Zanim popłynie z kranu

Zimna i ciepła woda są rozprowadzane po domu systemem przewodów noszących wspólną nazwę wewnętrznej instalacji wodociągowej. Jakie są zasady jej układania i z czego ją zrobić, aby służyła nam przez wiele lat?

Korzysta się z niej w łazience i kuchni, a niekiedy także w innych pomieszczeniach w domu, takich jak pralnia czy garaż. Do wszystkich tych pomieszczeń trzeba doprowadzić instalację wodną. Musi być ona tak zaprojektowana i wykonana, aby dostarczać wody w odpowiedniej ilości, o wymaganej jakości i pod odpowiednim ciśnieniem do wszystkich punktów poboru. Ciśnienie nie powinno być mniejsze niż 0,05 MPa, ale i nie większe niż 0,6 MPa.

Jak rozprowadzić instalację wodną?

Najlepiej na podstawie projektu, w którym określa się: trasę, średnice, materiał i rodzaj rur, miejsce zamontowania zaworów oraz hydroforu i wodomierza (jeśli są potrzebne). Rzadko wykonuje się go oddzielnie, zwykle projektuje się jednocześnie wodę i kanalizację. O kształcie instalacji wodnej decyduje między innymi sposób przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Jeśli woda jest podgrzewana centralnie dla całego domu (w kotle lub podgrzewaczu), to pojedyncza rura z zimną wodą jest doprowadzona tylko do urządzenia grzewczego. Dalej – do poszczególnych baterii – prowadzi się dwa lub trzy równoległe przewody: jeden z zimną, drugi z ciepłą wodą i trzeci cyrkulacyjny. Gdy ciepła woda jest przygotowywana w miejscu poboru (w podgrzewaczach zainstalowanych bezpośrednio przy bateriach), rozprowadza się tylko rury z zimną wodą.

Z trójnikami lub rozdzielaczami

W układzie trójnikowym przewody układa się tradycyjnie: wzdłuż ścian w liniach prostych i prostopadłych do siebie. Instalacje wykonuje się zwykle z prostych odcinków rur połączonych kształtkami. Wszystkie elementy systemu można układać pod tynkiem, w bruzdach ściennych. Układ trójnikowy stosuje się dla instalacji z twardej miedzi, twardego tworzywa i stali ocynkowanej. W układzie z rozdzielaczem przewody główne ciepłej i zimnej wody zasilają rozdzielacze umieszczone na każdej kondygnacji (schowane w szafkach rozdzielczych). Od nich poprowadzone są przewody (przewód zimnej wody równolegle do ciepłej) zasilające poszczególne punkty poboru wody. Przewód łączący rozdzielacz z punktem poboru wykonany jest z jednego odcinka rury ułożonego pod posadzką. Jest to rozwiązanie powszechnie stosowane w ostatnich latach. Dodatkową zaletą systemu jest zgromadzenie w jednym miejscu (szafce rozdzielczej) zaworów odcinających do wszystkich punktów poboru. Układ rozdzielaczowy to dobre rozwiązanie dla miękkich rur z tworzywa i miedzi. Rury układane w podłodze od szafki rozdzielczej powinny być umieszczone w rurze ochronnej, zwanej potocznie peszlem. Rury prowadzone w ścianie lub bruzdach trzeba zabezpieczyć przed uszkodzeniem mechanicznym. Takim zabezpieczeniem może być na przykład owinięcie rur tekturą falistą.

Przewody do wody

Najczęściej od przewodu doprowadzającego wodę do domu prowadzi się przewód główny (w domu piętrowym jest to pion), od którego odchodzą przewody do poszczególnych punktów poboru, zwane podejściami. Średnice podejść zależą od rodzaju urządzeń sanitarnych, do których doprowadzają wodę, i są określone w projekcie. W domach jednorodzinnych najczęściej wykonuje się ją z tworzyw sztucznych lub miedzi. Stali ocynkowanej raczej się już nie stosuje. Teoretycznie można użyć rur z dowolnego tworzywa i jego odmian, w praktyce stosuje się jednak najprostsze odmiany: PE, PP, PB i PCW. Rury o lepszych właściwościach, odporne na wysoką temperaturę i o mniejszej rozszerzalności cieplnej są droższe, a te zalety w instalacji zimnej wody nie są przydatne. Rury z tworzywa nie korodują, są lekkie, można z nich łatwo i szybko wykonać instalację. Rury miedziane – lekkie, giętkie, trwałe i łatwe w montażu – są także chętnie stosowane. Jedynym ograniczeniem jest jakość wody. Nie zaleca się wykonywania instalacji z miedzi tam, gdzie woda jest miękka – w Polsce głównie na terenach górskich. Projektanci instalacji są zobowiązani do uwzględniania przy doborze materiałów składu chemicznego wody dostarczanej w danym regionie. Nie może mieć ona właściwości agresywnych w stosunku do któregoś z użytych materiałów. Jednocześnie muszą zadbać, aby łączenie różnych materiałów nie wpłynęło na obniżenie jakości wody lub trwałości instalacji (na przykład nie łączyć rur miedzianych i stalowych w jednej instalacji). Każdy system instalacyjny musi mieć aprobatę Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Techniki Sanitarnej COBRTI Instal, a gdy ma kontakt z wodą pitną, również atest Państwowego Zakładu Higieny.