Kupujemy zasobnik c.w.u. Na co zwrócić uwagę?

Pojemnościowy podgrzewacz ciepłej wody użytkowej (zasobnik c.w.u.) powinien zapewnić pełny komfort korzystania z ciepłej wody. Nawet wtedy, gdy jest pobierana jednocześnie w kilku miejscach. Dowiedz się, jak wybrać zasobnik c.w.u. i na co zwracać uwagę przy jego zakupie.

Zobacz galerię 1 zdjęcie

Autor: Agnieszka Sternicka|Marek Sternicki

Domy najczęściej ogrzewa się za pomocą kotłów. Zwykle służą one wtedy także do przygotowania ciepłej wody. Po to, by użytkownik zawsze mógł jej mieć pod dostatkiem i o odpowiedniej temperaturze, potrzebny jest zasobnik. Dobre urządzenie powinno zapewnić:

• wystarczającą ilość ciepłej wody w jednostce czasu (strumień). Ilość ta zależy od liczby i rodzaju jednocześnie używanych przyborów sanitarnych. Największy wydatek wody w jednostce czasu ma miejsce podczas napełniania wanny;
• właściwą i stałą temperaturę wody. Szczególnie ważne jest to podczas kąpieli pod natryskiem, ale i w innych sytuacjach, na przykład w czasie zmywania naczyń;
• krótki czas oczekiwania na ciepłą wodę – możliwe po podłączeniu cyrkulacji.

Czteroosobowa rodzina (taką uznaje się za przeciętną w Polsce) zwykle pobiera ciepłą wodę minimum 12 razy dziennie. Jeśli za każdym razem oczekiwanie na wodę o odpowiedniej temperaturze potrwa zaledwie 30 sekund, w ciągu doby do kanalizacji przeleje się bezużytecznie około 50 litrów wody. W skali roku będzie to ponad 18 tys. litrów wody, czyli zawartość 150 dużych wanien. Trzeba będzie za nią zapłacić podwójnie: raz za wodę, drugi – za ścieki. Nic więc dziwnego, że chcielibyśmy, aby woda była ciepła natychmiast po odkręceniu kranu.

Budowa zasobników

Zasobniki to zbiorniki stalowe lub ze stali szlachetnej w kształcie walca o pojemności od kilku do nawet 500 litrów. Mogą być wiszące, stojące lub zintegrowane z kotłem. Zasobnik jest zaizolowany na ogół pianką poliuretanową lub styropianem w celu ograniczenia strat ciepła, a wewnątrz emaliowany w celu zabezpieczenia przed korozją. Zmiany temperatury i ciśnienia powodują zmiany kształtu zbiornika. Wskutek rozszerzania się i kurczenia stali oraz emalii mogą powstawać niewidoczne gołym okiem mikropęknięcia emalii. Dlatego stosuje się dodatkowe zabezpieczenie przed korozją w postaci tak zwanej anody magnezowej.

Miejsce na zasobnik

Zasobnik cwu instaluje się zazwyczaj w pobliżu źródła ciepła (kotła). Trzeba przy tym uwzględnić jego masę. Podłoga, strop lub ściana (jeśli jest na niej zawieszony) musi wytrzymać jego obciążenie wraz z wodą.

Koszty podgrzewania ciepłej wody stanowią średnio do 25% kosztów ogrzewania. Zastosowanie zasobnika do przygotowania ciepłej wody zwiększa opłaty i jest dodatkowo obarczone tak zwanymi stratami postojowymi. Urządzenie czeka nagrzane gotowe do pracy i mimo bardzo dobrej izolacji oddaje ciepło do otoczenia. W zamian jednak, nie musimy czekać aż ciepła woda pojawi się w kranie i oszczędzamy na jej zużyciu.

