Borecznik rudy - szkodnik sosny. Opis, szkodliwość i zwalczanie
Borecznik rudy to szkodnik żerujący na sosnach. Larwy szkodnika żywią się igłami, czasem doprowadzając do ogołacania gałęzi, a nawet całych drzew. Poznaj bliżej borecznika rudego i dowiedz się, jak go zwalczać.
Autor: GettyImages
Larwy borecznika rudego pożerają igły sosen
Borecznik rudy to jeden z najgroźniejszych szkodników żerujących na różnych gatunkach sosny. W szczególności upodobał sobie młode drzewa. Przy masowym występowaniu może ogałacać całe gałęzie i fragmenty sosen co prowadzi do pogorszenia ich walorów dekoracyjnych, zahamowania wzrostu, a nawet całkowitego zamierania. Jak skutecznie zwalczać tego szkodliwego owada?
Iglaki w ogrodzie - pielęgnacja. Nawożenie, podlewanie, cięcie iglaków >>>
Borecznik rudy - jak wygląda?
Borecznik rudy (Neodiprion sertifer) to błonkówka należąca do rodziny borecznikowatych (Diprionidae). Samiec ma czarnawe ciało o długości 6-8 mm, rudawe odnóża i pierzaste czułki. Samica jest nieco większa (do 9 mm długości) o pomarańczowoczerwonym ciele i nitkowatych czułkach. Skrzydła owadów są przezroczyste. Larwą borecznika jest gąsienica. Jej ubarwienie jest zmienne, najczęściej jednak ma szarozielony lub żółtawozielony kolor. Głowa jest czarna i błyszcząca, ciało jest wyposażone w drobne kolce. Gąsienica osiąga do 2,5 cm długości.
Cykl życiowy i żerowanie borecznika rudego
Borecznik rudy jest szkodnikiem atakującym różne gatunki sosny. Najczęściej żeruje na sośnie pospolitej ze względu na dominujący udział w drzewostanie oraz na sośnie górskiej. Pojawia się także na limbie, sośnie wejmutce, sośnie czarnej i innych gatunkach sosny. Rzadziej spotyka się go na świerkach. Z reguły atakuje młode drzewa, ale żywi się starszymi igłami. Największych zniszczeń dokonuje na stanowiskach słonecznych u roślin rosnących w ubogich glebach (np. na podłożu piaszczystym). W lasach większe skupiska pojawiają się w lepiej oświetlonych partiach, przy polanach oraz na obrzeżach. Borecznika spotyka się także w przydomowych ogrodach, zwłaszcza na działkach graniczących z lasem i zadrzewieniami.
Szkodliwe dla roślin jest żerowanie larw borecznika. Na pędach spotyka się je w grupach po kilka do kilkunastu osobników. Żywią się igłami sosen czasem doprowadzając do ogołacania gałęzi, a nawet całych drzew. Wiosenne pokolenie żeruje na igłach zeszłorocznych, jesienne na tegorocznych. Częściej w ciągu roku występuje jedno pokolenie. Starsze gąsienice przy braku pokarmu mogą nawet żywić się korą na młodych pędach. Rójki przypadają na kwiecień-maj oraz lipiec-sierpień. Samice borecznika składają żółtawobiałe jaja w rzędzie wzdłuż igieł. Larwy w czerwcu oraz październiku schodzą do ziemi, a następnie pokrywają się kokonem. Tam następuje przepoczwarczenie.
Szkodliwość owada – ogałacanie drzew
Przy małej populacji borecznik rudy pogarsza walory dekoracyjne drzew. W przydomowych ogrodach oczywiście ma to znaczenie, gdyż cenne egzemplarze stają się mniej gęste i efektowne. Przy masowym występowaniu dochodzi do poważnego ogałacania roślin, co zmniejsza powierzchnię asymilacyjną i hamuje wzrost. Pozostawienie młodych igieł daje szansę sosnom na regenerację. Zdarza się jednak, że atak szkodnika prowadzi do zamierania drzew. Ponadto sosny tracą swój urok, są mniej odporne na choroby i niekorzystne czynniki zewnętrze. Na odzyskanie ich walorów czasem trzeba czekać wiele lat. W lasach borecznik rudy może siać spustoszenie w sosnowym młodniku. Na sosnach można spotkać także kuzyna - borecznika sosnowca (Diprion pini). Objawy jego żerowania są takie same.
Jak zwalczać borecznika
Lustracji pod kątem występowania tego szkodnika (i innych gatunków) warto dokonywać już w maju.
- W warunkach przydomowego ogrodu i uprawy pojedynczych drzew odnalezione larwy można usuwać ręcznie.
- Ekologicznie owady można zwalczać również przy użyciu preparatów Agricolle i Emulpar.
- Przy masowym występowaniu efektywniejsze będzie użycie chemicznych środków ochrony roślin. Polecane preparaty to m.in. Karate Zeon i Decis. Zabieg powinno się wykonywać dwukrotnie, drugi przeprowadza się po 7-10 dniach od pierwszego.
- Owady dorosłe można wyłapywać instalując na drzewach tablice lepowe (w okresach rójki borecznika).
- W czerwcu i październiku można rozgrzebywać ziemię i wybierać kokony (chociaż to raczej uciążliwe zajęcie). Naturalnym wrogiem borecznika są rączyce i gąsieniczniki, które żerują na larwach.
Pewnym sposobem na ograniczenie działalności szkodnika (strat przy jego występowaniu) jest prawidłowe wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych a w szczególności użyźnianie podłoża i podlewanie w czasie susz. Istotna jest także regularność – przegląd drzewek w ogrodzie. W przypadku częściowego ogołocenia drzew czasem sposobem na szybsze odzyskanie ich walorów dekoracyjnych jest cięcie.
>> Przeczytaj też: Sosny - najpiękniejsze iglaki. Gatunki sosny, które warto uprawiać w ogrodzie
