Zapowietrzone grzejniki w domu – przyczyny zapowietrzania się instalacji centralnego ogrzewania
Zimne grzejniki i głośna praca instalacji to objaw jej zapowietrzenia. Co więcej, powietrze w kaloryferach może także powodować korozję metalowych elementów instalacji. Przeczytaj, dlaczego grzejniki w domu się zapowietrzają?
Jedna z przyczyn zapowietrzania grzejników jest jego nieprawidłowe napełnianie wodą. Podczas tego procesu powietrze ma okazje aby dostać się do instalacji. W domach jednorodzinnych używa się do tego zazwyczaj wody wodociągowej z sieci lub z własnego ujęcia, która oprócz związków wapnia i magnezu zawiera również rozpuszczone powietrze.
Przyczyny zapowietrzania się grzejników w domu
Ilość powietrza jest tym większa, im woda ma niższą temperaturę i wyższe ciśnienie. Pusta instalacja jest naturalnie wypełniona powietrzem. Kiedy wpuszcza się do niej wodę, ta wypiera je z rur, ale sama też zawiera pewną ilość rozpuszczonego powietrza. Aby w instalacji napełnionej wodą ostatecznie było go jak najmniej, napełnianie musi się odbywać bardzo powoli i z jednoczesnym odpowietrzaniem grzejników, rozdzielaczy oraz najwyższych punktów instalacji. Im rozleglejsza i bardziej rozgałęziona jest instalacja, tym wolniej powinno się ją napełniać. W praktyce oznacza to, że napełnianie jednej kondygnacji powinno trwać około godziny, a w niektórych, bardziej rozbudowanych systemach, na przykład łączących w jednej instalacji ogrzewanie podłogowe i grzejniki płytowe – jeszcze dłużej. Zasada ta dotyczy zarówno pierwszego napełniania nowo wybudowanej instalacji, jak i każdego następnego po jej opróżnieniu w razie remontu lub awarii, a także uzupełniania ubytków wody spowodowanych przeciekami w instalacji, odpowietrzaniem grzejników, czyszczeniem filtrów etc. Trzeba też dbać o to, żeby potrzeba uzupełniania wody podczas eksploatacji zdarzała się jak najrzadziej.
Spuszczanie wody z zapowietrzonych grzejników
Jeśli konieczne jest spuszczenie wody z instalacji w celu naprawy uszkodzenia, lepiej nie usuwać z niej całego zładu, tylko za pomocą odwodnień w najniższych punktach instalacji oraz przy rozdzielaczach i grzejnikach opróżnić pojedynczy pion lub pętlę. Wodę spuszczoną z uszkodzonego miejsca warto zebrać do naczynia i po usunięciu usterki ponownie wlać do instalacji przez najwyżej położony grzejnik. Jest już uzdatniona, więc lepsza niż kolejna porcja świeżej, bogatej w tlen wody wodociągowej.
Niedopuszczalne jest podłączenie na stałe do instalacji grzewczej instalacji wody uzupełniającej, na przykład z wodociągu lub ze studni. Na rurociągu z wodą uzupełniającą powinny być zamontowane manometr, zawór zwrotny i odcinający oraz wodomierz pozwalający kontrolować ilość wody dopuszczanej, która w zamkniętych instalacjach grzewczych nie może być większa niż 5% całkowitej objętości zładu.
1 l wody zawiera mniej więcej 22 ml rozpuszczonych gazów, które podczas podgrzewania wytrącają się w postaci mikropęcherzyków. O dużej zawartości powietrza w wodzie świadczy jej silne zmętnienie oraz mleczna barwa.
Nieszczelne materiały – powód zapowietrzania grzejników
Nie wszystkie materiały instalacyjne są szczelne. Niektóre rury z tworzywa sztucznego z powodzeniem stosowane w instalacjach sanitarnych, na przykład polietylen lub polibutylen, nie spełniają kryteriów stawianym rurom do instalacji centralnego ogrzewania, ponieważ mogą przepuszczać tlen. Podstawowym wymogiem dla takich rur – oprócz dopuszczalnej temperatury i ciśnienia – jest powłoka antydyfuzyjna zapobiegająca przedostawaniu się powietrza z otoczenia przez ścianki rury do wody instalacyjnej.
Przeczytaj też:
Odpowietrzanie instalacji ogrzewania podłogowego: jak to zrobić >>>
Wszystkie rury dopuszczone do stosowania w instalacjach grzewczych muszą mieć taką barierę. Najczęściej jest nią wkładka aluminiowa wewnątrz rury z tworzywa lub specjalny rodzaj żywicy wprowadzony w jej strukturę, jednak żywica traci swoje właściwości w temperaturze powyżej 70 stopni C. Naniesienie warstwy antydyfuzyjnej na zewnętrzną powłokę rury sprawia, że rura jest tańsza w produkcji, ale ryzyko jej uszkodzenia na placu budowy jest większe.
Zapowietrzone grzejniki a nieodpowiednie ciśnienie w instalacji
Przyczyną zapowietrzania się instalacji są często problemy z utrzymaniem odpowiedniego ciśnienia spowodowane na przykład błędnym doborem urządzeń lub ich kiepską jakością. Instalacje w systemie zamkniętym powinny stale pracować w warunkach nadciśnienia, co chroni je przed zasysaniem powietrza z zewnątrz.
Podciśnienie może powstać w instalacji z powodu:
- zbyt małej pojemności naczynia wzbiorczego;
- jego nieprawidłowej lokalizacji;
- nieodpowiedniej wartości ciśnienia wstępnego;
- przenikania powietrza w wyniku dyfuzji przez membranę w naczyniu przeponowym (naczynie ma wentyl, podobnie jak koło samochodowe. Gdy podłączy się do niego pompkę lub kompresor z manometrem, można sprawdzić, czy ciśnienie powietrza pod przeponą jest zgodne z wymaganym, podanym na tabliczce znamionowej urządzenia. Jeśli nie, trzeba dopompować powietrza, aż ciśnienie będzie prawidłowe);
- za niskiej wartości ciśnienia napełniania;
- źle dobranego zaworu bezpieczeństwa.
W instalacji zamkniętej, czyli wyposażonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, ciśnienie powinno wynosić 1-1,5 bara (0,1-0,15 MPa). Wyraźnie niższa wartość ciśnienia świadczy o istotnym ubytku wodymz instalacji, prawdopodobnie w wyniku nieszczelności. Niewielkie nieszczelności instalacji są niezauważalne. Podczas jej pracy trudno na przykład dostrzec wyciek przy złączce, bo ciepła woda szybko odparowuje. Przez takie małe nieszczelności powietrze jest zasysane do instalacji. Inną przyczyną zmian ciśnienia, choć już nie tak spektakularnych, mogą być reakcje chemiczne prowadzące do powstawania gazów oraz wytrącanie się pęcherzyków powietrza spowodowane podwyższoną temperaturą czynnika (na przykład na ściankach wymiennika kotła) lub różnicą ciśnienia (na przykład na zwężkach).
