Choroby i szkodniki ogórków - co najczęściej atakuje ogórki w ogrodzie i pod osłonami

Ogórki należą do najpopularniejszych warzyw uprawianych w ogrodach, ale także wymagających odpowiednich warunków uprawy, których brak może powodować pojawienie się chorób i szkodników. Jakie choroby i szkodniki mogą atakować ogórki?

Ogórki należą do warzyw dość podatnych na różnego rodzaju choroby, których występowanie ma ścisły związek z warunkami uprawy. Warto pamiętać, aby:

• unikać moczenia liści podczas podlewania,
• uprawy ogórków kilka lat z rzędu na tym samym miejscu lub po innych warzywach dyniowatych,
• nadmiernego zagęszczenia roślin,
• uszkodzeń mechanicznych,
• zbyt dużej wilgotności i temperatury (np. w uprawie pod osłonami).

Najczęstsze choroby ogórków

Do najczęściej spotykanych chorób dotykających ogórki zaliczamy infekcje bakteryjne, grzybowe oraz wirusowe. Są to między innymi:

• bakteryjna kanciasta plamistość ogórka

Atakuje młode sadzonki, jak i starsze roślin, powodując zwykle ich zamieranie; objawia się początkowo pojedynczymi, jasnozielonymi plamami na liściach, które z czasem zajmują całą powierzchnię liścia - przy suchej pogodzie plamki wykruszają się, tworząc dziury, a przy nadmiernej wilgotności (np. deszczowa pogoda) w miejscu plam pojawia się śluzowaty nalot. Na owocach ogórka tworzą się z kolei miękkie, wodniste zagłębienia, co prowadzi do ich gnicia. Chorobie sprzyja duża różnica temperatury pomiędzy dniem i nocą (ciepłe dni i chłodne noce) oraz duża wilgotność.

• mączniak prawdziwy

Mączniak to choroba grzybowa objawiająca się pojawianiem się początkowo małych plam na górnej oraz spodniej stronie liści; z czasem plamy powiększają się i pokrywają się charakterystycznym białym, mączystym nalotem, co prowadzi do żółknięcia i zamierania liści.

• mączniak rzekomy

Trudna do zdiagnozowanie choroba grzybowa ogórka, ponieważ jej objawy często nie są jednoznaczne; zwykle atakuje latem (VII-VIII) i objawia się pojawianiem się żółtawych, kanciastych plam (blisko krawędzi liści), które szybko zajmują całą blaszkę liściową, co w efekcie prowadzi do zamierania liści i całych roślin; charakterystyczne jest tworzenie się skupisk zarodników grzyba na spodniej stronie liści. Podobnie jak innym chorobom grzybowym, rozwojowi mączniaków sprzyja wysoka wilgotność oraz podwyższona temperatura.

• mozaika ogórka

Groźna choroba wirusowa, którą można rozpoznać po tworzeniu się już na młodych liściach żółto-zielonych drobnych plam, co w dalszym etapie prowadzi do zniekształcenia, i pomarszczenia blaszki liściowej i karłowacenia całych roślin; w wyniku infekcji na owocach pojawiają się także guzowate narośla. Wirusa mozaiki ogórka roznoszą mszyce i mączliki szklarniowe (groźne szkodniki), dlatego należy dbać o ich zwalczanie w czasie uprawy.

Zobacz galerię 9 zdjęć

Autor: Gettyimages

Ogórki uprawiane w pojemnikach mogą plonować równie dobrze, jak te uprawiane w gruncie - trzeba tylko zapewnić im odpowiednie warunki wzrostu

Zapobieganie chorobom ogórków 

Jeśli chcemy uchronić uprawę ogórków przed chorobami to musimy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

• wybieranie odmian odpornych,
• usuwanie resztek roślinnych,
• wysiew dobrej jakości nasion,
• stosowanie zmianowanie,
• odkażanie narzędzi do pielęgnacji roślin,
• opryski preparatami naturalnymi sporządzonymi na bazie np. czosnku, pokrzywy, wrotyczu.

Szkodniki najczęściej żerujące na ogórkach

Wśród pojawiających się szkodników ogórka (w uprawie pod osłonami, jak i w gruncie), do najgroźniejszych należą:

• Przędziorek chmielowiec – drobny, jasnozielony roztocz żerujących na liściach; pojawia się najczęściej w czasie suchej pogody i wysokiej temperatury powietrza; wysysa soki z pędów i liści, co prowadzi do powstawania drobnych, rdzawych plamek, a w efekcie do osłabienia roślin i zmniejszenia plonu ogórków.

• Mszyca kruszynowo-ogórkowa – drobne (ok. 2 mm), jasnozielone lub żółtawe pluskwiaki (bezskrzydłe lub uskrzydlone); żerują na liściach i pędach, wysysając soki i osłabiając rośliny, co prowadzi żółknięcia, deformacji i zamierania liści oraz zrzucania zawiązków kwiatów i owoców; mogą przenosić także choroby wirusowe (np. mozaikę ogórka).

• Mączlik szklarniowy – niewielki, pluskwiak pokryty charakterystycznym białym, mączystym nalotem; pojawia się głównie w czasie suchej, ciepłej pogody i przy wysokiej temperaturze powietrza; rośliny uszkadzane i osłabiane są przez wysysanie soków, a także przenoszenie przez szkodnika groźnych chorób wirusowych.

Przeczytaj też:

Fytoftoroza: groźna choroba roślin. Jakie rośliny poraża fytoftoroza >>

Zapobieganie pojawianiu się szkodników na ogórkach

• należy usuwać resztki roślinne (miejsca zimowania szkodników),
• stosować wrogów biologicznych szkodników (np. dobroczynek szklarniowy),
• wykonywać opryski – najlepiej preparatami naturalnymi, np. na bazie aksamitki, cebuli, czosnku, pokrzywy, czy mniszka lekarskiego.

Maciej Aleksandrowicz