Bukszpan w ogrodzie - jak o niego dbać, by zdobił ogród przez cały rok?

Bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervirens), znany też jako gryszpan, należy do rodziny bukszpanowatych (Buxaceae). To wolno rosnący zimozielony krzew, bardzo popularny w ogrodach i parkach.

Jak wygląda bukszpan?

Bukszpan wieczniezielony to gęsty krzew o zwartym pokroju, dorastający do 2-4 m wysokości. Pędy bukszpanu są wzniesione i gęsto okryte drobnymi, zimozielonymi, jajowatymi, małymi, błyszczącymi, skórzastymi liśćmi, które w zależności od odmiany są ciemnozielone albo żółtawe. To one są główną ozdobą rośliny.

Bukszpan kwitnie od kwietnia do maja. Jego kwiaty są jednak niepozorne, skupione w krótkich i gęstych gronach, mają żółtawobiały kolor, są miododajne. Owoce bukszpanu to małe rogate torebki z niedużymi, czarnymi nasionami. Kwiaty i owoce nie mają wartości dekoracyjnych. Bukszpan należy do roślin trujących – zawiera szkodliwe alkaloidy.

Zastosowanie bukszpanu w ogrodzie

Bukszpan to bardzo popularny krzew sadzony w ogrodach, parkach i zieleńcach. Doskonale znosi cięcie, dlatego znakomicie nadaje się na strzyżone żywopłoty i obwódki rabat, a także do formowania przeróżnych form geometrycznych - można go formować w różne kształty tworząc z niego roślinne rzeźby. Bukszpan można także uprawiać w pojemnikach, ale trzeba pamiętać o dobrym jego zabezpieczeniu przed zimą.

Przeczytaj też: Ogród w pojemnikach: jakie rośliny sadzić w donicach na balkonie i tarasie

Ulistnione pędy bukszpanu wykorzystywane są do wielkanocnych dekoracji oraz rozmaitych kompozycji florystycznych.

Galeria zdjęć: Bukszpan w ogrodzie

Jakie wymagania ma bukszpan? W jakim miejscu sadzić bukszpan?

Bukszpan dobrze rośnie zarówno na stanowisku słonecznym (ale nie narażonym bezpośrednio na silnie palące promienie słońca), jak i zacienionym. Toleruje też wystawę północną. Lubi stanowiska zaciszne i wilgotne. Należy go podlewać regularnie, ale niezbyt obficie, nie zapominając o nawadnianiu także zimą oraz wczesną wiosną po rozmarznięciu gleby.

Bukszpan jest tolerancyjny w stosunku do gleby, ale lepiej rośnie w zasobnej w próchnicę, przepuszczalnej ziemi gliniastej o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Nie udaje się tylko na glebach bardzo suchych lub mokrych. Dobrze znosi okresy suszy oraz zanieczyszczenia powietrza (dlatego jest chętnie sadzony w miastach).

W bardzo mroźne, bezśnieżne zimy bukszpan może przemarzać, dlatego powinien być sadzony w miejscach ciepłych, osłoniętych od wiatru, a na zimę warto osłaniać go agrowłókniną.

Przeczytaj też: Są sposoby na zwalczanie ćmy bukszpanowej! Zacznij działać, zanim gąsienice zniszczą twoje bukszpany

Jak ciąć bukszpan?

Bukszpan bardzo dobrze znosi przycinanie. Cięcie pobudza roślinę do rozkrzewiania się i zagęszczania oraz tworzenia zwartego pokroju.

Dobrze się krzewią tylko młode jednoroczne pędy bukszpanów. Starsze gałęzie, które są już zdrewniałe, po przycięciu wolniej wypuszczają nowe pędy i w takim miejscu roślina długo pozostaje „łysa”. Dlatego starsze gałęzie należy ciąć tylko w szczególnych wypadkach, na przykład gdy przemarzną.

Bukszpan sadzonki - jak zrobić?

