Kwasy humusowe – czym są kwasy humusowe? Jak zrobić kwasy humusowe? Kiedy i jak stosować kwasy humusowe?
Próchnica powstająca z materii organicznej jest niezbędnym składnikiem gleby, decydującym o jej właściwościach. W procesie jej tworzenia niezwykle ważną rolę odgrywają kwasy humusowe, będące jej główną częścią i stanowiące naturalne wsparcie dla uprawianych roślin. Czym są kwasy humusowe i jakie mają znaczenie dla roślin? Jak samodzielnie otrzymać kwasy humusowe? Kiedy i jak je stosować?
Spis treści
- Pochodzenie kwasów humusowych
- Jakie właściwości mają kwasy humusowe?
- Zastosowanie kwasów humusowych
- Popularne preparaty humusowe
- Czy można samodzielnie zrobić nawóz humusowy?
Pochodzenie kwasów humusowych
Kwasy humusowe, nazywane też kwasami próchnicowymi, są związkami organicznymi o złożonej strukturze i kwasowym charakterze. Powstają podczas procesów biochemicznych zachodzących w trakcie rozkładu żywych organizmów. W wyniku tego procesu w glebie powstaje najżyźniejsza warstwa, czyli próchnica (humus), której głównym składnikiem są właśnie tzw. substancje humusowe, dzielące się na różne frakcje – kwasy fulwowe, huminy i właśnie kwasy humusowe. Charakteryzują się one dużą zawartością węgla, dobrą rozpuszczalnością w wodzie i ciemną, brunatną barwą. Występują nie tylko w glebie uprawnej, ale też w torfach, węglu brunatnym oraz w nawozach organicznych.
Tak potrzebna w glebie materia organiczna, składa się więc z resztek różnych żywych organizmów glebowych oraz próchnicy, której podstawą są właśnie kwasy humusowe. Warto jednak pamiętać, że naturalny proces powstawania próchnicy, czyli humifikacja, trwa zwykle dość długo (kilka lat). Biorąc pod uwagę, że zawartość próchnicy w naszych glebach jest zazwyczaj bardzo niska, niezbędne staje się dostarczanie jej potrzebnych związków organicznych, właśnie w postaci kwasów humusowych i preparatów je zawierających.
Jakie właściwości mają kwasy humusowe?
Jako główny składnik próchnicy, kwasy humusowe i nawozy je zawierające mają liczne, kompleksowo i pozytywnie działające na żyzność gleby oraz rozwój roślin właściwości. Do kluczowych należą:
- zwiększanie pojemności wodnej gleby (lepsze zatrzymywanie wody),
- stymulowanie rozwoju korzeni roślin,
- pobudzanie rozwoju i aktywności mikroorganizmów glebowych i enzymów roślinnych,
- oczyszczanie gleby z toksycznych substancji (np. metali ciężkich),
- zwiększenie przyswajalności składników pokarmowych przez rośliny,
- zwiększanie ilości chlorofilu w tkankach (lepsze wybarwienie liści),
- wzmacnianie naturalnej odporności roślin na różnego rodzaju stresy (np. na infekcje, szkodniki lub susze),
- w pełni naturalne pochodzenie i brak negatywnego oddziaływania na środowisko.
Zastosowanie kwasów humusowych
Bardzo pożyteczne (i pożądane w uprawach roślin) właściwości kwasów humusowych, poprawiających wzrost i plonowanie roślin sprawiają, że mają one zastosowanie we wszelkich uprawach, wymagających użyźnienia gleby, szczególnie w ogrodnictwie ekologicznym, prowadzonym metodami naturalnymi.
W sprzedaży znajdziemy różnego rodzaju preparaty w formie płynnej, zawierające kwasy humusowe, którymi można zasilać rośliny w domu i w ogrodzie. Są to w pełni naturalne, zwykle niedrogie odżywki, poprawiające jakość gleby i wzmacniające rośliny. Oprócz tego, wyróżnia je łatwość stosowania i dobra rozpuszczalność w wodzie, dzięki czemu preparaty humusowe można stosować wraz z podlewaniem roślin lub jako nawóz dolistny (oprysk), po przygotowaniu odpowiedniego roztworu.
Autor: GettyImages
Humus to urodzajna warstwa gleby
Popularne preparaty humusowe
Na rynku znajdziemy obecnie wiele gotowych do użycia preparatów opartych na kwasach humusowych, które można stosować przez cały sezon. W szczególności sprawdzą się one na glebach słabych, „zmęczonych”, wyjałowionych lub zdegradowanych i o niewielkiej zawartości próchnicy. Należą one do nawozów naturalnych, więc nie trzeba się specjalnie martwić, że przenawozimy glebę, choć oczywiście należy je stosować zgodnie zaleceniami i wg wskazanych dawek.
Do najbardziej znanych preparatów humusowych należą między innymi Florahumus, Humus Active lub Rosahumus. Wystarczy zmieszać je z wodą (np. w konewce) i podlewać nimi regularnie rośliny. Poprawi to zdecydowanie jakość gleby, wzmocni system korzeniowy, wpłynie na lepsze magazynowanie oraz przyswajanie wody i składników pokarmowych, co finalnie poprawi wzrost, odporność, kwitnienie i owocowanie roślin.
Przeczytaj też: Jak sprawdzić, jaką mamy ziemię w ogrodzie? Jak rozpoznać typ gleby?
Czy można samodzielnie zrobić nawóz humusowy?
Kwasy humusowe otrzymuje się z odpowiednich surowców, bogatych w węgiel organiczny, np. węgiel brunatny, leonardyt (miękki, brunatny lub czarny i szklisty mineraloid o największej zawartości kwasów humusowych), a także kompost czy torf. Aby wyodrębnić kwasy humusowe z danego surowca konieczne jest przeprowadzenie procesu ekstrakcji (co nie zawsze można wykonać w domowych warunkach). W tym celu należy przygotować wodny roztwór alkaliczny (zasadowy) przy użyciu wodorotlenku potasu. W przygotowanym roztworze należy zanurzyć surowiec i całość wymieszać. Następnie, powstały płyn należy odfiltrować specjalnym filtrem, by oddzielić części stałe.
Na potrzeby domowe lub ogrodu przydomowego o wiele prościej jest przygotować tzw. „herbatkę kompostową”, która nie jest może typowym preparatem humusowym, ale ma podobne właściwości. Jest to roztwór powstały przez zmieszanie kompostu z niechlorowaną wodą o temperaturze pokojowej (lub przesączenie wody przez warstwę kompostu). Powstała, płynna naturalna, bezpieczna odżywka do podlewania na pewno poprawi żyzność gleby i odżywi rośliny w niezbędne składniki.
Nawozy organiczne - czym są i dlaczego warto je stosować? Poznaj nawozy naturalne
