Nawozy wapniowe – przegląd i stosowanie nawozów wapniowych w ogrodzie
Nawozy wapniowe służą do zmiany pH gleby. Częstym problemem na działkach i w ogrodach jest zakwaszone podłoże, uniemożliwiające prawidłowy wzrost i rozwój większości uprawianych roślin. Najlepszym sposobem, aby zmienić kwaśny odczyn gleby na obojętny lub lekko alkaliczny jest wapnowanie. Wybór nawozów na rynku jest duży. Poszczególne nawozy wapniowe różnią się formą, jakością i szybkością działania.
Optymalnym wskaźnikiem do stosowania nawozów wapniowych jest zbyt niski odczyn gleby (względem uprawianego gatunku lub grupy roślin). Można to sprawdzić używając chemicznych lub elektronicznych mierników (są łatwo dostępne w sklepach ogrodniczych). Jednocześnie bieżące pH jest jednym z głównych czynników obliczania dawki nawozu. Pozostałe to zawartość CaO w nawozie oraz rodzaj gleby. Z tym ostatnim wiąże się także wybór rodzaju nawozu wapniowego.
>>Przeczytaj też: Gleba kwaśna czy zasadowa? Jak sprawdzić odczyn gleby
Co daje nawożenie wapnem?
Rośliny uprawiane w podłożu o nieodpowiednim dla nich odczynie mają problem z pobieraniem wody i składników pokarmowych. Ponadto wapń (Ca) jest jednym z ważniejszych składników pokarmowych. Przy jego niedoborze (i w kwaśnej glebie) dochodzi do zachwiania oraz ograniczenia wielu procesów fizjologicznych. Rosliny rozwijają się słabiej i mogą nie przechodzić w kolejne fazy rozwoju (np. nie zawiązują w ogóle lub zawiązują słabo owoce). W przypadku upraw roślin jadalnych skutkuje to znacznym obniżeniem plonów.
>>Przeczytaj też: Ziemia w ogrodzie. Jak przygotować glebę przed sadzeniem roślin
Nawozy wapniowe tlenkowe – tylko na gleby ciężkie
Nawozy wapniowe tlenkowe (np. wapno palone), pozyskiwane w wyniku prażenia wapienia kamiennego, mają niekwestionowane zalety. Działają bardzo szybko (są bardzo reaktywne), rozpuszczają się całkowicie w wodzie w krótkim czasie. Poprawiają strukturę gleby i aktywność mikrobiologiczną, pomagają neutralizować jony metali ciężkich. Często wykorzystuje się je w uprawach profesjonalnych.
Niestety, mają także wady: nie nadają się na lekkie i piaszczyste gleby (nadmiernie szybkie działanie zakłóca równowagę i może spowodować pogorszenie parametrów podłoża). Łatwo można przesadzić z ich stosowaniem. Dawki powinny być odmierzane precyzyjnie, gdyż nadmiar zakłóca procesy fizjologiczne roślin i może prowadzić do ich zamierania. W dodatku mocno pylą – dlatego powinno się je stosować czy bezwietrznej pogodzie.
Nawozy wapniowe węglanowe – do przydomowego ogrodu
W przydomowych ogrodach czy na działkach, czyli w miejscach, gdzie drastyczna zmiana odczynu podłoża z reguły nie jest konieczna, lepiej sprawdzają się nawozy wapniowe węglanowe (CaCO3) . Działają wolno (forma mielona nieco szybciej od kruszonej), a rzeczywiste efekty mogą być widoczne dopiero po wielu miesiącach lub nawet po kilku latach. Wraz z wolnym, ale systematycznym stosowaniem, maleje także częstotliwość ich stosowania. Efekt często jest długotrwały. Można je stosować zarówno na gleby lekkie, jak i ciężkie. Są bezpieczniejsze dla roślin i trudniej je przedawkować. Często dodatkowo zawierają magnez, wspomagający wiele procesów fizjologicznych u roślin.
Do popularnych nawozów węglanowych należą:
- wapniak rolniczy mielony,
- kreda posodowa,
- mączka posodowa,
- wapno dolomitowe.
W tym ostatnim przypadku skuteczność nawozu w dużej mierze zależy od dobrego przemielenia (lub prażenia) kruszywa.
>>Przeczytaj też: Dolomit czyli nawóz wapniowo-magnezowy
Kiedy stosować nawozy wapniowe
Optymalnym terminem stosowania nawozów wapniowych jest zakończenie okresu wegetacyjnego po zbiorach plonów (późne lato i jesień). Nawozy wapniowe z reguły najczęściej przekopuje się z podłożem (nie za głęboko). Ze względu na pylistość prace należy wykonywać przy bezwietrznej pogodzie. Podłoże nie powinno być mokre. Dawki przelicza się uwzględniając bieżący i pożądany odczyn gleby, zawartość „wapnia” w nawozie (u tych dobrych jakościowo wskaźnik oscyluje nawet w granicach 90 proc.) oraz typ gleby. Warto zwrócić uwagę, że na glebach lekkich wysypuje się o 50-70 proc. mniej nawozu niż na glebach ciężkich. Można przyjąć (oczywiście w dużym uproszczeniu), że podłoże piaszczyste nawozi się 1,5 kg CaO, ciężkie do 2,5 kg - na każde 10m2.
Wapnowania nie można mieszać z innym typem nawożenia – trzeba odczekać przynajmniej kilka tygodni. Nawet po tym czasie stosowanie niektórych nawozów, np. azotowych lub organicznych jest ryzykowne i lepiej zdecydować się na nawożenie dolistne. W przeciwnym wypadku może dojść do unieczynniania i wzajemnego blokowania składników pokarmowych (i oba zabiegi nawożenia będą nieskuteczne). Nawozy wapniowe powodują straty azotu i mniejszą przyswajalność fosforu.
>>Przeczytaj też: Wapnowanie gleby: kiedy i jak prawidłowo wapnować glebę
