Jak prowadzić rury instalacji wodnej w domu? Sprawdź, jak poprowadzić wodę w domu
Zastanawiasz się, jak prowadzić rury instalacji wodnej w domu? Liczba miejsc, do których trzeba doprowadzić instalację wodną, a więc rozległość i stopień skomplikowania instalacji, zależą zwykle od wielkości budynku. Wyjaśniamy, jak poprowadzić wodę w domu jednorodzinnym.
Spis treści
- Instalacja wodna w domu. Wielkość budynku ma znaczenie
- Jakie rury do instalacji wodnej w domu?
- Instalacja wewnętrzna wodociągowa w praktyce
- Jak prowadzić rury instalacji wodnej w domu?
- Jak wykonać próbę szczelności instalacji wodnej?
Instalacja wodna w domu. Wielkość budynku ma znaczenie
W niewielkim domu są przeważnie jedna łazienka i osobne WC, kuchnia oraz pomieszczenie gospodarcze. W większych domach są zwykle co najmniej dwie łazienki, ale zdarza się, że jest ich tyle, ile sypialni, plus dodatkowa przy salonie, dla odwiedzających dom gości. Oprócz tego jest kilka pomieszczeń niemieszkalnych o różnym przeznaczeniu, do których należy poprowadzić odgałęzienia instalacji wodnej.
Liczba punktów poboru zależy także od wyposażenia pomieszczeń (liczby i rodzaju zamontowanych w nich urządzeń sanitarnych). Dodatkową armaturę zasilaną z tej samej instalacji wodnej warto zamontować w garażu, a osobny kran – tak zwany ogrodowy – umożliwiający między innymi wygodne podlewanie roślin – na przykład na ścianie zewnętrznej domu. Jeżeli instalacja jest zasilana z sieci wodociągowej, nie może być do niej bezpośrednio doprowadzona woda z innego źródła, na przykład ze studni. Oprócz wody zimnej w wielu miejscach w domu potrzebna jest także ciepła, co w pewnym stopniu wpływa na kształt instalacji wodnej.
- Przeczytaj też: Hydrofor do wody - musisz go mieć, jeśli nie ma wodociągu. Jak działa hydrofor, jaki wybrać?
Woda wodociągowa zwykle dopływa do punktów poboru bez pomocy dodatkowych urządzeń, ponieważ w sieci jest tłoczona pod ciśnieniem. Dzięki temu nie ma też problemu z działaniem podgrzewaczy przepływowych, które uruchamiają się tylko wtedy, gdy zimna woda dopływa do nich pod odpowiednim ciśnieniem. Jeśli jednak ciśnienie w miejscu podłączenia jest zbyt niskie (na przykład w wyniku przyłączenia do wodociągu nadmiernej liczby odbiorców), w niektórych punktach poboru, zwłaszcza położonych na najwyższej kondygnacji, strumień wody może być niewystarczający. Wtedy przyda się zestaw hydroforowy (pompa wirowa ze zbiornikiem ciśnieniowym), który podłącza się bezpośrednio do sieci (jest to tak zwane ssanie z nadciśnieniem lub napływem). Pompa z silnikiem o regulowanych obrotach pozwoli zapewnić w domu stałe ciśnienie wody, niezależnie od wielkości poboru.
Woda ze studni. Jest tłoczona do instalacji przez pompę, która automatycznie się włącza, gdy zaczynamy pobierać wodę (odkręcamy kran), i wyłącza, kiedy kończymy. Najprostszym sposobem sterowania pracą pompy jest wyłącznik ciśnieniowy reagujący na spadek ciśnienia w instalacji, który następuje w momencie odkręcania kranu z wodą. W domach jednorodzinnych pobór wody jest bardzo nierównomierny – woda jest odkręcana często, ale na krótko. Pompa musi się więc włączać na krótki czas i mieć długie okresy postoju, a to nie jest korzystne dla jej trwałości. Aby ograniczyć liczbę włączeń i wydłużyć okresy postoju między nimi, w instalacji trzeba zamontować zestaw hydroforowy, w którym będzie gromadzony zapas wody pod odpowiednim ciśnieniem, wystarczający do pokrycia zapotrzebowania na nią podczas przerw w pracy pompy. W przypadku studni przeznaczonej tylko do podlewania ogrodu zestaw hydroforowy nie jest potrzebny, ponieważ pompa tłocząca z niej wodę włącza się stosunkowo rzadko i pracuje wtedy dłuższy czas ze stałą wydajnością
Jakie rury do instalacji wodnej w domu?
Instalację wewnętrzną najwygodniej jest zrobić z lekkich, odpornych na korozję, trwałych i stosunkowo łatwych do zmontowania rur z tworzywa. Dobre są też gładkie wewnątrz (nie zarastają kamieniem) i bakteriostatyczne rury miedziane, ale są droższe i ich montaż wymaga od wykonawcy większych umiejętności, więc są mało popularne. Na instalację wody zimnej wystarczą rury z najprostszych odmian polichlorku winylu, polietylenu, polibutylenu i polipropylenu. Do transportowania ciepłej wody bardziej odpowiednie są takie z polietylenu usieciowanego albo wielowarstwowe, ponieważ są odporne na wysoką temperaturę i ciśnienie. Niestety są także droższe. W zależności od sposobu rozprowadzenia instalacji należy używać rur miękkich ze zwoju albo sztywnych, sprzedawanych w postaci prostych odcinków o określonej długości. Rury miękkie łączy się tylko przy rozdzielaczach i punktach poboru, do zmontowania instalacji ze sztywnych potrzebne są kształtki – trójnik kolana, złączki. W zależności od wybranego systemu (producenta) łączy się je z rurami klejem, zgrzewa, skręca albo zaprasowuje lub zaciska specjalistycznymi narzędziami.
System rur i kształtek użytych do budowy instalacji musi mieć znak CE oraz atest Państwowego Zakładu Higieny wydawany produktom nadającym się do kontaktu z wodą pitną. W ramach jednej instalacji nie powinno się łączyć różnych materiałów, a najlepiej w całości zmontować ją z rur i kształtek jednego systemu (producenta). Jedynie półmetrowy odcinek instalacji bezpośrednio za urządzeniem podgrzewającym wodę powinien być – ze względu na kontakt z wysoką temperaturą – stalowy lub miedziany.
Średnice rur podane w projekcie (zwykle od 15 do 32 mm) dotyczą zaproponowanego przez projektanta materiału. Jeśli chce się użyć rur z innego materiału (mogą mieć inne wymiary), należy przeliczyć średnice na równoważne, po to by mimo zmiany średnicy zewnętrznej wewnętrzna pozostała taka sama.
Wszystkie elementy instalacji wodnej muszą mieć dopuszczenie do kontaktu z wodą pitną, potwierdzone atestem PZH. Do wykonania instalacji wodnej stosuje się przewody o średnicy 15 lub 20 mm oraz 32 mm na przewód główny. Maksymalne ciśnienie wody, na jakie projektuje się instalację, to 0,6 MPa (6 barów). Przed każdym punktem poboru trzeba zapewnić co najmniej 0,05 MPa (0,5 bara). Temperatura ciepłej wody dostarczanej do punktów poboru nie powinna być niższa niż 55ºC ani wyższa niż 60ºC. Przewody muszą być odporne na wyższą temperaturę, ponieważ jest obowiązek ich dezynfekowania, polegający na okresowym przegrzewaniu instalacji do temperatury nie mniejszej niż 70ºC i nie wyższej niż 80ºC w punktach poboru. Zabrania się prowadzenia przewodów wodociągowych nad przewodami elektrycznymi i bliżej niż 10 cm od nich. Rury z zimną wodą muszą być prowadzone poniżej tych z ciepłą, grzewczych i gazowych. W każdej instalacji na przewodzie głównym powinien być zamontowany filtr siatkowy do zatrzymywania piasku, osadów i drobinek kamienia. Przed każdym urządzeniem sanitarnym lub grupą urządzeń trzeba zamontować zawory odcinające dopływ wody.
Instalacja wewnętrzna wodociągowa w praktyce
Zaczyna się za zaworem głównym (to ostatni element przyłącza) zainstalowanym zaraz za wodomierzem. Na samym początku musi mieć zawór antyskażeniowy zapobiegający przepływom wstecznym, które mogłyby doprowadzić do wtórnego zanieczyszczenia wody w sieci. Warto też zamontować tu filtr mechaniczny siatkowy (osadnikowy), który będzie chronił instalację wewnętrzną, a zwłaszcza zamontowane w niej baterie i inne urządzenia, przed zanieczyszczeniami stałymi o wielkości powyżej 90 μm (piaskiem, rdzą). Dalej przewód z wodą zimną prowadzi się do wszystkich punktów po- boru (baterii, spłuczek, kranu ogrodowego etc.), a gdy ciepła woda ma być podgrzewana centralnie dla całej instalacji, także do źródła ciepła (kotła albo podgrzewacza).
Przewód z wodą podgrzaną prowadzi się wtedy do wszystkich baterii równolegle do przewodu z wodą zimną.
Często najbardziej oddalony od źródła ciepła punkt czerpalny dodatkowo łączy się ze źródłem ciepła drugim przewodem – cyrkulacyjnym – dzięki któremu woda może krążyć w instalacji i być dostępna natychmiast po odkręceniu kranu. Cyrkulacja jest potrzebna zwłaszcza w rozległych instalacjach, w których wychłodzenie wody jest szczególnie dotkliwe. Przewód z ciepłą wodą należy układać powyżej tego z zimną, a oba poniżej rur gazowych i kabli elektrycznych.
Na początku instalacji oraz przed wszystkimi urządzeniami warto zainstalować zawory redukcyjne, które w okresach niewielkiego poboru wody, na przykład nocą, zapobiegną niepożądanemu wzrostowi ciśnienia w instalacji powyżej normalnej wartości 0,4-0,5 MPa.
Przewody z wodą doprowadza się w pobliże miejsc poboru, a potem prowadzi pionowo w górę, na wysokość uzależnioną od rodzaju urządzenia sanitarnego, które zaopatrują w wodę. Przewody do umywalki z baterią sztorcową powinny się kończyć na wysokości 50-60 cm nad podłogą bez posadzki, do wanny z baterią ścienną – co najmniej 60 cm, do prysznica – 110-130 cm, a do spłuczki WC – 70-80 cm. Rury do baterii ściennej wannowej należy doprowadzić 10-18 cm powyżej górnej krawędzi przyszłej wanny, a do baterii ściennej umywalkowej – 25-35 cm ponad poziom umywalki.
Przewód z zimną wodą powinien być poprowadzony z prawej, a z ciepłą – z lewej strony, co umożliwi prawidłowe podłączenie i intuicyjne korzystanie z baterii.
Instalację wodną trzeba połączyć z elementem podtynkowym. W baterii umywalkowej ma on dwa króćce podłączeniowe: w dolnej części doprowadza się wodę zimną, z boku – ciepłą. Umieszcza się go około 20 cm nad krawędzią umywalki. Mieszacz i króciec, na którym będzie osadzona wylewka, osłania się specjalnymi maskownicami na czas przeprowadzenia prac wykończeniowych w łazience. Elementy podtynkowe do wanny i prysznica mają zwykle cztery króćce. Z prawej strony doprowadza się zimną wodę, z lewej – ciepłą, od dołu – króciec, którym popłynie woda intensywnym strumieniem do wylewki lub deszczownicy, od góry – do słuchawki prysznicowej.
Do bardziej rozbudowanych systemów prysznicowych mogą być jeszcze dodatkowe króćce podłączeniowe. Przewody od elementu podtynkowego do pozostałych prowadzi się prostopadle i równolegle do krawędzi ścian. Im jest ich więcej, tym dokładniej trzeba zaplanować trasę, by ze sobą nie kolidowały. Warto dokładnie to rozrysować.
Słuchawki prysznicowe mocuje się przez specjalny, punktowy element mocujący, a deszczownica może być zawieszona na ramieniu wychodzącym ze ściany albo wprost z sufitu. W kabinach deszczownice umieszcza się tak, aby strumień wody padał centralnie na środek, nad wanną – częściej lokuje się ją bliżej jednego z krótszych boków (można wtedy tę część wanny osłonić parawanem). Wszystkie elementy mogą się znaleźć na jednej ścianie, ale mogą też być rozmieszczone na ścianach prostopadłych, a nawet równoległych do siebie. Podobnie jak w przypadku baterii umywalkowych na czas prowadzenia prac wykończeniowych wszystkie zamontowane elementy osłania się, aby nie uległy uszkodzeniu. Później zostaną na nich umieszczone dekoracyjne elementy natynkowe.
Jak prowadzić rury instalacji wodnej w domu?
Instalację wodną rozprowadza się systemem trójnikowym lub z rozdzielaczami. W systemie trójnikowym od pionu prowadzi się przewód poziomy, a od trójników zamontowanych na tym przewodzie, pionowo, podejścia do poszczególnych punktów poboru. Rury układa się w bruzdach ściennych, a następnie zakrywa tynkiem. W układzie z rozdzielaczami przewód główny od wodomierza doprowadza się do rozdzielacza, a od niego układa się osobne przewody do poszczególnych punktów poboru (baterii, spłuczki). Zwykle na kondygnacji jest jeden rozdzielacz. Montuje się go w szafce w ścianie w pomieszczeniu sanitarnym albo w holu centralnie w stosunku do pomieszczeń z instalacjami.
Rury, przeważnie giętkie, ze zwoju, układa się w warstwie wylewki w podłodze. Odcinek instalacji między rozdzielaczem a punktem poboru jest zrobiony z jednego kawałka rury, a jedyne połączenia, czyli miejsca narażone na ewentualne przecieki podczas eksploatacji, znajdują się przy rozdzielaczu i armaturze.
Rury można prowadzić w wylewce dowolną trasą, zwykle wybiera się najkrótszą. Warto dokładnie zaznaczyć ich przebieg na planie pomieszczenia, aby nie uszkodzić ich w przyszłości podczas prowadzenia w pomieszczeniu jakichś prac (na przykład wiercenia otworów) oraz dla łatwiejszego zlokalizowania w razie ewentualnej awarii. Aby zabezpieczyć rury przed uszkodzeniami mechanicznymi, na całej długości dobrze jest osłonić je peszlem, a w miejscach przejść przez otwory w ścianach i stropach – tulejami ochronnymi.
Na przewodach doprowadzających wodę do poszczególnych urządzeń sanitarnych (umywalki, wanny, natrysku, zlewozmywaka) dobrze jest zainstalować zawory odcinające, umożliwiające w razie potrzeby (na przykład konieczności wymiany czy naprawy baterii) odcięcie dopływu wody do niego, bez pozbawiania wody pozostałych urządzeń w łazience lub kuchni.
W układzie trójnikowym na przewodzie doprowadzającym wodę do grupy przyborów sanitarnych w pomieszczeniu należy zamontować zawór odcinający umożliwiający zamknięcie dopływu wody do urządzeń w tym pomieszczeniu (na przykład w celu naprawy baterii lub spłuczki), bez potrzeby zakręcania zaworu głównego i pozbawiania wody całego domu. Jeśli takie zawory umieści się we wszystkich odgałęzieniach, będzie można odciąć dopływ wody do pojedynczego punktu poboru, bez konsekwencji dla działania pozostałych.
W domowych instalacjach zwykle stosuje się zawory odcinające kulowe.
W systemie trójnikowym każdy punkt poboru jest zasilany indywidualnie, więc dopływ wody do niego można odciąć zaworem na rozdzielaczu. Na podłączeniu baterii najlepiej montować zawory kątowe z osadnikiem dodatkowo chroniącym baterię przed drobnymi zanieczyszczeniami, które nie zostaną zatrzymane na filtrze zainstalowanym za wodomierzem.
- Dowiedz się więcej: Pompa abisynka - zasada działania, montaż. Pompa abisynka to najprostszy sposób na wodę w ogrodzie
1. Podawane zalecane wysokości montażu baterii dotyczą wykończonej łazienki. Dlatego przy wyznaczaniu tych miejsc (co robi się na etapie stanu surowego) trzeba uwzględnić grubość warstw wykończeniowych ścian i podłogi i wysokość sprzętów łazienkowych po zamontowaniu.
2. Po rozprowadzeniu instalacji, ale przed pokryciem jej tynkiem lub betonem, przeprowadza się próbę ciśnieniową sprawdzającą szczelność i wytrzymałość połączeń. Trzeba też zabezpieczyć przewody przed przypadkowym uszkodzeniem w czasie prowadzenia innych prac wykończeniowych. Podczas robienia wylewek i tynkowania instalacja powinna być pod ciśnieniem. Przed jej zakryciem dobrze jest też oznaczyć jej trasę na planach albo zrobić dokumentację fotograficzną, na wypadek konieczności zlokalizowania przewodów po wykończeniu łazienki.
3. Przed zamontowaniem mieszacza baterii należy przepłukać instalację wodą w celu usunięcia z niej drobnych zanieczyszczeń, które mogłyby ją uszkodzić. Na przewodach podłączeniowych warto zamontować uszczelki z metalowymi filtrami, które również będą chronić baterie.
4. Warto kontrolować ustawienie poszczególnych elementów baterii w pionie i w poziomie i wprowadzać niezbędne korekty przed ich ostatecznym przymocowaniem
Jak wykonać próbę szczelności instalacji wodnej?
Zanim zakryje się instalację warstwą tynku albo podkładu podłogowego, należy sprawdzić jej szczelność. W tym celu poddaje się ją tak zwanej próbie ciśnieniowej. Ewentualne przecieki, które zostaną wykryte na tym etapie, można stosunkowo łatwo usunąć. Próbę najlepiej przeprowadzić zgodnie z wytycznymi producenta rur – a jeśli się ich nie zna – według standardowej procedury określonej w „Warunkach technicznych wykonania i odbioru instalacji”. W celu przeprowadzenia próby szczelności instalację napełnia się wodą wodociągową i odpowietrza. Ciśnienie podczas próby powinno być półtora raza wyższe od roboczego, ale nie może przekraczać wartości dopuszczalnej dla poszczególnych elementów instalacji. Jego zmiany kontroluje się manometrem o dokładności 0,01 MPa podłączonym w najniższym punkcie instalacji.
Pierwsza część próby, tak zwana próba wstępna, polega na dwukrotnym (w dziesięciominutowych od- stępach) podniesieniu ciśnienia do wartości próbnej. W ciągu 30 minut po ostatnim podniesieniu ciśnienie nie powinno się obniżyć więcej niż o 0,06 MPa. Próba zasadnicza trwa dwie godziny. Obserwowany w tym czasie spadek ciśnienia nie może przekroczyć 0,02 MPa. Podczas próby szczelności instalacji wody zimnej temperatura wewnątrz budynku musi być wyższa niż +5ºC. Informację o przeprowadzeniu próby szczelności i jej wyniku należy odnotować w dzienniku budowy albo sporządzić protokół, pod którym powinni się podpisać wykonawca instalacji, inspektor nadzoru oraz kierownik budowy.
Instalację układaną w podłodze warto poddać próbie dwukrotnie: raz po ułożeniu rur i drugi – przed ułożeniem posadzki, zwłaszcza jeśli dzieli je spory odstęp czasu, podczas którego w budynku są prowadzone rozmaite prace budowlane.
- Zobacz także: Dom podcieniowy na Żuławach - metamorfoza [ZDJĘCIA]
Autor: archiwum inwestora
Wymiary tego domu to 16 na 11 m plus wystawka na słupach, czyli podcień. Z boku dawne wyjście gospodarcze
