Spis treści
- Jaką rolę pełnią syfony i wpusty podłogowe?
- Jakie rodzaje syfonów oferuje rynek?
- Rodzaje wpustów podłogowych: ogólnodostępne, specjalne, dachowe
- Uszczelnienia – rodzaje i techniki montażu
- Kryteria doboru syfonów i wpustów
- Montaż – techniki i zasady
- Czyszczenie i konserwacja – metody, częstotliwość, dokumentacja
Jaką rolę pełnią syfony i wpusty podłogowe?
Zadaniem syfonu jest przede wszystkim zabezpieczenie przed wydobywaniem się nieprzyjemnych zapachów z rur kanalizacyjnych, stąd też wzięła się jego inna nazwa – zamknięcie wodne. Jednak jego funkcją higieniczną jest też ochrona przed migracją rurami robactwa czy szczurów. Instalację wykonuje się w taki sposób, że ścieki nie odpływają prostą rurą do kanalizacji, tylko za odpływem z urządzenia montowany jest syfon, przez który przepływa zużyta woda. Część wody zostaje w syfonie. Taka bariera sprawia, że gazy z kanalizacji nie przedostają się do pomieszczeń. Montaż syfonu wykonuje się bezpośrednio przy armaturze i urządzeniach, może być pojedynczy lub zbiorczy – wtedy do jednego syfonu podłączanych jest kilka przyborów.
Wpusty podłogowe z kolei montowane są w pomieszczeniach, gdzie jest dopływ wody i może dojść do zalania – m.in. w kotłowniach, garażach czy pomieszczeniach gospodarczych. Ich zadaniem jest odprowadzenie wody i ochrona przed podtopieniem. Zalanie pomieszczeń może spowodować duże straty materialne oraz konieczność osuszania konstrukcji, w przeciwnym razie w budynku może pojawić pleśń.
Jakie rodzaje syfonów oferuje rynek?
Syfony wykonuje/montuje się zaraz za odpływem z urządzeń sanitarnych. Można zastosować syfon odrębnie dla każdego z urządzeń lub też jeden zbiorczy na kilka przyborów. Najpowszechniejsze zastosowanie ma układ z podłączeniem pralki do syfonu umywalki oraz zmywarki do syfonu zlewozmywaka. O ile dla umywalek nie jest to aż tak istotne, to jeśli chodzi o wanny i brodziki wysokość syfonu ma decydujące znaczenie. Najczęściej stosowane rozwiązania w przypadku umywalek (oraz zlewozmywaków) to:
- Syfony rurowe - najprostsze i zarazem najtańsze rozwiązanie, jest to fragment odpowiednio wyprofilowanej (w kształt litery „U” lub „S”) rury. Woda wypełnia wyprofilowaną część stanowiąc barierę dla zapachów. Ten rodzaj syfonu jest najmniej narażony na wysychanie, ale zajmuje najwięcej miejsca (w poziomie). Stosowany pod umywalkami, zlewozmywakami. Zwykle wykonany z tworzyw sztucznych, takich jak instalacja.
- Syfony butelkowe – obecnie najczęściej stosowane. Posiadają odkręcaną dolną część (pełniącą po części również rolę osadnika), w której gromadzi się woda. Są łatwe w czyszczeniu. Zajmują niewiele miejsca (mają konstrukcję pionową), dlatego dobrze sprawdzają się w różnego rodzaju zabudowach w małych łazienkach. Zazwyczaj tworzywowe.
- Syfony designerskie – dopasowane do wnętrza łazienki lub kuchni, często charakterystyczne i podkreślające charakter pomieszczenia. występują w różnych wariantach wykończenia, kolorach i kształtach. Jeśli chodzi o materiałach to najczęściej spotykane są mosiężne i ze stali nierdzewnej.
Nowoczesne syfony wannowe i brodzikowe to specjalnie dostosowane urządzenia przeznaczone do niskiej zabudowy. Występują jako tzw. dzwonowe i suche, ale możliwe jest także zastosowanie zwykłego syfonu rurowego. Syfony wannowe i brodzikowe są wyposażone w specjalny filtr wyłapujący większe zanieczyszczenia, m.in. włosy, co chroni przed zapychaniem rur.