Z dodatkowymi opłatami należy się liczyć również w związku z zastosowaniem cyrkulacji. To także straty ciepła na ciągłe utrzymywanie ciepłej wody w rurach (krążenie wody między punktem poboru a zasobnikiem). Zaleca się stosowanie pomp cyrkulacyjnych sterowanych zegarem i wyłączanie ich w razie dłuższych przerw w korzystaniu z ciepłej wody.

Dostępne są także pompy cyrkulacyjne uruchamiane na życzenie użytkownika. Za pomocą przełącznika zamontowanego w łazience, pompę włącza się na przykład na pięć minut przed kąpielą.

Większość producentów urządzeń grzewczych oferuje regulatory umożliwiające czasowe sterowanie zasobnikiem i pompą cyrkulacyjną w celu zminimalizowania strat ciepła.

Zasobniki zwykle zapewniają dużo większy komfort korzystania z ciepłej wody niż urządzenia przepływowe. Koszty eksploatacji kotła o mniejszej mocy (dobranego na potrzeby centralnego ogrzewania) kompensują większe wydatki, jakie trzeba ponieść przy zakupie.

Eksploatacja zasobnika c.w.u.

Ze względu na intensywne odkładanie się kamienia kotłowego po przekroczeniu temperatury 54°C, zaleca się ustawianie temperatury wody w zasobniku poniżej tej wartości. Jednak w przeciwieństwie do urządzeń podgrzewających wodę przepływowo, zasobniki są bardziej odporne na odkładający się kamień. Nie wpływa on również znacząco na ich parametry techniczne.

Układ składający się z zasobnika oraz instalacji ciepłej wody i cyrkulacji sprzyja rozwojowi bakterii. Zwłaszcza w czasie dłuższych przerw w korzystaniu z ciepłej wody. Dlatego konieczna jest tak zwana dezynfekcja termiczna. Polega ona na okresowym podgrzewaniu wody w zasobniku do temperatury wyższej niż 70°C przez co najmniej godzinę. W tym czasie pompa cyrkulacyjna musi być włączona. Z tego samego powodu zaleca się również stosowanie przepływowych naczyń kompensacyjnych.

Serwisowanie zasobników cwu polega na corocznym sprawdzeniu anody magnezowej i jej ewentualnej wymianie. Anodę należy bezwzględnie wymienić po upływie 18 miesięcy. Zależnie od jakości wody i intensywności użytkowania zasobnika może się okazać, że po kilku latach z zasobnika trzeba usunąć kamień.

Parametry zasobników

Najważniejsze parametry zasobnikowych podgrzewaczy wody to:

• pojemność – od kilku do nawet 500 litrów;
• temperatura wody – od 40 do 70°C;
• czas nagrzewania – od kilku minut do godziny;
• wydatek dziesięciominutowy– im jest większy, tym bardziej komfortowo korzysta się z ciepłej wody;
• wydatek trwały – ilość ciepłej wody o stałej temperaturze w dłuższym czasie;
• czas dogrzewania przy stałej temperaturze i stałym poborze wody. Im krótszy, tym szybciej zasobnik podgrzeje wodę;
• moc – dobraną do zapotrzebowania na ciepłą wodę;
• straty postojowe - w dobrze zaizolowanym zasobniku nie przekraczają 2 kWh na 24 godziny (około 83 W na godzinę). Odpowiada to spadkowi temperatury w zasobniku o mniej więcej 8°C.

Zasobniki zintegrowane z kotłem

Zasobniki zintegrowane z kotłami dwufunkcyjnymi umożliwiają otrzymanie stabilnego – w pewnym zakresie – strumienia i stałej temperatury ciepłej wody, co zwykle jest niemożliwe, gdy korzysta się jednocześnie z więcej niż jednego punktu poboru zasilanego z kotła dwufunkcyjnego przepływowego. Polecane są tam, gdzie nie ma miejsca na duży zasobnik współpracujący z kotłem jednofunkcyjnym. Do zasobników zintegrowanych z kotłami dwufunkcyjnymi zwykle nie można podłączyć cyrkulacji lub nie jest ona zalecana ze względu na zarastanie kamieniem kotłowym wymiennika płytowego.

