Ogród wzdłuż granicy. Jak mądrze zagospodarować przestrzenie wzdłuż ogrodzeń? Co z monitoringiem?
Roślinami warto wypełniać każdy, nawet niewielki skrawek działki. Teren przy ogrodzeniu może nastręczać szczególnie dużo trudności – zarówno w trakcie wyboru roślin, jak i w późniejszej pielęgnacji. Jeśli poznasz zasady, jak zaprojektować ogród idealny, unikniesz wielu – czasem kosztownych – pułapek.
Spis treści
- Wpływ roślinności na mikroklimat i nasze samopoczucie w ogrodzie
- Jakie obsadzenia wybrać wzdłuż płotu lub muru
- Uwaga na korzenie wybieranych roślin
- Obsadzenie w pobliżu instalacji - elektrycznych bram, oświetlenia
- Jak sadzić rośliny, żeby nie przeszkadzać sąsiadom i nie łamać prawa?
- Polecane rośliny
- Instalacja alarmu na terenie posesji
Wpływ roślinności na mikroklimat i nasze samopoczucie w ogrodzie
Gęsta i bujna roślinność otaczająca ogród ma często decydujący wpływ na to, jaki będzie w nim panował mikroklimat, a więc również na to, jak będziemy się w nim czuli. Jest wiele argumentów przemawiających za tym, że nawet przy ogrodzeniach warto sadzić rośliny. Oto tylko kilka z nich:
- rośliny znacznie utrudniają przedostanie się na teren posesji intruzom (tak ludziom, jak i zwierzętom). Im szczelniejsza ściana zieleni, – tym trudniejsza do sforsowania. Najskuteczniejszą ochroną są strzyżone żywopłoty z drzew i krzewów iglastych oraz liściastych posiadających ciernie. Cierniste żywopłoty zakładane są nawet zamiast ogrodzenia;
- szczelna bariera roślinna przy ażurowym ogrodzeniu lub siatce zapewnia skuteczną ochronę nie tylko przed kurzem i hałasami zza płotu, lecz także przed spojrzeniami sąsiadów i przechodniów;
- ściana roślin jest dobrą barierą termiczną – osłania wnętrze działki przed zimnymi podmuchami wiatru czy śniegu, co wpływa zarówno na komfort domowników, jak i stan roślin w głębi ogrodu;
- kompozycje roślinne urozmaicają widok z domu na zazwyczaj monotonne ogrodzenie, natomiast dzięki umiejętnemu rozmieszczeniu roślin, można stworzyć wrażenie, że ogród jest znacznie większy niż w rzeczywistości.
Jakie obsadzenia wybrać wzdłuż płotu lub muru
Zazwyczaj najpierw powstaje budynek i ogrodzenie, a później zaczynamy planować sposób aranżacji otoczenia domu. Dlatego bardzo często dopiero za pomocą roślin kształtujemy tę przestrzeń – dzielimy ją na wnętrza ogrodowe, budujemy z roślin ściany osłaniające miejsca wypoczynku, a nawet zasłaniamy nimi brzydkie widoki, na jakie nieopatrznie zostały otwarte wnętrza domu.
Nie jest to trudne, jeśli teren ogrodu jest wystarczająco duży. Natomiast wszystko się komplikuje, gdy działka jest niewielka. Wtedy duża część nasadzeń musi zostać rozplanowana wzdłuż ogrodzenia.
Do dyspozycji mamy wiele form roślinnych – żywopłoty (formowane i nieformowane), drzewa i krzewy (szczególnie te o kolumnowych pokrojach) sadzone osobno i mniej lub bardziej gęstych grupach, trawy ozdobne tworzące wdzięczne parawany oraz pnącza (jednoroczne do sadzenia na ogrodzeniach wymagających sezonowego odnawiania oraz wieloletnie).
