Kominek w domu: dekoracja czy źródło ciepła?
Kominek w domu może być elementem dekoracyjnym lub źródłem ciepła. Zanim wybierzesz konkretny produkt - kominek otwarty, wkład kominkowy lub piec kominkowy - zdecyduj, jaką rolę ma on pełnić w twoim wnętrzu. Oto podstawowe informacje, które pomogą ci zdecydować, jaki kominek wybrać oraz jakie drewno kominkowe będzie ci potrzebne.
Autor: Piotr Mastalerz
Autor: Piotr Mastalerz
O tym, że kominki stały się modne, świadczą powtarzalne projekty domów. W większości z nich architekci przewidują już na nie miejsce. Tak samo się dzieje w projektach przygotowywanych na zamówienie. Instalacja kominka jest możliwa również w mieszkaniach w starych kamienicach, kiedyś ogrzewanych piecami. Pozwalają na to odpowiednio przystosowane przewody kominowe. Najtrudniej zainstalować wymarzony kominek w bloku - ale niekiedy są to trudności do przezwyciężenia.
Jeśli kominek ma spełniać funkcje dekoracyjne i ewentualnie dogrzewać budynek w okresach przejściowych, warto wziąć pod uwagę jego aspekty estetyczne oraz rozwiązania umożliwiające korzystanie z wkładu lub kasety jak z kominka tradycyjnego (np. przy podniesionej lub schowanej szybie).
Jaki kominek: otwarty czy zamknięty?
Kominek otwarty pozwala delektować się zapachem płonących szczap, trzaskiem iskier. Ułatwia uzupełnianie paliwa i przegarnięcie paleniska. Niestety większość ciepła ucieka przez komin, a paliwo spala się szybko. Ciepło z otwartego kominka nagrzewa przede wszystkim osoby i przedmioty znajdujące się w jego bezpośrednim otoczeniu.
Zamknięta komora spalania, czyli wkład kominkowy, pozwala w większym stopniu kontrolować proces spalania. Powietrze ogrzewa się przepływając wokół zewnętrznej, ożebrowanej strony komory spalania. Zimne powietrze zasysane jest przy podłodze i po nagrzaniu wprowadzane do pomieszczenia przez wyloty umieszczone w górnej części kominka. Pozwala to na ogrzanie nie tylko pomieszczenia z kominkiem, ale i rozprowadzenie ciepła po całym domu (system DGP).
Ważne parametry kominków
Jeśli kominek ma być podstawowym źródłem ciepła, powinno się zwrócić uwagę głównie na jego parametry techniczne i użytkowe, tj.:
- sprawność – zwykle jest to min. 70% podczas normalnej pracy (jeśli zostanie ograniczona ilość powietrza dostarczanego do spalania – nawet 80%). Oznacza to, że minimum 70% energii powstającej podczas spalania drewna jest odzyskiwana w postaci ciepła (w kominkach tradycyjnych około 15-20%),
- moc nominalna – bardzo istotną zaletą wkładów i kaset kominkowych jest możliwość wykorzystania ich do ogrzewania pomieszczeń poprzez instalację rozprowadzającą ciepłe powietrze. Aby dobrać odpowiedni wkład lub kasetę można przyjąć, że 1 kW mocy nominalnej urządzenia ogrzewa średnio 25 m3 (poprawnie ocieplonego) budynku,
- średnie zużycie drewna podczas palenia – nie powinno przekraczać 2-3,5 kg/h,
- czas pracy urządzenia bez uzupełniania opału – powinien wynosić minimum 10 h,
- średnia temperatura spalin – nie powinna przekraczać 400oC.
Drewno kominkowe - jak wybrać najlepsze
Gatunek palonego drewna, jego wilgotność i zanieczyszczenia mają istotny wpływ na ilość uzyskanego ciepła z kominka oraz częstotliwość czyszczenia paleniska i przewodów dymowych. W kominku można palić każdym drewnem, ale za najlepsze drewno kominkowe uważa się suche drewno liściaste, zwłaszcza z drzew gatunków twardych (dąb, buk, grab, wiąz), które ma najwyższą wartość opałową. Drewno iglaste (zwłaszcza sosnowe) podczas spalania daje dużo tłustej sadzy oraz potrafi „strzelać” na znaczną odległość (zwłaszcza świerkowe), wymaga więc zachowania szczególnej ostrożności.
Mokre czy suche
Drewno do kominka powinno być przesuszone do wilgotności 15–20%. Takie drewno nie sprawia w dotyku wrażenia wilgotnego i widoczne są spękania w słojach.Świeże drewno trudno się pali i zanieczyszcza sadzą kominek oraz przewody dymowe, a jego wartość opałowa jest około 15% mniejsza niż drewna suchego. Do rozpalania ognia w kominku należy używać drobnych suchych drewienek i szczap. W razie trudności z rozpaleniem przestrzegamy przed polewaniem drewna benzyną czy rozpuszczalnikiem – choć wiele osób tak czyni. Znane są liczne wypadki (w tym poparzenia ludzi), kiedy po polaniu benzyną tlącego się drewna gwałtownie wybuchał duży płomień i zapalały się opary benzyny. Częstym problemem jest zbyt duża ilość sadzy, która osiada na ściankach przewodów dymowych i zmniejsza przepływ powietrza. Warto pamiętać, że drewno brzozowe, zwłaszcza nie okorowane, wydziela szczególnie dużo sadzy, a drewno osiki nie tylko wydziela jej mało, ale nawet ma właściwości likwidowania już osiadłej sadzy w kominie. Spalenie suchych obierzyn ziemniaczanych również może trochę pomóc w zmniejszeniu warstwy osiadłej sadzy.
Nie należy spalać w kominku drewna impregnowanego, pokrytego lakierem, starych podkładów kolejowych, płyt wiórowych, szmat, itp. Materiały te spalane w niskiej temperaturze wydzielają bowiem trujące gazy.
Przechowywanie drewna kominkowego
Drewno przeznaczone do spalenia najlepiej jest przechowywać i suszyć w szopie ze szczelnym dachem i przewiewnymi ścianami, albo przy ścianie budynku po stronie słonecznej i przewiewnej. Pocięte drewno należy tak układać, aby końce polan nie dotykały ściany. Od góry powinny być zabezpieczone przed deszczem i śniegiem, a od dołu przed podsiąkaniem wilgoci z gruntu. Układany z drewna stos ma tendencję do rozsuwania się, dlatego należy go zabezpieczyć bocznymi podporami – na przykład wbitymi w ziemię kołkami, których górne końce zostaną przymocowane do okapu lub spięte poprzecznymi listwami albo drutem.
Zapach i kolor
Spalane drewno wydziela różny zapach. Szczególnie przyjemną woń można uzyskać, dodając do spalanego drewna suchych gałęzi ze starych drzew jabłoni, wiśni oraz jałowca. Można również wpłynąć na kolor płomieni w kominku. Spalanie pni i korzeni drzew liściastych daje barwne płomienie. Dodając do paleniska jedno lub dwa polana nasycone roztworem soli kuchennej, uzyskamy płomienie żółte, nasycone zaś roztworem siarczanu miedzi – niebieskie.