Zasobniki z wężownicą

Najpopularniejszy sposób zapewnienia dostatecznej ilości ciepłej wody polega na połączeniu kotła jednofunkcyjnego z zasobnikiem. Jednym z możliwych wyborów jest zasobnik z wężownicą, zwany również tradycyjnym.

Zbiornik z izolacją jest umieszczony w obudowie w kształcie walca lub prostopadłościanu. Jednym z najważniejszych elementów zasobnika jest wężownica – zwinięta spiralnie rura, umieszczona wewnątrz, w dolnej części zbiornika. Wężownica przekazuje ciepło dostarczone przez czynnik grzewczy (gorącą wodę z kotła) otaczającej go wodzie zmagazynowanej w zbiorniku. Większość podgrzewaczy pojemnościowych jest wyposażona w króciec do podłączenia cyrkulacji, która umożliwia użytkownikowi natychmiastowy dostęp do ciepłej wody.

Zasobnik warstwowy

Zasobniki warstwowe nie mają wężownicy, są jedynie pojemnikami na gorącą wodę. Ich zbiorniki są emaliowane i wyposażone w anodę magnezową do ochrony przed korozją. Często są zintegrowane w jednej obudowie z kotłami dwufunkcyjnymi. Do górnych warstw zasobnika jest dostarczana woda o temperaturze 50-65°C z wymiennika płytowego kotła dwufunkcyjnego. Woda jest pobierana do użytku również z górnych warstw zasobnika.

Na rynku dostępne są również zasobniki z płaszczem wodnym. Posiadają one zazwyczaj dużo większą powierzchnię wymiany ciepła od zbiorników z wężownicą, dzięki czemu ich wydajność również jest większa.

Zasobnik warstwowy a zasobnik z wężownicą

Większa wydajność zasobnika warstwowego w porównaniu z zasobnikiem z wężownicą (podgrzewacza pojemnościowego) o tej samej objętości wynika z zasady działania obu urządzeń. W kotle z zasobnikiem warstwowym woda jest podgrzewana przepływowo w wymienniku płytowym (takim jak w przepływowych podgrzewaczach wody), a zasobnik służy tylko do jej magazynowania. W czasie poboru ciepłej wody jej zapas w zasobniku jest uzupełniany praktycznie na bieżąco wodą o temperaturze 50-65^oC. Nawet jeśli zasobnik byłby pusty, od razu po uruchomieniu napełniany będzie gorącą wodą z podgrzewacza przepływowego. Natomiast do zasobnika z wężownicą dostarczana jest woda zimna, która dopiero w nim podgrzewana jest w całej objętości.

Oczywiście podgrzanie przez źródło ciepła o tej samej mocy od razu na przykład 150 l zimnej wody musi trwać dłużej niż podgrzanie niewielkiego jej strumienia płynącego cienką rurką. Dodatkowo sprawność wymiany ciepła w wężownicy jest zdecydowanie niższa niż w wymienniku płytowym. Dlatego czas oczekiwania na ciepłą wodę z podgrzewacza pojemnościowego jest zdecydowanie dłuższy niż z zasobnika warstwowego, przy którym już po upływie pięciu minut można wykąpać się pod natryskiem, bo ilość podgrzanej przez zasobnik warstwowy wody jest do tego wystarczająca.

W czym zasobnik warstwowy jest lepszy od zasobnika z wężownicą?

Najważniejsze zalety zasobnika warstwowego w porównaniu z zasobnikiem z wężownicą to:

• dużo większa wydajność początkowa – w 100-litrowym zasobniku już po pięciu minutach, czyli czterokrotnie szybciej niż w 150-litrowym zasobniku z wężownicą, uzyskuje się wystarczającą ilość wody;
• większa wydajność zasobnika o mniejszej objętości, czyli także o mniejszych wymiarach;
• mniejsze straty postojowe.