Uwaga na korzenie wybieranych roślin
Rozrastające się drzewa, krzewy, a nawet pnącza mogą niszczyć lub poważnie uszkadzać elementy budowlane oraz podziemne instalacje znajdujące się w ich zasięgu. Trzeba mieć na uwadze nie tylko rozmiar pnia i zasięg gałęzi korony, ale również – a może nawet przed wszystkim – ich korzenie. Dobrze jest też wiedzieć, jaki wytwarzają system korzeniowy – czy rośnie w głąb, czy też rozchodzi się tuż przy powierzchni ziemi. Dlatego wybierając rośliny do nasadzeń, trzeba zawsze się upewnić, jaki rozmiar mogą one osiągnąć w przyszłości i przy sadzeniu zachowywać bezpieczne odległości od podmurówek ogrodzenia, fundamentów budynków oraz nawierzchni.
Uwaga! Zazwyczaj kolumnowe odmiany drzew oraz te szczepione na pniu nie rozrastają się nadmiernie. Podobnie jest z żywopłotami – regularnie przycinane nie wytwarzają rozległego systemu korzeniowego.
Dobrą praktyką zapobiegania niekontrolowanemu poziomemu rozrostowi korzeni i kłączy jest umieszczanie w gruncie barier przeciwkorzeniowych. Są to najczęściej wykonane z polietylenu HDPE elastyczne folie grubości 1-2 mm i szerokości 50-150 cm. Są obojętne chemicznie i trwałe – odporne na mróz, kwaśne deszcze i promienie UV. Umieszcza się je w gruncie w szczelinach wykonanych na odpowiednią głębokość. Bariery przeciwkorzeniowe najlepiej zastosować już na etapie sadzenia roślin, ale można zrobić to także później, gdy niszczący skutek działania korzeni jest już widoczny.
Uwaga! Niektórych roślin w ogóle nie powinno się sadzić przy ogrodzeniach – ze względu na ich ekspansywny rozrost lub wyjaławianie gleby przez korzenie rosnące tuż pod powierzchnią ziemi. Są to: świerk, topola, orzech włoski, sumak octowiec.
Obsadzenie w pobliżu instalacji - elektrycznych bram, oświetlenia
Bramy i furtki wyposażone w elektryczne mechanizmy otwierania, jak również oświetlenie, system nawadniania czy system alarmowy – wszystkie te urządzenia powinny funkcjonować bez usterek. Dlatego w ich pobliżu tak planujmy obsadzenia, żeby w przyszłości rośliny nie utrudniały ich działania. Warto raz na jakiś czas zrobić przegląd newralgicznych miejsc.
Nie należy zapominać też o tej części infrastruktury, której nie widać, bo znajduje się pod ziemią. Przy wyborze miejsca pod drzewa i krzewy należy bezwzględnie kierować się zasadą, by zewnętrzny obrys korony dorosłego egzemplarza był oddalony od linii instalacyjnej o przynajmniej 2 m.
Jak sadzić rośliny, żeby nie przeszkadzać sąsiadom i nie łamać prawa?
W Polsce nie ma osobnych przepisów, które by określały to wprost. Pozostaje nam się kierować przepisami Kodeksu cywilnego. W art. 144 k.c. wskazano, że właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
- W przeciwnym razie jej właściciel może domagać się usunięcia roślinności znajdującej się przy granicy jego działki (art. 150 k.c.).
Prawo to może się odnosić do każdej ingerencji nasadzeń rosnących po naszej stronie w przestrzeń działki sąsiedniej – również korzeni przerastających pod ziemią. Zarówno zacieniania domu czy działki, przewisania gałęzi przez ogrodzenie, niszczenia ogrodzenia oraz nawierzchni, a także zawilgocenia czy biologicznego uszkodzenia elewacji budynku (na skutek zacienienia).
- W takiej sytuacji sąsiad będzie miał prawo domagać się od nas odszkodowania wraz z usunięciem roślin będących źródłem problemów. Sąsiad może też wyznaczyć nam konkretny termin na usunięcie przeszkody, a gdy ten minie – wolno mu będzie to zrobić samodzielnie.
Lepiej więc nie dopuszczać do sporów sąsiedzkich i sadzić drzewa oraz krzewy w takiej odległości, aby ich rozrośnięte gałęzie i korzenie nie wykraczały poza teren naszej działki.
- Należy tu brać pod uwagę oczywiście odpowiednie dla danego gatunku rozmiary dojrzałej rośliny (zasięg korzeni pokrywa się mniej więcej z zasięgiem ich koron).
- W przypadku żywopłotu jego odległość od granicy działki powinna wynosić mniej więcej połowę jego docelowej wysokości.
Polecane rośliny
Drzewa: buk pospolity 'Rohan Gold', choina kanadyjska 'Fastigiata', grab pospolity 'Fastigiata', klon 'Crimson Sentry', magnolia 'George Henry Kern', świerk serbski, wiśnia piłkowana 'Amanogawa'.
Żywopłoty iglaste: cisy pospolity i pośredni, cyprysik lawsona oraz liczne odmiany, choina kanadyjska, jałowce chiński, pospolity i skalny lawsona oraz liczne odmiany, modrzew europejski, żywotniki olbrzymi i zachodni oraz liczne odmiany.
Żywopłoty liściaste: amorfa zwyczajna, berberysy koreański i Thunberga, buk pospolity, derenie biały i świdwa, forsycja pośrednia, głóg jednoszyjkowy, grab pospolity, jaśminowiec wonny, kaliny hordowina i koralowa, klony ginnala, polny i tatarski, krzewuszka cudowna, ligustr pospolity, lilak pospolity, lipy drobnolistna i szerokolistna, ognik szkarłatny, ostrokrzewy kolczasty i Meservy, pęcherznica kalinolistna, porzeczki alpejska i krwista, rokitnik zwyczajny, suchodrzew tatarski 'Arnold Red', śliwa tarnina, śliwa wiśniowa, śnieguliczka biała, tawuła van Houtte’a, wierzba purpurowa 'Nana'.
Trawy ozdobne: miskanty chiński i cukrowy, ostnica olbrzymia, proso rózgowate, śmiałek darniowy, trzcinnik ostrokwiatowy i piaskowy, trzęślica trzcinowata.
Pnącza jednoroczne: fasola wielokwiatowa, groszek pachnący, nasturcja ogrodowa, dynia ozdobna, powojniki, chmiel japoński.
Pnącza wieloletnie: akebia pięciolistkowa, aktinidia ostrolistna i pstrolistna, glicynia kwiecista, milin amerykański, wiciokrzewy.
Instalacja alarmu na terenie posesji
Alarm zamontowany w budynku może odstraszyć intruza. Jednak gdy mimo to ten zdecyduje się na włamanie, wyrządzone przez niego szkody oznaczają dla nas spore wydatki oraz utratę poczucia bezpieczeństwa. Aby tego uniknąć, warto rozszerzyć ochronę także na teren posesji, gdyż ogrodzenie to nasza pierwsza linia obrony.
Jakie urządzenia zastosować? Wzdłuż płotu warto zainstalować zewnętrzne czujki kurtynowe. Nazywane tak, ponieważ tworzą wokół posesji niewidzialną dla oka wąską kurtynę, której przekroczenie powoduje uruchomienie sygnalizacji alarmowej. Bramy i furtki wyposażmy w czujki magnetyczne, reagujące na otwarcie. Warto też wzmocnić ochronę posesji zewnętrznymi czujkami ruchu, które dodatkowo zabezpieczą przestrzeń między ogrodzeniem a budynkiem.
Urządzenia alarmowe stosowane do ochrony zewnętrznej muszą być odporne na zmienne warunki pogodowe. Należy wybrać te, które oferują wysoką wytrzymałość mechaniczną i klasę szczelności IP54, takie jak na przykład czujki AGATE i OPAL (przewodowe) oraz AOCD-260 i AOD-210 (bezprzewodowe). Dodatkowe zabezpieczenie przed opadami atmosferycznymi zapewni także specjalny daszek ochronny.
Rodzaj ogrodzenia dyktuje styl oraz formę aranżacji nasadzeń. Ściana muru może stać się tłem kompozycji roślinnych, natomiast ażurowe ogrodzenia trzeba zazwyczaj obsadzić – i to gęsto.
