Karczownik, mysz polna, nornik. Gryzonie w ogrodzie: jak je zwalczać
Karczownik, mysz polna i nornik to gryzonie, które w ogrodzie mogą poczynić znaczne szkody, szczegónie na grządkach i rabatach. Gryzonie te przychodzą też do siedzib ludzkich w poszukiwaniu pożywienia i stają się bardzo uciążliwe. Poznaj skuteczne sposoby zwalczania myszy, norników i karczowników.
Autor: Jupiterimages
Dlaczego gryzonie są szkodnikami?
Nornik polny zjada trawy, zboża, warzywa (chętnie marchew i buraki), rośliny cebulowe i bulwiaste. Jesienią i zimą żywi się ziarnem zbóż, nasionami chwastów, pędami, liśćmi i korzeniami różnych roślin, które wcześniej gromadzi w swych spiżarniach (może zebrać do 3 kg). Zimą niszczy też drzewka w ogrodach: pod śniegiem ogryza korę do wysokości pokrywy śnieżnej. Uszkodzone drzewka chorują i często są łamane przez wiatr.
Mysz polna wiosną je młode trawy, warzywa i rośliny ozdobne, latem żywi się owocami, a jesienią i zimą – nasionami, korą drzew, korzeniami, bulwami i cebulami (także w przechowalniach).
Mysz zaroślowa wiosną i latem zjada korzenie i pędy młodych roślin, jesienią – nasiona, a przez cały rok kłącza, bulwy i korzenie (także w przechowalniach). Jada też owady.
Karczownik ziemnowodny żywi się korzeniami, kłączami i cebulami. Kopiąc korytarze wzdłuż rzędów roślin, niszczy je. Zimą przegryza korzenie nawet starszych drzew, ogryza korę z korzeni i szyjki korzeniowej.
Zwalczanie gryzoni w ogrodzie
Jeśli jesień w ogrodzie jest niezbyt sucha, ale ciepła i długa, zima śnieżna, bez odwilży i gołoledzi, a wiosna ciepła – pojawi się dużo gryzoni. Ich mnożeniu się sprzyja też:
- opóźnianie zbioru plonów z pól i ogrodów,
- zbyt wczesne rozkładanie w ogrodach ściółki osłaniającej rośliny przed mrozem,
- pozostawianie terenów leżących odłogiem, gdyż w takich miejscach gryzonie chętnie zakładają gniazda i kryją się przed drapieżnikami.
Można uniknąć skutków żerowania myszy, zniechęcając je do zasiedlania ogrodu. Najprostszym sposobem jest stworzenie warunków, w których gryzonie nie czują się bezpiecznie. W tym celu należy:
- usuwać z ogrodu resztki roślin,
- wykaszać rośliny (chwasty) wokół ogrodu i usuwać pokos,
- uprawiać rośliny odstraszające gryzonie (czosnek, nostrzyk, wilczomlecz, korona cesarska) i wkładać części tych roślin do nor gryzoni,
- osłaniać przed mrozem wrażliwe rośliny (ściółką lub gałęziami świerkowymi) dopiero wtedy, gdy ziemia będzie już nieco zmrożona.
Ograniczać liczbę gryzoni w ogrodach pomagają łowne koty i psy (szczególnie teriery i jamniki). Warto też zachęcać do osiedlania się w ogrodach naturalnych wrogów gryzoni, takich jak: łasice, jeże, kuny, tchórze i ptaki drapieżne, zakładając żywopłoty, sadząc grupy drzew i krzewów.
Innym, skutecznym sposobem odstraszania gryzoni jest wkładanie do nor preparatów Kretol 2,5 GR lub Kretol 5 GR (5-10g). Tego typu zabiegi trzeba powtarzać kilka razy.
Najpopularniejszą metodą jest wyłapywanie gryzoni do umieszczanych w norach pułapek (wydłużone cylindry z zapadającymi się po obu stronach wejściami) albo zastawianie potrzasków i gilotynek w celu uśmiercenia wędrujących gryzoni; warto używać przy tym rękawiczek gumowych.
Innym sposobem zwalczania gryzoni jest użycie spalin. Na dzień przed zastosowaniem spalin trzeba zadeptać wszystkie otwory nor. W dniu zabiegu powinno się gazować tylko te powtórnie otwarte (co oznacza, że są zamieszkane). Spaliny z silników pracujących na wolnych obrotach należy wprowadzać do nory przewodem gumowym przez pół do 2 minut, po czym norę trzeba dokładnie zatkać darnią i uszczelnić ziemią.
W sprzedaży znajdują się świece dymne: Anorin FK (fosforek wapnia), Gamratox (tlenek węgla), Norniko FU (alkaloidy tytoniu). Głęboko do nory wkłada się zapaloną świecę i zatyka otwór darnią lub ziemią, aby gaz nie wydostawał się na zewnątrz. Świec używa się tylko na terenach otwartych, w odległości co najmniej 5 m od zadrzewień i zabudowań.
Jeżeli gryzonie występują bardzo licznie, można wykładać zatrute przynęty pokarmowe:
- trujące ziarno stosuje się poza okresem wegetacyjnym: późną jesienią, bezśnieżną zimą i na przedwiośniu. Preparat wkłada się do zamieszkanych nor, a otwory osłania przed ptakami i deszczem. Nie należy rozkładać zatrutego ziarna bezpośrednio na powierzchni gruntu, gdyż grozi to wytruciem ptaków,
- preparaty Rodentox AB, Volid 0001 GR i Baraki GR można stosować przez cały rok. Zawierają substancje nęcące gryzonie (szczególnie norniki) i są odporne na działanie wilgoci. Preparaty wkłada się do nor. Można także rozkładać je w rurkach drenarskich lub dołkach (20 x 15 x 20 cm) wykopanych w ziemi, na ścieżkach gryzoni (co 5-10 m) lub obok otworów nor (jeden punkt na około 40 m2 powierzchni). Trzeba je przykryć. Jeśli trutka jest zjadana, należy ją uzupełnić. Po przeprowadzonym zabiegu resztki trutki usuwa się i zakopuje głęboko w ziemi.
Należy przestrzegać zaleceń podanych na etykiecie każdego preparatu. Padłe gryzonie trzeba jak najszybciej zebrać i głęboko zakopać, żeby nie mogły zostać zjedzone przez inne zwierzęta (groziłoby to ich śmiertelnym zatruciem).
Trucizny używane do przygotowania przynęt są bardzo toksyczne, zatem zabiegi najlepiej jest zlecić wyspecjalizowanym firmom zajmującym się dezynsekcją, dezynfekcją i deratyzacją.