Bukszpan rozmnaża się przez sadzonki pędowe. Na sadzonki pobiera się w sierpniu niezdrewniałe fragmenty pędów o długości około 10 cm, ścinając je ostrym nożem. Pobrane sadzonki należy ukorzenić w pojemnikach (najlepiej niewielkich płaskich skrzyneczkach) w mieszaninie piasku i torfu o odczynie lekko kwaśnym. pojemniki z sadzonkami przechować należy przez zimę w inspekcie albo chłodnej, ale widnej piwnicy. Gdy sadzonki się ukorzenią, wiosną przesadza się je na miejsce stałe do ogrodu lub pojemnika, w którym będą dalej rosły.

• Przeczytaj też: Rozmnażanie drzew i krzewów przez sadzonki zielne i półzdrewniałe

Jak ukorzenić bukszpan w wodzie?

Można też stosować metodę ukorzeniania sadzonek bukszpanu w wodzie. Pobrane z krzewu sadzonki umieszcza się po prostu w pojemniku z wodą (można do wody dodać ukorzeniacza, by przyspieszyć proces tworzenia korzeni). Trzeba pamiętać o uzupełnianiu wody w naczyniu. Gdy na sadzonkach pojawią się małe korzenie, wyjmujemy je z wody i sadzimy do doniczek wypełnionych odpowiednim podłożem. do ogrodu takie sadzonki sadzimy dopiero w kolejnym sezonie, gdy sadzonka rosnąca w donicy wytworzy zdrowy i mocny system korzeniowy.

Jak sadzić bukszpan? Kiedy sadzić bukszpan do gruntu?

Najlepszym terminem sadzenia bukszpanu jest koniec lata i początek jesieni - najlepiej przełom sierpnia i września, ale krzewy sprzedawane w pojemnikach można sadzić przez cały sezon wegetacyjny.

Przed sadzeniem należy dobrze przygotować podłoże: gleba powinna zostać spulchniona do głębokości 20 cm (na jeden szpadel). Trzeba starannie usunąć wszelkie chwasty, aby nie pozostały żadne korzenie, kłącza czy rozłogi. Następnie należy wykopać rowek lub dołki w wyznaczonych wcześniej miejscach. Na żywopłoty bukszpan sadzi się w 1-3 rzędach (naprzemiennie) w rozstawie 30 x 30 cm.

Do sadzenia najlepiej kupić sadzonki bukszpanu sprzedawane z bryłą ziemi (w pojemnikach). Na żywopłot długości 1 m i wysokości 25-50 cm potrzeba około 15 roślin, na niską, gęstą obwódkę wysokości 20-25 cm potrzeba 30 roślin.

Po posadzeniu rośliny należy dobrze podlać.

Bukszpan wieczniezielony odmiany

• Bukszpan wieczniezielony 'Angustifolia' - osiąga od 2 do 4 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Aureovariegata' - odmiana złocistopstra, osiąga do 1 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Blauer Heinz' - odmiana karłowa, osiąga 0,5 do 1 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Elegantissima' - odmiana o liściach zielonych z szerokim białym obrzeżeniem dorasta do 2 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Graham Blandy' - odmiana o kolumnowym pokroju, dorasta do 4 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Latifolia Maculata' - rzadka, wartościowa odmiana bukszpanu, warta większej popularyzacji; dorasta do 1,2 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Pyramidalis' - odmiana o kolumnowym pokroju, osiągająca 4 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Rotundifolia' - szeroki krzew o zwartym pokroju. Dorasta do wys. 2,5-4 m.
• Bukszpan wieczniezielony 'Suffruticosa' (synonimy: 'Globosa', 'Pumila Nana') - karłowy krzew, o gęstych, sztywnych pędach. Nie przekracza 1 m wys. i szer.
• Bukszpan wieczniezielony 'Variegata' - o dwubarwnych, pstrych liściach i zwartym pokroju, dorasta do 1-1,5 m wys.
• Bukszpan wieczniezielony 'Aurea Pendula' - odmiana o atrakcyjnie wybarwionych liściach i pokroju luźnym, z pędami bocznymi skierowanymi ukośnie i częściowo przewieszającymi się w dół; dorasta do 1,5-2 m wysokości i jest dość szeroki.
• Bukszpan wieczniezielony 'King Midas' - jedna z najładniejszych odmian o żółto zabarwionych liściach; dorasta do 1 m wys.