do zwalczania opuchlaków jest kilka sprawdzonych i stosowanych od lat insektycydów. Trzeba jednak pamiętać, że są to zwykle środki szkodliwe dla zdrowia i ludzi oraz środowiska i należy stosować je zachowując środki ostrożności i ściśle według zaleceń na etykietach.
- Do walki z larwami opuchlaków można użyć specjalnych preparatów, np. Dursban lub Nurelle, których roztworami najlepiej podlewać wiosną glebę pod roślinami.
- Z kolei do oprysków roślin przeciwko dorosłym osobnikom opuchlaków można użyć środków Mospilan, a także Fastac lub Decis, które najlepiej stosować, jak najpóźniej wieczorem – gdy zaczynają żerować szkodniki. Zabiegi dobrze jest powtórzyć, co najmniej dwa razy, w odstępie dwóch tygodni.
Polecany artykuł:
