Odwiedź rosarium w Parku Skaryszewskim w Warszawie - tutaj królują róże!
Park Skaryszewski to jeden z najchętniej odwiedzanych parków Warszawy. Wśród wielu ciekawych zakątków, które w nim znajdziemy, zachwyca rosarium, czyli ogród różany. O tym miejscu, pełnym fantastycznie kwitnących róż, rozmawiamy z Tomaszem Nadratowskim, który z ramienia Zarządu Zieleni Miejskiej m.st. Warszawy opiekuje się Parkiem Skaryszewskim.
Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator
Różanka w Parku Skaryszewskim powstała w 1926 roku
Spis treści
- Rosarium w Parku Skaryszewskim
- Kiedy powstało rosarium w Parku Skaryszewskim i jak wtedy wyglądało?
- Jak obecnie prezentuje się skaryszewska różanka?
- Jakie prace są planowane w rosarium?
Park Skaryszewski im. Ignacego Jana Paderewskiego został zaprojektowany przez Franciszka Szaniora w stylu angielskim. Powstał jako wielkomiejski ośrodek parkowy do rekreacji i wypoczynku, dla publiczności oficjalnie udostępniony w 1916 roku. Współcześnie granice parku wyznaczają al. Zieleniecka, al. Waszyngtona i ul. Międzynarodowa oraz południowa linia brzegowa Jeziorka Kamionkowskiego. Od wschodu, razem z ciągnącymi się aż do ul. Kinowej Kamionkowskimi Błoniami Elekcyjnymi, tworzy jedną z największych w Warszawie enklaw zieleni. W 1993 roku Park Skaryszewski został wpisany do rejestru zabytków, a w 2009 roku uzyskał tytuł Najpiękniejszego Parku w Polsce oraz trzecie miejsce w konkursie Najpiękniejszy Park w Europie.
Rosarium w Parku Skaryszewskim
Park Skaryszewki ma wiele niezwykłych zakątków. Jednym z nich jest zlokalizowane w północno-zachodniej części, pięknie zaprojektowane rosarium, zwane inaczej różanką – miejsce warte odwiedzenia nie tylko przez romantyków i zakochanych. Opowiada nam o nim Tomasz Nadratowski, który o sobie mówi: ogrodnik Parku Skaryszewskiego.
Kiedy powstało rosarium w Parku Skaryszewskim i jak wtedy wyglądało?
Tomasz Nadratowski: – Różankę w Parku Skaryszewskim założono w 1926 roku wg projektu Leona Danielewicza – ogrodnika i planisty, wychowanka Szkoły Ogrodniczej przy Ogrodzie Pomologicznym w Warszawie, który był twórcą licznych warszawskich parków i zieleńców, a także - wraz ze Stefanem Starzyńskim - współinicjatorem konkursu "Warszawa w kwiatach".
Odnalazłem w archiwum czasopismo "Ogrodnik" Nr X z 27 maja 1926 roku, w którym tak opisano skaryszewską różankę:
"...różanka ta ograniczona jest z jednej strony łukiem t. zw. "pergoli", cz. ciennika, ażurową architekturę którego pokrywają róże pnące, – z drugiej zaś ograniczona jest łukiem alei jezdnej. Figura różanki, zarysowana geometrycznie. tworzy kompleks rabat rozdzielonych ścieżkami i ujętych w pasy trawnika i obwódki z bukszpanami. Wnętrze rabat wypełniają krzewy róż, jak również róże o formie piennej i półpiennej w symetrycznym rozmieszczeniu i doborze barw. Rabaty wąskie co pewną odległość przerywają bukszpany kuliste, zachowując tem estetyczna ich proporcję. Dochodzimy do różanki drogami wzdłuż których róże pienne, płaczące, powiązane festonami róż pnących , tworzą jakby szpaler straży strzegącej "pałacu królowej". Na okalających zaś różankę trawnikach, pod srebrzystymi świerkami, rozsiadło się piękne w swej pierwotnej formie "pospólstwo" róż dzikich. nie maja one dostępu do pałacu swej szlachetnej siostrzycy i, stojąc gromadnie w nieładzie u wrót jej pałacu, sygnalizują nam, że zbliżamy się do "królestwa róż"..."
Jak widać było to miejsce niezwykłe, wypełnione różnymi gatunkami i odmianami róż, nie tylko szlachetnych, posadzonych w bardzo przemyślany sposób. Po zniszczeniach wojennych odtworzono różankę w roku 1947, ale niestety nie wszystko udało się przywrócić do przedwojennego stanu.
Jak obecnie prezentuje się skaryszewska różanka?
Tomasz Nadratowski: – Różanka stanowi obecnie wnętrze ogrodowe o zachowanej wartości historycznej, geometrycznym układzie kompozycyjnym opartym na dwóch osiach symetrii. W schemacie konstrukcyjnym wyznaczono siatkę okręgów, na których posadowiono prostokątne kwatery różane wraz z alejkami i pergolą. Stan zachowania substancji zabytkowej jest dość dobry, ale zaniedbany i wymaga rewaloryzacji.
Wśród odmian róż rosnących w różance wymienić można:
- różę rabatową 'Gebrüder Grimm®' o delikatnie pachnących, dużych, pomarańczowych kwiatach (które w późniejszym etapie różowieją), dorastającą do 50-70 cm wysokości, bardzo obficie kwitnącą od czerwca do października (powtarza kwitnienie kilkukrotnie w sezonie,
- różę wielkokwiatową 'Chopin' - polską odmianę obficie i długo kwitnącą przez cały sezon, o białych, delikatnie pachnących, dubeltowych bardzo dużych (12-13 cm średnicy!) kwiatach (centrum kwiatu ma odcień kremowej śmietany),
- różę okrywową 'Aspirin Rose®' - jedną z najlepszych odmian okrywowych, mało wymagającą, rosnącą szeroko i silnie (nadaje się do obsadzania dużych powierzchni), kwitnącą nieprzerwanie aż do mrozów o kwiatach półpełnych, białych z bladoróżowym centrum, licznie zebranych w dość luźne kwiatostany (po kwitnieniu łatwo oczyszcza się ze zbędnych płatków),
- różę okrywową 'The Fairy' - najpopularniejszą w świecie różę okrywową, która kwitnie nieprzerwanie od czerwca do późnej jesieni (nawet do listopada), o kwiatach różowych (gdy przekwitają stają się bladoróżowe, a z czasem białe), zebranych w duże bukiety (po 10-40 sztuk!).
Zanim krzewy róż zakwitną, spacerowicze mogą odpoczywać pod rozłożystymi, pięknie kwitnącymi magnoliami i w towarzystwie porastającej pergole wisterii.
W centralnym punkcie różanki nie sposób nie zauważyć słynnej na całą Warszawę rzeźby tancerki, odsłoniętej w 1927 roku, stworzonej przez Stanisława Jackowskiego, a odsłoniętej w 1927 roku. Zdaniem wielu znawców sztuki to najpiękniejsza rzeźba na Saskiej Kępie.
Jakie prace są planowane w rosarium?
Tomasz Nadratowski: – Moim pragnieniem jest przywrócenie różance dawnego wyglądu. Prace powinny obejmować nie tylko odnowę alejek, schodów i małej architektury (m.in. pergoli), ale także odzyskanie proporcji między krzewami róż a pozostałymi elementami rosarium.
Przed wojną kwatery różane otoczone były żywopłotem bukszpanowym – dzisiaj jest on zastąpiony ligustrem. Również z bukszpanu w przedwojennych planach formowano kuliste topiary – dziś funkcję tę pełni żywotnik zachodni w odmianie 'Globosa', który – choć przycinany – osiągnął znacznie większe rozmiary niż przedwojenny bukszpan, i częściowo zdominował róże, a to one przecież powinny w różance królować!
Zrodził się pomysł, by przy rewaloryzacji różanki ligustry w obwódkach zastąpić zimozielonym cisem – ciemna zieleń jego igieł doskonale będzie kontrastować z kolorowymi kwiatami róż.
Marzę, by do rosarium powróciła przedwojenna różnorodność odmian – wszak projekt Leona Danielewicza zakładał posadzenie 5000 róż w 80 odmianach! Myślę o tym, by przy pergolach posadzić róże pnące, a na środkowych rabatach – róże sztamowe (pienne). Dodatkowo przy wejściu do rosarium po obu stronach stworzyć stożkowe konstrukcje, na których rozpięte zostaną ciekawe odmiany róż pnących.
Chciałbym, aby różanka stała się miejscem, do którego swe kroki kierować będą wszyscy odwiedzający Park Skaryszewski, by podziwiać piękno róż i odpoczywać w ich otoczeniu.
Przeczytaj też o tym, jak założyć ogród różany
O tym, jak pięknie jest w ogrodzie różanym w Parku Skaryszewskim możesz się przekonać oglądając galerię zdjęć. Ale najlepiej osobiście odwiedzić to fantastyczne miejsce!
Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator
Różanka w Parku Skaryszewskim powstała w 1926 roku
Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator
Odmiany róż szlachetnych różnią się sposobem kwitnienia i pokrojem