Syfony dzwonowe charakteryzują się niską wysokością zabudowy oraz możliwością czyszczenia od góry, poprzez wyjęcie kolejnych elementów. Syfony suche to urządzenia, które mogą działać także bez obecności wody. Wyposażone są w element zamykający przepływ i jednocześnie stanowiący barierę dla zapachów. Syfony wannowe mogą być zintegrowane z korkiem – w wersji automatycznej za pomocą przycisku korek się podnosi i umożliwia odpływ wody) lub półautomatycznej (występuje pokrętło regulujące wysokość podniesienia korka). Dostępna jest też tradycyjna wersja manualna, gdzie korek musi być wyjęty ręcznie, aby umożliwić odpływ wody.
- Przeczytaj również: Łazienka bez barier – jak projektować funkcjonalne i zgodne z prawem łazienki dla niepełnosprawnych?
Rodzaje wpustów podłogowych: ogólnodostępne, specjalne, dachowe
Wpusty podłogowe powinny być stosowane m.in. w pomieszczeniach, takich jak piwnice, garaże, pomieszczenia sanitarne w zakładach pracy lub budynkach użyteczności publicznej czy też pomieszczenia gastronomiczne. Specjalnym rodzajem wpustu są te dachowe, służące do odbierania wody opadowej i roztopowej. Wpusty podłogowe stosuje się ze względu na możliwość zalania, wystąpienia awarii lub też konieczność codziennego sprzątania na mokro:
- wpusty sanitarne (ogólnodostępne) – montowane w pomieszczeniach o dużej liczbie użytkowników, takich jak szatnie basenowe czy pomieszczenia higieniczno-sanitarne w zakładach pracy. Przy montażu konieczne jest zachowanie minimalnego spadku w kierunku wpustu. Sam wpust wyposażony jest zwykle w zawór zwrotny chroniący przed cofnięciem się ścieków.
- wpusty specjalne, stosowane np. w kuchniach, laboratoriach czy na basenach. Charakter ścieków w takich pomieszczeniach jest inny niż bytowo-gospodarcze. Ścieki z gastronomii mogą mieć bardzo wysoką temperaturę, a także będą zawierały tłuszcze, co znacznie zwiększa ryzyko zapychania i powoduje konieczność stosowania separatorów tłuszczowych na instalacji kanalizacyjnej. Z kolei ścieki w laboratoriach mogą mieć charakter agresywny, zmienne pH, a także nieprzezroczystą barwę i zawierać różne osady. Basen charakteryzuje się stale wysoką wilgotnością oraz chlorowaną wodą. Między innymi z wyżej wymienionych powodów wpusty specjalne nie mogą być wykonane z tworzyw sztucznych, tylko ze stali nierdzewnej.
- dachowe – służące do odprowadzania wód opadowych i roztopowych, niezwykle często narażone na obecność zanieczyszczeń, takich jak liście, mech, drobne gałęzie, pióra itp. Montowane są do konstrukcji dachu i dociskane do jego izolacji. Ze względu na zimowe minusowe temperatury i możliwość zamarzania wody w rurach, na rynku dostępne są wpusty z funkcją ogrzewania.
- prysznicowe – pełnią funkcję odwodnienia punktowego w natryskach bez brodzika.
Uszczelnienia – rodzaje i techniki montażu
Zarówno syfony jak i wpusty wymagają dobrego uszczelnienia podczas montażu. Przy zakupie syfonu uszczelki zazwyczaj są w komplecie. Warto pamiętać, że powinny być one odporne na temperaturę ścieków – w przypadku pralki, zmywarki czy zlewozmywaka odgrywa to szczególnie istotną rolę.
Bezpośrednio po montażu syfonu warto sprawdzić szczelność instalacji odkręcając wodę przy odsłoniętej rewizji. W przypadku zabudowanych syfonów ewentualne przecieki mogą być widoczne ze sporym opóźnieniem względem wystąpienia, a to może narazić użytkownika na spore koszty (choćby w przypadku zalania sąsiadów z kondygnacji poniżej).
Uszczelnienia wpustów podłogowych wykonuje się w zależności od rodzaju stropu i wymagań, które są mu stawiane. Inny rodzaj izolacji jest wymagany dla pomieszczeń mokrych, czy pomieszczeń z wodą stojącą lub napierającą z zewnątrz. Podczas montażu wpust należy uszczelnić poprzez połączenie z istniejącą izolacją bitumiczną, z wykorzystaniem klejonych lub dociskanych kołnierzy uszczelniających lub specjalnych mat.
Wpusty dachowe zwykle mają kołnierze uszczelniające ze śrubami, służące do dociskania albo zgrzewania izolacji bitumicznej dachu.
Oprócz izolacji przeciwwodnej niezwykle istotna jest również akustyczna. Odgłosy z rur nie powinny przedostawać się do pomieszczeń (typowe wpusty absorbują dźwięki na poziomie kilkunastu dB).
Kryteria doboru syfonów i wpustów
Syfon należy dobrać przede wszystkim w zależności od rodzaju przyboru lub urządzenia, a jego średnica powinna być taka jak średnica odpływu. Słup wody w syfonie winien utrzymać się przez okres dwóch tygodni przy temperaturze 20 st. C, nie wysychając i chroniąc tym samym pomieszczenia przed odorami.
Doboru wpustów podłogowych dokonuje projektant, a ich rodzaj musi być dostosowany do typu i składu odbieranych ścieków. Jednym z najważniejszych parametrów jest przepustowość wpustu, zależna od średnicy rur odprowadzających wodę. Im większa średnica, tym większa przepustowość – od 0,40 l/s w przypadku średnicy DN32 do 4,00 l/s dla rur o średnicy DN160. Na przepustowość wpływ ma budowa wpustu, a w szczególności korpus.
Istotnym parametrem doboru jest klasa obciążenia powierzchni, na której zamontowany ma być wpust, np. dach, powierzchnia bez ruchu pojazdów, z udziałem pojazdów lekkich albo taka, gdzie występuje ruch pojazdów. Ww. klasyfikacja obowiązuje też dla terenów poza budynkami i wskazuje jakie jest dopuszczalne obciążenie powierzchni w kg lub tonach i na tej podstawie możliwy jest odpowiedni dobór wpustu.
Montaż – techniki i zasady
Do prawidłowej pracy syfonu niezbędne jest właściwe odpowietrzenie pionów kanalizacyjnych. Podczas spływu ścieków, do rur zasysane jest powietrze, co powoduje wysysanie również wody obecnej w syfonach, stanowiącej zabezpieczenie dla niechcianych gazów kanalizacyjnych. Oprócz zadbania o właściwe odpowietrzenie całego pionu, możliwe jest także miejscowe zastosowanie syfonu z napowietrzaniem. Zazwyczaj zawory napowietrzające stosowane są na długich podejściach kanalizacyjnych, służących do odbioru ścieków z kilku urządzeń. Pozwala to uniknąć zjawiska zaciągania wody z syfonu. Kolejną istotną kwestią jest zachowanie minimalnych spadków na instalacji – dzięki temu ścieki spływają swobodnie bez zapychania instalacji, co zapewnia prawidłową pracę syfonu.
W przypadku wpustów podłogowych niezwykle ważne jest odpowiednie uszczelnienie, zapobiegające przedostawaniu się wody w głąb warstw konstrukcyjnych budynku. Hydroizolacja np. w formie specjalnego kołnierza lub w formie folii w płynie musi być wykonana z odpowiednią starannością. Należy zadbać także o stabilne osadzenie wpustu, tak by nie zachodziło osiadanie. Warunkiem poprawności działania wpustów podłogowych jest też odpowiednie wyprofilowanie podłogi ze spadkiem tak, by woda mogła się dostać do wpustu. Wpusty podłogowe zgodnie z przepisami muszą być wyposażone w syfony.
Czyszczenie i konserwacja – metody, częstotliwość, dokumentacja
Aby syfony i wpusty podłogowe miały możliwość prawidłowego działania, niezbędne jest właściwe i regularne czyszczenie. Zarówno w jednych jak i w drugich mogą gromadzić się osady i zanieczyszczenia, które zwiększają ryzyko emitowania nieprzyjemnych zapachów i niedrożności rur. Dodatkowo należy pamiętać, że ze względu na swoją budowę to miejsca na instalacji, które mogą się zapychać.
Wpusty podłogowe mają tendencję do wysychania, przez co mogą emitować przykre zapachy. Należy pamiętać o zalewaniu ich co jakiś czas wodą.
W przypadku wystąpienia niedrożności można spróbować usunąć ją mechanicznie, np. za pomocą sprężyny kanalizacyjnej lub chemicznie z wykorzystaniem środków udrażniających. Jeśli te metody zawodzą warto wykonać inspekcję kamerą w celu ustalenia przyczyny zatoru. Oczywiście wszystkie czynności konserwacyjne należy dokumentować np. w książce obiektu.
Literatura:
- PN-EN 274: Zestawy odpływowe umywalek, bidetów i wanien kąpielowych – ogólne wymagania techniczne
- www.rynekinstalacyjny.pl
- www.instalacjebudowlane.pl
- www.budujemydom.pl
- www.polskiinstalator.com.pl
- Przejdź do galerii: Torowiska w zieleni – nowy kierunek w planowaniu miejskim
